Bộ trưởng Truyền thông của Tòa Thánh, Tiến sĩ Paolo Ruffini, đã khai mạc cuộc họp báo bằng cách tóm lược các điểm chính được bàn thảo trong phiên họp buổi chiều thứ Tư của Thượng Hội Đồng Giám Mục về Amazon. Ông cho hay: loạt can thiệp đầu tiên của các nghị phụ chấm dứt vào tối thứ Tư. Một trong các can thiệp ấy là của chính Đức Giáo Hoàng Phanxicô.
Bản tóm lược của Tiến sĩ Paolo Ruffini
Tiến sĩ Ruffini nói thêm: các vấn đề được thảo luận trong phiên buổi sáng đều được nối kết với nhau cách nào đó. Chúng liên hệ tới các vấn đề sinh thái, tương lai của hành tinh, giá trị mà Vùng Amazon đại diện cho toàn hành tinh, bạo lực đối với Amazon như một khu vực và đối với những người sống ở đó, cần phải thay đổi mô hình, tôn trọng các nhân quyền, và chống lại mọi hình thức bạo lực. Những vấn đề này được nối kết với văn hóa, đối thoại giữa các nền văn hóa, truyền giảng và hội nhập văn hóa Tin Mừng.
Các vấn đề khác liên quan đến việc phải “trở thành Giáo hội tại Amazon” ra sao, và mọi người sống ở đó nhìn Giáo hội như thế nào. Các nhận xét đã xác nhận việc thiếu ơn gọi trong khu vực Amazon, sự cần thiết phải có các hình thức mục vụ mới, cả thụ phong lẫn không thụ phong, vai trò của phụ nữ, và tầm quan trọng của các bí tích trong cộng đồng. Đã có sự nhấn mạnh đối với việc cần phải dành sự đào tạo và trách nhiệm xứng hợp cho giáo dân, và từ bỏ “tầm nhìn giáo sĩ trị” trong Giáo hội.
Bình luận của Cha Giacomo Costa Dòng Tên
Cha Giacomo Costa, Dòng Tên, là Thư ký của Ủy ban Thông tin của Thượng hội đồng. Ngài đã khai triển tính nối kết giữa các chủ đề được thảo luận tại phiên họp buổi sáng. Ngài nói, trong khi khảo sát Khu vực Amazon, Thượng Hội Đồng cũng nối kết nó vào bình diện phổ quát, vì tác động của những gì đang xảy ra ở đó cũng ảnh hưởng đến toàn bộ Giáo hội trên toàn thế giới.
Cha Costa sử dụng thuật ngữ “tính đồng nghị truyền giáo” để giải thích cung cách Giáo hội có thể đóng góp vào một khu vực cụ thể. Ngài nói về “cách làm Giáo Hội mới” biết trân qúi sự đóng góp của mọi người: giáo dân, người bản địa, v.v.
Ngài nói: Thượng Hội Đồng đã chuyển sang bước tiếp theo, tức điều gọi là “circoli minores” hay các nhóm ngôn ngữ nhỏ, sẽ bắt đầu làm việc vào sáng thứ Năm. Các nhóm này cho phép việc chia sẻ, so sánh và trao đổi ý tưởng giữa các thành viên của họ nhiều hơn. Ngài nói, tất cả những điều này được nối kết với các can thiệp tại Hội trường Thượng hội đồng và là kết quả của một giai đoạn lắng nghe thâm hậu, nhằm mục đích biện phân được các nẻo đường truyền giáo mới mẻ. Những nhóm nhỏ này sẽ tiếp tục công việc của họ vào chiều thứ Năm và ngày thứ Sáu. Phiên họp toàn thể sẽ tiếp nối từ thứ Bảy đến thứ Ba. Các tường thuật của các nhóm sẽ được trình bày trong khoảng một tuần lễ, vào tối thứ Năm ngày 17 tháng 10 và sẽ được công bố.
Bài trình bày của Đức cha Wilmar Santin, O.CARM., của Itaituba, Ba Tây
Đức Giám Mục Wilmar Santin đã nói về kinh nghiệm bản thân của ngài tại một khu vực rộng 175 nghìn kilômét vuông. Ngài nói, Phủ giám chức (prelature) của ngài được thành lập vào năm 1988, nhưng việc làm của Giáo Hội với các dân tộc bản địa đã có từ năm 1910 hoặc 1911. Chính các tu sĩ Phanxicô đã bắt đầu làm việc ở đó. Họ được theo chân bởi các Nữ tu Vô nhiễm Nguyên tội, cùng một Tu hội với Nữ tu Dulce Lopes Pontes, vị sẽ được phong thánh vào Chúa Nhật này.
Đức Cha Wilmar đã kể lại câu chuyện các dân tộc bản địa lúc ban đầu đã không muốn tiếp cận các nhà truyền giáo ra sao, cho đến khi một nhà truyền giáo dòng Phanxicô chiếm được lòng họ bằng cách thổi sáo. Ngài nói: Hầu hết những người trong khu vực nơi Đức Cha Santin phục vụ được rửa tội trong Giáo Hội Công Giáo. Một phái bộ Baptist do một cặp vợ chồng người Thụy Sĩ đứng đầu cũng ở đó. Ngài nói thêm: Mối liên hệ giữa các nhà truyền giáo Công Giáo và các mục sư của Giáo Hội Baptist luôn tốt đẹp. Họ hợp tác dưới ngọn cờ đối thoại từ năm 1963.
