Được coi là một phần trong cuộc chiến chống khủng bố, Hoa Kỳ yêu cầu Thái Lan rằng họ muốn phải có cảnh sát có vũ trang trên một số chuyến bay nhất định tới Hoa Kỳ.
Thế nhưng Thái Lan đã không chấp nhận, và nói rằng nhân viên an ninh không nên được đưa lên các chuyến bay của hãng Hàng không Thái Lan, là Thai Airways.
Vậy, liệu Thái Lan có thể đưa ra quan điểm này một cách hợp pháp hay không, trước những đòi hỏi của Hoa Kỳ?
Đài BBC đã đặt câu hỏi này cho ông Anthony Concil, thuộc Hiệp hội Hàng không quốc tế tại Tokyo
ANTHONY: Điều đầu tiên về quốc phòng là người ta phải làm sao để không cho một kẻ khủng bố nào tới gần một sân bay. Trong trường hợp người ta có thông báo cụ thể cho chính phủ, khi họ đã xác định rằng có thể có vấn đề đối với một số chuyến bay nào đó, thì chính phủ có thể yêu cầu các hãng hàng không phải tuân thủ theo những quy định mà chính phủ đưa ra, cho dù đó là những yêu cầu gì đi chăng nữa. Nếu như hãng hàng không đó là của Thái Lan hay Nhật Bản hay ở đâu đi chăng nữa, thì điều đầu tiên là các hãng hàng không đó phải tuân thủ theo những qui định của chính phủ sở tại.
BBC: Như ông nói thì nếu chính phủ Thái nói rằng họ phải thực hiện yêu cầu đó thì hãng hàng không Thái Lan sẽ phải đưa cảnh sát lên các chuyến bay?
ANTHONY: Đúng thế. Điều thứ hai là nếu có yêu cầu cụ thể nào đó của nước mà hãng hàng không có chuyến bay đến, thì hãng hàng không cũng phải tuân thủ theo các yêu cầu và quy định của nước đó.
BBC: Tức là nếu Mỹ muốn có cảnh sát vũ trang trên các chuyến bay tới Mỹ thì cách thức người ta thực hiện là nói với chính phủ Thái Lan rằng làm ơn nói với các hãng hàng không quốc gia của quí vị thực hiện điều này?
ANTHONY: Đó là điều mà tôi cho rằng họ phải thực hiện. Tuy nhiên, điều chúng ta đã thấy là chính phủ Mỹ đã đề nghị các hãng hàng không nhất định, có các chuyến bay có thể bay qua không phận của Mỹ hoặc tới Mỹ, phải đưa cảnh sát có vũ trang lên; như vậy, các hãng hàng không có thể hoặc là tuân thủ theo những yêu cầu đó, hoặc chọn cách là họ không bay tới hay bay qua Mỹ nữa.
BBC: Có một số nguồn tin cho đài BBC hay một số hãng hàng không không thích đưa cảnh sát có vũ trang lên các chuyến bay, vì theo họ, điều này có nghĩa là các hãng hàng không sẽ phải bỏ đi một số ghế hạng doanh nhân trong chuyến bay, vì cảnh sát không thích ngồi hạng bình thường. Vậy nếu xét tới khía cạnh bảo vệ an ninh thì điều này có phải là một điều tốt không thưa ông?
ANTHONY: Điều chúng ta phải nhớ là an ninh trên các chuyến bay cũng không khác gì so với an ninh trên mặt đất. Các chính phủ thường lấy tiền đóng thuế để chi trả cho các hoạt động an ninh trên mặt đất. Còn đối với các hãng hàng không thì tôi không nghĩ là họ phải từ bỏ đi một số ghế đắt tiền hay ghế bình thường cho việc bố trí an ninh này. Chính phủ sẽ phải chi trả cho những ghế được sử dụng để đảm bảo an ninh đó. Các hãng hàng không chẳng có lý do gì mà phải cung cấp ghế miễn phí cho các nhân viên an ninh trên các chuyến bay của họ.
