(Kiev 25/11/2004). Các nhà lãnh đạo Công Giáo tại Ukraine đã đưa ra tuyên cáo hôm 25/11/2004 yêu cầu nhà cầm quyền nước này không được dùng đến bạo lực để trấn áp dân chúng biểu tình chống bầu cử gian lận.
Thông cáo có đoạn viết: “Khi dân chúng tràn ra đường phố để bảo vệ quyền hiến định của họ trong một cách thế hòa bình, họ không phải là một ‘đám dân đen bụi đời’. Họ là những người can đảm, xả kỷ và có trách nhiệm, những người đáng được trân trọng và tiếng nói của họ phải được lắng nghe vì ‘tiếng nói của dân lành là tiếng nói của Thiên Chúa’”.
Đức Cha Paul Chomnycky, lãnh tụ tinh thần của Công Giáo Ukrain tại Anh cho biết cộng đoàn của ngài hoàn toàn ủng hộ cuộc biểu tình của phe đối lập về vấn đề bầu cử gian lận:
“Trong suốt cuộc bầu cử, chúng tôi không dự phần vào chính trị đảng phái nhưng chúng tôi khuyên anh chị em hãy tham dự trong tiến trình dân chủ” như bổn phận công dân và bổn phận đóng góp cho xã hội trần thế mà Giáo Hội đòi buộc. “Nhưng cuộc bầu cử này đã rõ ràng là đầy gian lận”.
Đức Cha cho biết ngài kêu gọi tất cả người Ukrain hãy cầu cho tổ quốc “vào thời điểm khó khăn và thử thách này”.
Được biết, Tối Cao Pháp Viện Ukraine đã tuyên bố không công nhận kết quả bầu cử.
Trong khi đó, Tổng Thống Nga, ông Vladimir Putin, người đã gởi điện chúc mừng Viktor Yanukovych ngay cả trước khi có kết quả bầu cử đã lớn tiếng phản đối Tây Phương xen vào “công việc nội bộ của Ukraine”.
Tổng Thống Hoa Kỳ, ông George W. Bush, trong khi đang dự lễ Tạ Ơn tại Texas với gia đình tuyên bố:
“Cộmg đồng thế giới đang theo dõi cẩn thận, mọi người chú ý rất sát biến cố này và hy vọng nó sẽ được giải quyết theo cách thức đem lại sự khả tín và tự tin cho chính phủ Ukraine”.
Tóm lược diễn biến cuộc khủng hoảng
- Trong cuộc bầu cử tổng thống tại Ukraine hôm 21/11/2004 vừa qua có hai ứng cử viên là các ông Viktor Yanukovych và Viktor Yushchenko. Viktor Yanukovych là đương kim thủ tướng Ukraine, cựu đảng viên cộng sản, đệ tử thân tín của tổng thống mãn nhiệm Leonid Kuchma. Ông này được, tổng thống Nga Vladimir Putin mạnh mẽ ủng hộ vì đường lối thân Nga và muốn biến Ukraine thành trái đệm giữa Nga và Tây Âu. Trong khi đó, ông Viktor Yushchenko là lãnh tụ phong trào quốc gia muốn tránh xa Nga và ngả theo Tây phương, mong muốn Ukraine gia nhập Liên Hiệp Châu Âu.
- 23/11/2004: Hội đồng bầu cử trung ương công bố kết quả cuộc bầu cử mà nhiều người tin rằng gian lận đã công nhận Yanukovych thắng cử với số phiếu 49.3%, trong khi ông Yushchenko chỉ được 46.7%.
- Ngay sau khi kết quả được công bố tại quốc hội Ukraine đã xảy ra xô xát giữa những nhà lập pháp thuộc hai phe ủng hộ Viktor Yanukovych và Viktor Yushchenko.
- Những ủng hộ viên của ông Yushchenko kéo đến dinh tổng thống. Tại đây họ bị hàng rào cảnh sát ngăn chặn. Dân chúng tụ tập suốt đêm thứ Ba 23/11 để phản đối bầu cử gian lận.
- Sáng thứ Tư 24/11/2004, tổng thống mãn nhiệm Leonid Kuchma tuyên bố ủng hộ Viktor Yanukovych “chính quyền kiểm soát tình hình tại Ukraine và sẽ không để cho bạo động xảy ra bất chấp bất cứ áp lực nào từ bên trong hay bên ngoài”. Leonid Kuchma tố cáo các ủng hộ viên của ông Viktor Yushchenko đang thực hiện một cuộc đảo chánh.
- Hàng trăm ngàn người xuống đường ủng hộ lãnh tụ đối lập Viktor Yushchenko tại quảng trường Độc Lập. Ông Yushchenko tuyên thệ nhậm chức tổng thống tại quốc hội nơi duy nhất mà các người biểu tình có thể ra vào. Tổng thống Leonid Kuchma kêu gọi “các phe phái chính trị thương thảo ngay lập tức”.
- Bà Yuliya Tymoshenko, đồng minh chủ yếu của ông Yushchenko kêu gọi bao vây các cơ sở trọng yếu của nhà nước, phong tỏa các bến tàu, ga xe lửa, phi trường và các xa lộ. Bà Yuliya tuyên bố thẳng thừng “Chúng tôi có ý định cứng rắn là nắm quyền hành trong tay”.