Đức Giám Mục nói rằng kinh nghiệm và ý hướng của ngài là tăng cường mục vụ bản địa. Ngài nói về việc Giáo hội địa phương phải đưa vào thực hành ra sao điều “mà Đức Giáo Hoàng kêu gọi chúng ta thực hiện”: đó là chính người dân bản địa nên lên khuôn cho Giáo hội ở Amazon. Theo Đức Cha Wilmar, một khía cạnh quan trọng, là những người mà ngài hiện làm việc với nên có các nhà lãnh đạo riêng. Cho đến bây giờ, những người này luôn luôn là người nước ngoài. Đức Giám Mục nói Đức Giáo Hoàng Phanxicô từng nói với một ai đó rằng ngài mơ ước được thấy một linh mục bản địa ở mỗi làng. Khi Đức cha Wilmar hỏi làm thế nào để thực hiện ước mơ đó, Đức Giáo Hoàng nói rằng ngài nên bắt đầu với những gì Giáo hội đã cho phép: phó tế vĩnh viễn. Đó là những gì người ta đã quyết định làm. Họ đã khai triển một kế hoạch với một linh mục người Ý, người từng làm việc suốt đời tại các địa điểm truyền giáo bản địa ở Amazon. Bước đầu tiên bao gồm việc tạo ra các Thừa tác viên Thánh Thể, sau đó các thừa tác vụ mà các phó tế thực hiện để tiến tới việc được phong chức phó tế. Họ đã chọn bắt đầu với Thừa tác vụ Lời Chúa, vì Thánh Thể không thể được bảo tồn trong các lãnh thổ này rất lâu được. Việc đào tạo các Thừa tác viên Lời Chúa bắt đầu vào tháng 11 năm 2017. 20 người đàn ông và 4 phụ nữ đã được bổ nhiệm và bắt đầu rao giảng lời Chúa bằng ngôn ngữ của họ.
Tháng 3 vừa qua, Đức cha Santin nói rằng ngài đã trở lại ngôi làng đó và tìm thấy 24 Thừa tác viên Lời Chúa khác, nâng tổng số lên 48 người, giảng bằng ngôn ngữ địa phương của họ. Đức Giám Mục nói rằng điều này làm ngài tràn ngập niềm vui khi nghĩ tới Lễ Ngũ Tuần lúc rất nhiều người nghe về những kỳ công của Thiên Chúa, bằng ngôn ngữ của họ. Ngài nói: Kiểu đào tạo này đang tiến tới việc đào tạo các Thừa tác viên Rửa tội, và sau đó các thừa tác viên để chứng kiến các cuộc hôn nhân. Ngài nói thêm: Người dân địa phương rất coi trọng Bí tích Rửa tội, và họ muốn được kết hôn trong Nhà thờ. Họ muốn được Chúa chúc phúc. Đó là lý do tại sao phải có các thừa tác viên để thực hành các ngi thức rửa tội và hôn nhân ở mỗi làng. Đức Giám Mục Santin kết luận, Điều này sẽ giúp người dân rất nhiều, và trong tương lai, hy vọng, việc phong chức phó tế sẽ có thể thực hiện được.
Bài trình bày của Đức Giám Mục Medardo de Jesús Henao Del Río, M.X.Y., Giám quản Tông tòa Mitú, và Đức Giám Mục Titular của Casae Medianae, ở Colombia
Đức Giám Mục Del Rio đại diện cho một khu vực Amazon nơi 90% dân số là người bản địa. Thành phố gần nhất là một giờ đi bằng máy bay. Ngài mô tả tình hình ở đó như đặc biệt khó khăn. Ngài nói, Buôn bán ma túy đang khai thác người bản địa trong khu vực. Dù có một trường học và một trạm y tế, vẫn có tình trạng thiếu dinh dưỡng lan rộng và nhiều cuộc sống bị bỏ rơi. Đức Giám Mục kể câu chuyện về một người phụ nữ trải qua một thai kỳ khó khăn. Bà không có nơi nào để đi và đã phải tự mình thực hiện việc sinh theo kiểu mổ xêdarê (section C). Chồng bà đã tìm cách đưa bà đến bệnh viện nơi bác sĩ sản khoa bị sốc vì điều đã xảy ra. Trong trường hợp này, người phụ nữ và đứa con của bà đã sống sót. Trong những trường hợp khác, đàn ông đã phải giúp vợ sinh con bằng dao phay và đôi khi phụ nữ mất mạng. Bộ Y tế đã được yêu cầu phải tập chú nhiều hơn vào việc chăm sóc sức khỏe nhưng một vụ kiện tại tòa án đã được tiến hành mà không đưa lại kết quả.