BBC: Ông có nói lúc đầu là người ta phải tìm cách ngăn ngừa khủng bố không cho tới gần các sân bay. Thế còn quan điểm của ông đối với việc sử dụng nhân viên an ninh có vũ trang trên các chuyến bay thì sao, theo ông thì họ có tác dụng hay không?
ANTHONY: Thực ra thì tôi không phải chuyên gia về an ninh nên cũng khó nhận xét về chuyện này. Chúng tôi vốn chỉ điều hàng các hãng hàng không; thế nhưng tôi tin rằng bất cứ nỗ lực chống khủng bố nào cũng phải được thực hiện trên mặt đất trước, chứ còn nếu tin rằng chỉ dựa vào các lực lượng có vũ trang trên các chuyến bay mà có thể ngăn ngừa được khủng bố quốc tế thì tôi tin rằng có một sai lầm rất cơ bản trong vấn đề này. Chuyện sử dụng nhân viên an ninh có vũ trang chỉ nên coi là biện pháp cuối cùng mà thôi.
BBC: Hãng hàng không Singapore Airline đã thực hiện việc đưa nhân viên an ninh có vũ trang lên các chuyến bay của họ. Theo ông thì việc đưa lực lượng này lên sẽ giúp cho hành khách cảm thấy an toàn hơn, hay ngược lại, nó lại càng làm cho họ khiếp sợ thêm?
ANTHONY: Theo tôi thì đối với công chúng, có lẽ họ sẽ nhìn nhận việc này theo cách là các hãng hàng không và các chính phủ thực sự có nói chuyện với nhau, có hợp tác với nhau, nhằm đưa ra biện pháp an ninh khả dĩ nhất mà họ có được. Tuy nhiên, điều này vẫn phải bắt đầu với công tác phản gián từ trên mặt đất, và khi nào mà mức độ an ninh là đáng báo động thực sự thì họ hãy đưa cảnh sát có vũ trang lên các chuyến bay. (BBC)
Thế nhưng Thái Lan đã không chấp nhận, và nói rằng nhân viên an ninh không nên được đưa lên các chuyến bay của hãng Hàng không Thái Lan, là Thai Airways.
Vậy, liệu Thái Lan có thể đưa ra quan điểm này một cách hợp pháp hay không, trước những đòi hỏi của Hoa Kỳ?
Đài BBC đã đặt câu hỏi này cho ông Anthony Concil, thuộc Hiệp hội Hàng không quốc tế tại Tokyo
ANTHONY: Điều đầu tiên về quốc phòng là người ta phải làm sao để không cho một kẻ khủng bố nào tới gần một sân bay. Trong trường hợp người ta có thông báo cụ thể cho chính phủ, khi họ đã xác định rằng có thể có vấn đề đối với một số chuyến bay nào đó, thì chính phủ có thể yêu cầu các hãng hàng không phải tuân thủ theo những quy định mà chính phủ đưa ra, cho dù đó là những yêu cầu gì đi chăng nữa. Nếu như hãng hàng không đó là của Thái Lan hay Nhật Bản hay ở đâu đi chăng nữa, thì điều đầu tiên là các hãng hàng không đó phải tuân thủ theo những qui định của chính phủ sở tại.
BBC: Như ông nói thì nếu chính phủ Thái nói rằng họ phải thực hiện yêu cầu đó thì hãng hàng không Thái Lan sẽ phải đưa cảnh sát lên các chuyến bay?
ANTHONY: Đúng thế. Điều thứ hai là nếu có yêu cầu cụ thể nào đó của nước mà hãng hàng không có chuyến bay đến, thì hãng hàng không cũng phải tuân thủ theo các yêu cầu và quy định của nước đó.