Đức cha Del Rio nói: Giáo hội đã và đang can thiệp vào các khu vực này. Ngài dẫn lời Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói rằng Amazon chưa bao giờ bị đe dọa như vậy, không những vì Nhà nước vắng mặt, mà vì rất nhiều công ty đến đây để bóc lột nó. Đức Giám Mục nói, đây không những là vấn đề trồng cây hay thu rác, “chúng ta cần một hệ sinh thái toàn diện”. Ngài nói tiếp, đất đai rất quan trọng đối với người dân bản địa, bởi vì đó là nơi chôn cất gia đình họ. Đức Giám Mục nói, đôi khi toàn bộ cộng đồng biến mất, vì các công ty đa quốc gia buộc họ phải rời khỏi vùng đất của họ. Một số lừa dối người dân bằng cách xin được phép hợp pháp, hoặc lấy được chữ ký của các nhà lãnh đạo bằng các phương thế tồi bại, bao gồm cả việc dùng đến rượu. Đức cha Del Rio nói tiếp, Giáo hội đang cố gắng hỗ trợ những người này bằng cách vạch trần sự bóc lột của các công ty đa quốc gia. Đôi khi họ ký những điều mà không ý thức đầy đủ những điều họ ký. Đây là những vùng đất thánh thiêng đối với họ. Ngài nói thêm, nước bị ô nhiễm gây ra nhiều nan đề, vì đó là nước uống của họ.
Đức Giám Mục Del Rio gần đây đã phong chức một phó tế bản địa, sử dụng một số biểu tượng từ cả nghi thức Latinh và một số được sử dụng trong các nghi lễ tương tự trong các nền văn hóa bản địa. Đức Giám Mục nói, chúng ta cần tiếp nhận một số biểu tượng và giá trị của người bản địa, vì đây là những gì mang lại ý nghĩa cho họ. Người dân địa phương có truyền thống cho đi những gì họ có rất nhiều, và tặng nó cho những người khác bằng cách nhảy múa. Ngài nói, chúng tôi kết hợp điều này vào Phần Dâng Lễ. Theo cách này, chúng tôi nối kết văn hóa và kinh nghiệm Kitô giáo. Đức Giám Mục kết luận, chúng tôi sử dụng các yếu tố, tình huống và cử hành có hạt giống Thiên Chúa trong đó.
Nữ tu Gloria Liliana Franco Echeverri, O.D.N., Chủ tịch Liên đoàn Tu sĩ Mỹ Latinh và vùng Caribbean (C.L.A.R.), từ Colombia
Nữ tu Echeverri đã chia sẻ kinh nghiệm của bà về việc, vào cuối tháng 8 năm nay, một nhóm nam nữ tu sĩ từ 9 quốc gia Amazon đã họp nhau, một số trong số họ đã phải du hành cả 5 đến 6 ngày. Họ tự gọi mình là các tu sĩ nam nữ lang thang, và họ đồng hành cùng người dân Amazon hàng ngày để cho họ thấy bộ mặt của Chúa Giêsu. Họ cung cấp cho những người này một từ ngữ có thể biến đổi và giúp họ sống một cách xứng đáng hơn. C.L.A.R. bao gồm cả nam và nữ tu sĩ và bao gồm 22 quốc gia. Nữ tu Echeverri mô tả các thách thức của họ như là được kêu gọi sống ơn gọi riêng và thông đạt và chia sẻ ơn phúc họ đã nhận được với lòng cảm thương và niềm vui. Bà nói về tầm quan trọng của việc cùng bước đi với Giáo hội, một điều có tính đồng nghị hơn, tham gia, lắng nghe và biện phân hơn.
Nữ tu Echeverri nói về việc cảm thấy phải đổi mới việc ưu tiên chọn người nghèo và người bị loại bỏ. Bà nói, họ đối đầu với nhiều thực tế phức tạp: nghèo đói, thối nát, di dân. Họ cũng cảm thấy cần phải cổ vũ nền văn hóa gặp gỡ, phát huy hành động tiên tri trong Giáo hội. Bà nói, cách hữu hiệu nhất để làm điều này, là thông qua tình huynh đệ. Nữ tu Echeverri cũng kêu gọi phải lựa chọn hệ sinh thái toàn diện, công nhận phẩm giá của con người và của tất cả các nền văn hóa. Bà nói về tầm quan trọng của việc chăm sóc mọi điều tốt lành của Sáng thế, khuyến khích các phong cách sống thay thế ít có tính duy tiêu thụ hơn và có khả năng chăm sóc Sáng thế nhiều hơn.
Câu hỏi về tác động của các giáo hội Ngũ tuần
Trả lời câu hỏi về tác động của các giáo hội Ngũ Tuần ở Amazon, Đức cha Santin đã trích dẫn người dân bản địa khi xác nhận một số mục sư đã rất hung hăng ra sao đối với nền văn hóa địa phương. Người bản địa thậm chí bị cấm nói ngôn ngữ của họ hoặc vẽ cơ thể của họ. Có sự tách biệt diễn ra giữa cộng đồng Công Giáo và một số cộng đồng ngũ tuần. Theo ngài, Tin Mừng đôi khi gây ra sự chia ly, không phải với mọi người, chỉ một số thôi.
Như Thượng hội đồng đã nói, chúng ta đang cố gắng tìm ra những nẻo đường mới vì đây là một thực tại mới. Các thách thức hiện nay khác với các thách thức cánh nay 10 năm. Đức Giám Mục đã đưa ra điển hình lúc ngài đến thăm Agua Branca, nơi khai thác vàng. Ở đó, ngài gặp một người phụ nữ, một y tá, người chăm sóc cộng đồng Công Giáo. Cô chào mọi người mà cô gặp và yêu cầu một vài người trong số họ gặp Đức Giám Mục. Cô gọi họ bằng tên. Một trong số họ là một người Ngũ tuần, người đã nói với Đức Giám Mục rằng ông có hai anh em làm linh mục và một chị gái làm nữ tu. Khi Đức Giám Mục hỏi tại sao ông ta đã chuyển từ Công Giáo qua Ngũ tuần, ông ta trả lời rằng khi đến đây không có Giáo Hội Công Giáo. Ông ta muốn nghe Lời Chúa nên đã đến Nhà thờ Ngũ tuần, nơi ông ta đã ở lại. Đức Giám Mục nói, chúng ta không thể đến tất cả những nơi có người dân. Chúng ta cần thay đổi cơ cấu Giáo hội để Giáo hội có thể di chuyển nhanh hơn và không phải mọi sự đều phụ thuộc vào linh mục, đến mức Giáo hội không thể thực hiện sứ mệnh của mình. Ngài nói thêm, chúng ta chậm chạp, và chúng ta không thể giảng ở mọi nơi như chúng ta nên làm. Đó là lý do tại sao, đôi khi, người Công Giáo phải làm dịu cơn khát Lời Chúa trong một Giáo hội Kitô giáo khác. Ngài kết luận, chúng ta cần đảm bảo rằng chúng ta có thể thực hiện sứ mệnh của mình một cách hữu hiệu hơn nữa.
Câu hỏi về các nữ phó tế
Các nhà báo có mặt trong Văn phòng Báo chí Tòa Thánh đã được nhắc nhở rằng có gần 40 phụ nữ tại Thượng hội đồng. Nhiều người khác đã tham gia vào các cuộc tham vấn tiền Thượng Hội Đồng. Nữ tu Echeverri nói, Giáo hội có khuôn mặt nữ, Giáo Hội là Mẹ. Bà nói thêm, có một nẻo đường để chúng ta theo đuổi trong tư cách phụ nữ. Chúng ta không phải là những người chủ động bởi vì nhiều người khác đã đi trước chúng ta, như Thánh Clara. Cô tiếp tục đề cập đến những người phụ nữ bản địa của Amazon, các người mẹ và các người bà. Bà nói thêm, Giáo hội biện phân. Chúng ta không biết liệu đây có phải là thời điểm không, nhưng nhiều người đang tìm kiếm “khuôn mặt nữ tính của Giáo hội”, không phải là khuôn mặt quyền lực, mà là khuôn mặt phục vụ. Đây là một khoảnh khắc của ân sủng, “hoàng thời” (Kairos). Bà kết luận, đây là một phần của sự biện phân hướng tới những nẻo đường mới.
Câu hỏi về buôn bán ma túy
Giám mục Del Rio đã trả lời một câu hỏi về việc buôn bán ma túy ảnh hưởng đến người dân bản địa như thế nào, bằng cách mô tả tình hình ở Colombia, nơi ngài là Giám quản Tông tòa Mitù. Ngài nói, bất chấp tiến trình hòa bình, đó là một khu vực bạo lực, nơi các chiến binh du kích ẩn náu và nơi trồng các thứ cây bất hợp pháp. Có lần ngài thấy bốn hoặc năm chiếc máy bay cất cánh, tất cả chúng đều chứa đầy ma túy. Những người trẻ cố gắng trở thành thành viên của những nhóm đó vì món tiền dễ dàng được chúng hứa hẹn. Đức Giám Mục nói, một cộng đồng bắt đầu thay đổi cách sống của họ, bằng cách cập nhật các hình thức thực phẩm của họ. Đức cha Del Rio nói, nhiều người dân bản địa đã rời cư để tìm kiếm một cuộc sống “tốt hơn” và không bao giờ quay trở lại.
Câu hỏi về sát nhi và bạo lực chống phụ nữ
Điển hình đã được đưa ra về Mundurukus, một dân tộc hiếu chiến đã cắt đứt đầu của kẻ thù để sử dụng làm chiến lợi phẩm. Trước khi các nhà truyền giáo đến, sát nhi đã được thực hành trong trường hợp trẻ em bị dị hình. Tuy nhiên, điều đã được xác nhận là sự tận tụy của các nữ tu, trong tư cách y tá và giáo viên, đã dần làm cho thực hành này biến mất. Nhưng ngài kết luận bằng cách hỏi tại sao người ở phương Tây lại không nên cảm thấy bối rối khi phá thai ở các bệnh viện phương tây là việc rất phổ biến.