BBC: Tức là nếu Mỹ muốn có cảnh sát vũ trang trên các chuyến bay tới Mỹ thì cách thức người ta thực hiện là nói với chính phủ Thái Lan rằng làm ơn nói với các hãng hàng không quốc gia của quí vị thực hiện điều này?
ANTHONY: Đó là điều mà tôi cho rằng họ phải thực hiện. Tuy nhiên, điều chúng ta đã thấy là chính phủ Mỹ đã đề nghị các hãng hàng không nhất định, có các chuyến bay có thể bay qua không phận của Mỹ hoặc tới Mỹ, phải đưa cảnh sát có vũ trang lên; như vậy, các hãng hàng không có thể hoặc là tuân thủ theo những yêu cầu đó, hoặc chọn cách là họ không bay tới hay bay qua Mỹ nữa.
BBC: Có một số nguồn tin cho đài BBC hay một số hãng hàng không không thích đưa cảnh sát có vũ trang lên các chuyến bay, vì theo họ, điều này có nghĩa là các hãng hàng không sẽ phải bỏ đi một số ghế hạng doanh nhân trong chuyến bay, vì cảnh sát không thích ngồi hạng bình thường. Vậy nếu xét tới khía cạnh bảo vệ an ninh thì điều này có phải là một điều tốt không thưa ông?
ANTHONY: Điều chúng ta phải nhớ là an ninh trên các chuyến bay cũng không khác gì so với an ninh trên mặt đất. Các chính phủ thường lấy tiền đóng thuế để chi trả cho các hoạt động an ninh trên mặt đất. Còn đối với các hãng hàng không thì tôi không nghĩ là họ phải từ bỏ đi một số ghế đắt tiền hay ghế bình thường cho việc bố trí an ninh này. Chính phủ sẽ phải chi trả cho những ghế được sử dụng để đảm bảo an ninh đó. Các hãng hàng không chẳng có lý do gì mà phải cung cấp ghế miễn phí cho các nhân viên an ninh trên các chuyến bay của họ.
BBC: Ông có nói lúc đầu là người ta phải tìm cách ngăn ngừa khủng bố không cho tới gần các sân bay. Thế còn quan điểm của ông đối với việc sử dụng nhân viên an ninh có vũ trang trên các chuyến bay thì sao, theo ông thì họ có tác dụng hay không?
ANTHONY: Thực ra thì tôi không phải chuyên gia về an ninh nên cũng khó nhận xét về chuyện này. Chúng tôi vốn chỉ điều hàng các hãng hàng không; thế nhưng tôi tin rằng bất cứ nỗ lực chống khủng bố nào cũng phải được thực hiện trên mặt đất trước, chứ còn nếu tin rằng chỉ dựa vào các lực lượng có vũ trang trên các chuyến bay mà có thể ngăn ngừa được khủng bố quốc tế thì tôi tin rằng có một sai lầm rất cơ bản trong vấn đề này. Chuyện sử dụng nhân viên an ninh có vũ trang chỉ nên coi là biện pháp cuối cùng mà thôi.
BBC: Hãng hàng không Singapore Airline đã thực hiện việc đưa nhân viên an ninh có vũ trang lên các chuyến bay của họ. Theo ông thì việc đưa lực lượng này lên sẽ giúp cho hành khách cảm thấy an toàn hơn, hay ngược lại, nó lại càng làm cho họ khiếp sợ thêm?
ANTHONY: Theo tôi thì đối với công chúng, có lẽ họ sẽ nhìn nhận việc này theo cách là các hãng hàng không và các chính phủ thực sự có nói chuyện với nhau, có hợp tác với nhau, nhằm đưa ra biện pháp an ninh khả dĩ nhất mà họ có được. Tuy nhiên, điều này vẫn phải bắt đầu với công tác phản gián từ trên mặt đất, và khi nào mà mức độ an ninh là đáng báo động thực sự thì họ hãy đưa cảnh sát có vũ trang lên các chuyến bay. (BBC)