Nữ tu Echeverri trả lời câu hỏi về bạo lực chống phụ nữ; bà nói rằng “Thượng Hội Đồng nói với mọi người”. Bà nói, điều xảy ra ở Amazon cũng xảy ra ở mọi nơi, trong đó có cả việc bạo lực chống lại phụ nữ. Bà đặc biệt đề cập đến nạn buôn người, cho rằng nó có liên hệ tới di dân và khai thác tình dục. Nữ tu Echeverri cũng nói về việc phụ nữ bị từ chối quyền hoặc khả thể học hành. Bà đề cập đến việc các nữ tu phục vụ các dân tộc bản địa từng bị sát hại. Bà nói thêm, những vị tử đạo này đã làm cho lãnh thổ Amazon sinh hoa trái.
 |
Bản tóm lược của Tiến sĩ Paolo Ruffini
Tiến sĩ Ruffini nói thêm: các vấn đề được thảo luận trong phiên buổi sáng đều được nối kết với nhau cách nào đó. Chúng liên hệ tới các vấn đề sinh thái, tương lai của hành tinh, giá trị mà Vùng Amazon đại diện cho toàn hành tinh, bạo lực đối với Amazon như một khu vực và đối với những người sống ở đó, cần phải thay đổi mô hình, tôn trọng các nhân quyền, và chống lại mọi hình thức bạo lực. Những vấn đề này được nối kết với văn hóa, đối thoại giữa các nền văn hóa, truyền giảng và hội nhập văn hóa Tin Mừng.
Các vấn đề khác liên quan đến việc phải “trở thành Giáo hội tại Amazon” ra sao, và mọi người sống ở đó nhìn Giáo hội như thế nào. Các nhận xét đã xác nhận việc thiếu ơn gọi trong khu vực Amazon, sự cần thiết phải có các hình thức mục vụ mới, cả thụ phong lẫn không thụ phong, vai trò của phụ nữ, và tầm quan trọng của các bí tích trong cộng đồng. Đã có sự nhấn mạnh đối với việc cần phải dành sự đào tạo và trách nhiệm xứng hợp cho giáo dân, và từ bỏ “tầm nhìn giáo sĩ trị” trong Giáo hội.
Bình luận của Cha Giacomo Costa Dòng Tên
Cha Giacomo Costa, Dòng Tên, là Thư ký của Ủy ban Thông tin của Thượng hội đồng. Ngài đã khai triển tính nối kết giữa các chủ đề được thảo luận tại phiên họp buổi sáng. Ngài nói, trong khi khảo sát Khu vực Amazon, Thượng Hội Đồng cũng nối kết nó vào bình diện phổ quát, vì tác động của những gì đang xảy ra ở đó cũng ảnh hưởng đến toàn bộ Giáo hội trên toàn thế giới.
Cha Costa sử dụng thuật ngữ “tính đồng nghị truyền giáo” để giải thích cung cách Giáo hội có thể đóng góp vào một khu vực cụ thể. Ngài nói về “cách làm Giáo Hội mới” biết trân qúi sự đóng góp của mọi người: giáo dân, người bản địa, v.v.
Ngài nói: Thượng Hội Đồng đã chuyển sang bước tiếp theo, tức điều gọi là “circoli minores” hay các nhóm ngôn ngữ nhỏ, sẽ bắt đầu làm việc vào sáng thứ Năm. Các nhóm này cho phép việc chia sẻ, so sánh và trao đổi ý tưởng giữa các thành viên của họ nhiều hơn. Ngài nói, tất cả những điều này được nối kết với các can thiệp tại Hội trường Thượng hội đồng và là kết quả của một giai đoạn lắng nghe thâm hậu, nhằm mục đích biện phân được các nẻo đường truyền giáo mới mẻ. Những nhóm nhỏ này sẽ tiếp tục công việc của họ vào chiều thứ Năm và ngày thứ Sáu. Phiên họp toàn thể sẽ tiếp nối từ thứ Bảy đến thứ Ba. Các tường thuật của các nhóm sẽ được trình bày trong khoảng một tuần lễ, vào tối thứ Năm ngày 17 tháng 10 và sẽ được công bố.
Bài trình bày của Đức cha Wilmar Santin, O.CARM., của Itaituba, Ba Tây
Đức Giám Mục Wilmar Santin đã nói về kinh nghiệm bản thân của ngài tại một khu vực rộng 175 nghìn kilômét vuông. Ngài nói, Phủ giám chức (prelature) của ngài được thành lập vào năm 1988, nhưng việc làm của Giáo Hội với các dân tộc bản địa đã có từ năm 1910 hoặc 1911. Chính các tu sĩ Phanxicô đã bắt đầu làm việc ở đó. Họ được theo chân bởi các Nữ tu Vô nhiễm Nguyên tội, cùng một Tu hội với Nữ tu Dulce Lopes Pontes, vị sẽ được phong thánh vào Chúa Nhật này.
Đức Cha Wilmar đã kể lại câu chuyện các dân tộc bản địa lúc ban đầu đã không muốn tiếp cận các nhà truyền giáo ra sao, cho đến khi một nhà truyền giáo dòng Phanxicô chiếm được lòng họ bằng cách thổi sáo. Ngài nói: Hầu hết những người trong khu vực nơi Đức Cha Santin phục vụ được rửa tội trong Giáo Hội Công Giáo. Một phái bộ Baptist do một cặp vợ chồng người Thụy Sĩ đứng đầu cũng ở đó. Ngài nói thêm: Mối liên hệ giữa các nhà truyền giáo Công Giáo và các mục sư của Giáo Hội Baptist luôn tốt đẹp. Họ hợp tác dưới ngọn cờ đối thoại từ năm 1963.
Đức Giám Mục nói rằng kinh nghiệm và ý hướng của ngài là tăng cường mục vụ bản địa. Ngài nói về việc Giáo hội địa phương phải đưa vào thực hành ra sao điều “mà Đức Giáo Hoàng kêu gọi chúng ta thực hiện”: đó là chính người dân bản địa nên lên khuôn cho Giáo hội ở Amazon. Theo Đức Cha Wilmar, một khía cạnh quan trọng, là những người mà ngài hiện làm việc với nên có các nhà lãnh đạo riêng. Cho đến bây giờ, những người này luôn luôn là người nước ngoài. Đức Giám Mục nói Đức Giáo Hoàng Phanxicô từng nói với một ai đó rằng ngài mơ ước được thấy một linh mục bản địa ở mỗi làng. Khi Đức cha Wilmar hỏi làm thế nào để thực hiện ước mơ đó, Đức Giáo Hoàng nói rằng ngài nên bắt đầu với những gì Giáo hội đã cho phép: phó tế vĩnh viễn. Đó là những gì người ta đã quyết định làm. Họ đã khai triển một kế hoạch với một linh mục người Ý, người từng làm việc suốt đời tại các địa điểm truyền giáo bản địa ở Amazon. Bước đầu tiên bao gồm việc tạo ra các Thừa tác viên Thánh Thể, sau đó các thừa tác vụ mà các phó tế thực hiện để tiến tới việc được phong chức phó tế. Họ đã chọn bắt đầu với Thừa tác vụ Lời Chúa, vì Thánh Thể không thể được bảo tồn trong các lãnh thổ này rất lâu được. Việc đào tạo các Thừa tác viên Lời Chúa bắt đầu vào tháng 11 năm 2017. 20 người đàn ông và 4 phụ nữ đã được bổ nhiệm và bắt đầu rao giảng lời Chúa bằng ngôn ngữ của họ.
Tháng 3 vừa qua, Đức cha Santin nói rằng ngài đã trở lại ngôi làng đó và tìm thấy 24 Thừa tác viên Lời Chúa khác, nâng tổng số lên 48 người, giảng bằng ngôn ngữ địa phương của họ. Đức Giám Mục nói rằng điều này làm ngài tràn ngập niềm vui khi nghĩ tới Lễ Ngũ Tuần lúc rất nhiều người nghe về những kỳ công của Thiên Chúa, bằng ngôn ngữ của họ. Ngài nói: Kiểu đào tạo này đang tiến tới việc đào tạo các Thừa tác viên Rửa tội, và sau đó các thừa tác viên để chứng kiến các cuộc hôn nhân. Ngài nói thêm: Người dân địa phương rất coi trọng Bí tích Rửa tội, và họ muốn được kết hôn trong Nhà thờ. Họ muốn được Chúa chúc phúc. Đó là lý do tại sao phải có các thừa tác viên để thực hành các ngi thức rửa tội và hôn nhân ở mỗi làng. Đức Giám Mục Santin kết luận, Điều này sẽ giúp người dân rất nhiều, và trong tương lai, hy vọng, việc phong chức phó tế sẽ có thể thực hiện được.
Bài trình bày của Đức Giám Mục Medardo de Jesús Henao Del Río, M.X.Y., Giám quản Tông tòa Mitú, và Đức Giám Mục Titular của Casae Medianae, ở Colombia
Đức Giám Mục Del Rio đại diện cho một khu vực Amazon nơi 90% dân số là người bản địa. Thành phố gần nhất là một giờ đi bằng máy bay. Ngài mô tả tình hình ở đó như đặc biệt khó khăn. Ngài nói, Buôn bán ma túy đang khai thác người bản địa trong khu vực. Dù có một trường học và một trạm y tế, vẫn có tình trạng thiếu dinh dưỡng lan rộng và nhiều cuộc sống bị bỏ rơi. Đức Giám Mục kể câu chuyện về một người phụ nữ trải qua một thai kỳ khó khăn. Bà không có nơi nào để đi và đã phải tự mình thực hiện việc sinh theo kiểu mổ xêdarê (section C). Chồng bà đã tìm cách đưa bà đến bệnh viện nơi bác sĩ sản khoa bị sốc vì điều đã xảy ra. Trong trường hợp này, người phụ nữ và đứa con của bà đã sống sót. Trong những trường hợp khác, đàn ông đã phải giúp vợ sinh con bằng dao phay và đôi khi phụ nữ mất mạng. Bộ Y tế đã được yêu cầu phải tập chú nhiều hơn vào việc chăm sóc sức khỏe nhưng một vụ kiện tại tòa án đã được tiến hành mà không đưa lại kết quả.
Đức cha Del Rio nói: Giáo hội đã và đang can thiệp vào các khu vực này. Ngài dẫn lời Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói rằng Amazon chưa bao giờ bị đe dọa như vậy, không những vì Nhà nước vắng mặt, mà vì rất nhiều công ty đến đây để bóc lột nó. Đức Giám Mục nói, đây không những là vấn đề trồng cây hay thu rác, “chúng ta cần một hệ sinh thái toàn diện”. Ngài nói tiếp, đất đai rất quan trọng đối với người dân bản địa, bởi vì đó là nơi chôn cất gia đình họ. Đức Giám Mục nói, đôi khi toàn bộ cộng đồng biến mất, vì các công ty đa quốc gia buộc họ phải rời khỏi vùng đất của họ. Một số lừa dối người dân bằng cách xin được phép hợp pháp, hoặc lấy được chữ ký của các nhà lãnh đạo bằng các phương thế tồi bại, bao gồm cả việc dùng đến rượu. Đức cha Del Rio nói tiếp, Giáo hội đang cố gắng hỗ trợ những người này bằng cách vạch trần sự bóc lột của các công ty đa quốc gia. Đôi khi họ ký những điều mà không ý thức đầy đủ những điều họ ký. Đây là những vùng đất thánh thiêng đối với họ. Ngài nói thêm, nước bị ô nhiễm gây ra nhiều nan đề, vì đó là nước uống của họ.
.jpg) |
Đức Giám Mục Del Rio gần đây đã phong chức một phó tế bản địa, sử dụng một số biểu tượng từ cả nghi thức Latinh và một số được sử dụng trong các nghi lễ tương tự trong các nền văn hóa bản địa. Đức Giám Mục nói, chúng ta cần tiếp nhận một số biểu tượng và giá trị của người bản địa, vì đây là những gì mang lại ý nghĩa cho họ. Người dân địa phương có truyền thống cho đi những gì họ có rất nhiều, và tặng nó cho những người khác bằng cách nhảy múa. Ngài nói, chúng tôi kết hợp điều này vào Phần Dâng Lễ. Theo cách này, chúng tôi nối kết văn hóa và kinh nghiệm Kitô giáo. Đức Giám Mục kết luận, chúng tôi sử dụng các yếu tố, tình huống và cử hành có hạt giống Thiên Chúa trong đó.
Nữ tu Gloria Liliana Franco Echeverri, O.D.N., Chủ tịch Liên đoàn Tu sĩ Mỹ Latinh và vùng Caribbean (C.L.A.R.), từ Colombia
Nữ tu Echeverri đã chia sẻ kinh nghiệm của bà về việc, vào cuối tháng 8 năm nay, một nhóm nam nữ tu sĩ từ 9 quốc gia Amazon đã họp nhau, một số trong số họ đã phải du hành cả 5 đến 6 ngày. Họ tự gọi mình là các tu sĩ nam nữ lang thang, và họ đồng hành cùng người dân Amazon hàng ngày để cho họ thấy bộ mặt của Chúa Giêsu. Họ cung cấp cho những người này một từ ngữ có thể biến đổi và giúp họ sống một cách xứng đáng hơn. C.L.A.R. bao gồm cả nam và nữ tu sĩ và bao gồm 22 quốc gia. Nữ tu Echeverri mô tả các thách thức của họ như là được kêu gọi sống ơn gọi riêng và thông đạt và chia sẻ ơn phúc họ đã nhận được với lòng cảm thương và niềm vui. Bà nói về tầm quan trọng của việc cùng bước đi với Giáo hội, một điều có tính đồng nghị hơn, tham gia, lắng nghe và biện phân hơn.
Nữ tu Echeverri nói về việc cảm thấy phải đổi mới việc ưu tiên chọn người nghèo và người bị loại bỏ. Bà nói, họ đối đầu với nhiều thực tế phức tạp: nghèo đói, thối nát, di dân. Họ cũng cảm thấy cần phải cổ vũ nền văn hóa gặp gỡ, phát huy hành động tiên tri trong Giáo hội. Bà nói, cách hữu hiệu nhất để làm điều này, là thông qua tình huynh đệ. Nữ tu Echeverri cũng kêu gọi phải lựa chọn hệ sinh thái toàn diện, công nhận phẩm giá của con người và của tất cả các nền văn hóa. Bà nói về tầm quan trọng của việc chăm sóc mọi điều tốt lành của Sáng thế, khuyến khích các phong cách sống thay thế ít có tính duy tiêu thụ hơn và có khả năng chăm sóc Sáng thế nhiều hơn.
Câu hỏi về tác động của các giáo hội Ngũ tuần
Trả lời câu hỏi về tác động của các giáo hội Ngũ Tuần ở Amazon, Đức cha Santin đã trích dẫn người dân bản địa khi xác nhận một số mục sư đã rất hung hăng ra sao đối với nền văn hóa địa phương. Người bản địa thậm chí bị cấm nói ngôn ngữ của họ hoặc vẽ cơ thể của họ. Có sự tách biệt diễn ra giữa cộng đồng Công Giáo và một số cộng đồng ngũ tuần. Theo ngài, Tin Mừng đôi khi gây ra sự chia ly, không phải với mọi người, chỉ một số thôi.
Như Thượng hội đồng đã nói, chúng ta đang cố gắng tìm ra những nẻo đường mới vì đây là một thực tại mới. Các thách thức hiện nay khác với các thách thức cánh nay 10 năm. Đức Giám Mục đã đưa ra điển hình lúc ngài đến thăm Agua Branca, nơi khai thác vàng. Ở đó, ngài gặp một người phụ nữ, một y tá, người chăm sóc cộng đồng Công Giáo. Cô chào mọi người mà cô gặp và yêu cầu một vài người trong số họ gặp Đức Giám Mục. Cô gọi họ bằng tên. Một trong số họ là một người Ngũ tuần, người đã nói với Đức Giám Mục rằng ông có hai anh em làm linh mục và một chị gái làm nữ tu. Khi Đức Giám Mục hỏi tại sao ông ta đã chuyển từ Công Giáo qua Ngũ tuần, ông ta trả lời rằng khi đến đây không có Giáo Hội Công Giáo. Ông ta muốn nghe Lời Chúa nên đã đến Nhà thờ Ngũ tuần, nơi ông ta đã ở lại. Đức Giám Mục nói, chúng ta không thể đến tất cả những nơi có người dân. Chúng ta cần thay đổi cơ cấu Giáo hội để Giáo hội có thể di chuyển nhanh hơn và không phải mọi sự đều phụ thuộc vào linh mục, đến mức Giáo hội không thể thực hiện sứ mệnh của mình. Ngài nói thêm, chúng ta chậm chạp, và chúng ta không thể giảng ở mọi nơi như chúng ta nên làm. Đó là lý do tại sao, đôi khi, người Công Giáo phải làm dịu cơn khát Lời Chúa trong một Giáo hội Kitô giáo khác. Ngài kết luận, chúng ta cần đảm bảo rằng chúng ta có thể thực hiện sứ mệnh của mình một cách hữu hiệu hơn nữa.
Câu hỏi về các nữ phó tế
Các nhà báo có mặt trong Văn phòng Báo chí Tòa Thánh đã được nhắc nhở rằng có gần 40 phụ nữ tại Thượng hội đồng. Nhiều người khác đã tham gia vào các cuộc tham vấn tiền Thượng Hội Đồng. Nữ tu Echeverri nói, Giáo hội có khuôn mặt nữ, Giáo Hội là Mẹ. Bà nói thêm, có một nẻo đường để chúng ta theo đuổi trong tư cách phụ nữ. Chúng ta không phải là những người chủ động bởi vì nhiều người khác đã đi trước chúng ta, như Thánh Clara. Cô tiếp tục đề cập đến những người phụ nữ bản địa của Amazon, các người mẹ và các người bà. Bà nói thêm, Giáo hội biện phân. Chúng ta không biết liệu đây có phải là thời điểm không, nhưng nhiều người đang tìm kiếm “khuôn mặt nữ tính của Giáo hội”, không phải là khuôn mặt quyền lực, mà là khuôn mặt phục vụ. Đây là một khoảnh khắc của ân sủng, “hoàng thời” (Kairos). Bà kết luận, đây là một phần của sự biện phân hướng tới những nẻo đường mới.
Câu hỏi về buôn bán ma túy
Giám mục Del Rio đã trả lời một câu hỏi về việc buôn bán ma túy ảnh hưởng đến người dân bản địa như thế nào, bằng cách mô tả tình hình ở Colombia, nơi ngài là Giám quản Tông tòa Mitù. Ngài nói, bất chấp tiến trình hòa bình, đó là một khu vực bạo lực, nơi các chiến binh du kích ẩn náu và nơi trồng các thứ cây bất hợp pháp. Có lần ngài thấy bốn hoặc năm chiếc máy bay cất cánh, tất cả chúng đều chứa đầy ma túy. Những người trẻ cố gắng trở thành thành viên của những nhóm đó vì món tiền dễ dàng được chúng hứa hẹn. Đức Giám Mục nói, một cộng đồng bắt đầu thay đổi cách sống của họ, bằng cách cập nhật các hình thức thực phẩm của họ. Đức cha Del Rio nói, nhiều người dân bản địa đã rời cư để tìm kiếm một cuộc sống “tốt hơn” và không bao giờ quay trở lại.
Câu hỏi về sát nhi và bạo lực chống phụ nữ
Điển hình đã được đưa ra về Mundurukus, một dân tộc hiếu chiến đã cắt đứt đầu của kẻ thù để sử dụng làm chiến lợi phẩm. Trước khi các nhà truyền giáo đến, sát nhi đã được thực hành trong trường hợp trẻ em bị dị hình. Tuy nhiên, điều đã được xác nhận là sự tận tụy của các nữ tu, trong tư cách y tá và giáo viên, đã dần làm cho thực hành này biến mất. Nhưng ngài kết luận bằng cách hỏi tại sao người ở phương Tây lại không nên cảm thấy bối rối khi phá thai ở các bệnh viện phương tây là việc rất phổ biến.
Nữ tu Echeverri trả lời câu hỏi về bạo lực chống phụ nữ; bà nói rằng “Thượng Hội Đồng nói với mọi người”. Bà nói, điều xảy ra ở Amazon cũng xảy ra ở mọi nơi, trong đó có cả việc bạo lực chống lại phụ nữ. Bà đặc biệt đề cập đến nạn buôn người, cho rằng nó có liên hệ tới di dân và khai thác tình dục. Nữ tu Echeverri cũng nói về việc phụ nữ bị từ chối quyền hoặc khả thể học hành. Bà đề cập đến việc các nữ tu phục vụ các dân tộc bản địa từng bị sát hại. Bà nói thêm, những vị tử đạo này đã làm cho lãnh thổ Amazon sinh hoa trái.