- Ngoại trưởng Hoa Kỳ ông Colin Powell tuyên bố “Hoa Kỳ không nhìn nhận kết quả bầu cử gian lận”. Nếu công nhận Viktor Yanukovych thắng cử, “Ukraine sẽ lãnh hậu quả.”. Ông nói các nhà lãnh đạo tại Ukraine “phải quyết định họ có muốn đứng về phía dân chủ hay không. Nếu chính quyền Ukraine không hành động ngay và có trách nhiệm, sẽ có những hậu quả cho mối quan hệ của chúng ta, cho hy vọng của Ukraine muốn gia nhập liên minh Bắc Đại Tây Dương và cho các cá nhân chịu trách nhiệm về vụ gian lận này”. Hoa Kỳ đã lập tức ngưng tất cả chiếu khán từ Ukraine vào Hoa Kỳ.
- Tổng thống Nga Vladimir Putin chúc mừng tân tổng thống Viktor Yanukovych và tuyên bố “Tây phương không nên can thiệp vào việc nội bộ của Ukraine”.
- Ông Viktor Yushchenko kêu gọi tổng đình công toàn quốc và chỉ trích chính quyền của tổng thống Leonid Kuchma là đang thực hiện đảo chánh.
- Tổng thống Leonid Kuchma kêu gọi các lực lượng an ninh tăng cường chống bạo loạn. Tuy nhiên, bộ trưởng quốc phòng Oleksandr Kuzmuk tuyên bố “quân đội đứng về phía lợi ích của nhân dân”.
- Đô trưởng Kiev và chính quyền 4 thành phố lớn Lviv, Ternopil, Vinnytsia và Ivano-Frankivsk tuyên bố không công nhận kết quả bầu cử.
- 14 phóng viên và xuớng ngôn viên truyền hình quốc gia tuyên bố đình công phản đối gian lận bầu cử.
- Ông Lech Walesa, cựu lãnh tụ phong trào đoàn kết Ba Lan sang Ukraine làm trung gian hòa giải.
- Bộ ngoại giao Canada tuyên bố không công nhận kết quả bầu cử tại Ukraine.
Thông cáo có đoạn viết: “Khi dân chúng tràn ra đường phố để bảo vệ quyền hiến định của họ trong một cách thế hòa bình, họ không phải là một ‘đám dân đen bụi đời’. Họ là những người can đảm, xả kỷ và có trách nhiệm, những người đáng được trân trọng và tiếng nói của họ phải được lắng nghe vì ‘tiếng nói của dân lành là tiếng nói của Thiên Chúa’”.Đức Cha Paul Chomnycky, lãnh tụ tinh thần của Công Giáo Ukrain tại Anh cho biết cộng đoàn của ngài hoàn toàn ủng hộ cuộc biểu tình của phe đối lập về vấn đề bầu cử gian lận:
“Trong suốt cuộc bầu cử, chúng tôi không dự phần vào chính trị đảng phái nhưng chúng tôi khuyên anh chị em hãy tham dự trong tiến trình dân chủ” như bổn phận công dân và bổn phận đóng góp cho xã hội trần thế mà Giáo Hội đòi buộc. “Nhưng cuộc bầu cử này đã rõ ràng là đầy gian lận”.
Đức Cha cho biết ngài kêu gọi tất cả người Ukrain hãy cầu cho tổ quốc “vào thời điểm khó khăn và thử thách này”.
Được biết, Tối Cao Pháp Viện Ukraine đã tuyên bố không công nhận kết quả bầu cử.
Trong khi đó, Tổng Thống Nga, ông Vladimir Putin, người đã gởi điện chúc mừng Viktor Yanukovych ngay cả trước khi có kết quả bầu cử đã lớn tiếng phản đối Tây Phương xen vào “công việc nội bộ của Ukraine”.
Tổng Thống Hoa Kỳ, ông George W. Bush, trong khi đang dự lễ Tạ Ơn tại Texas với gia đình tuyên bố:
“Cộmg đồng thế giới đang theo dõi cẩn thận, mọi người chú ý rất sát biến cố này và hy vọng nó sẽ được giải quyết theo cách thức đem lại sự khả tín và tự tin cho chính phủ Ukraine”.
Tóm lược diễn biến cuộc khủng hoảng
- Trong cuộc bầu cử tổng thống tại Ukraine hôm 21/11/2004 vừa qua có hai ứng cử viên là các ông Viktor Yanukovych và Viktor Yushchenko. Viktor Yanukovych là đương kim thủ tướng Ukraine, cựu đảng viên cộng sản, đệ tử thân tín của tổng thống mãn nhiệm Leonid Kuchma. Ông này được, tổng thống Nga Vladimir Putin mạnh mẽ ủng hộ vì đường lối thân Nga và muốn biến Ukraine thành trái đệm giữa Nga và Tây Âu. Trong khi đó, ông Viktor Yushchenko là lãnh tụ phong trào quốc gia muốn tránh xa Nga và ngả theo Tây phương, mong muốn Ukraine gia nhập Liên Hiệp Châu Âu.
- 23/11/2004: Hội đồng bầu cử trung ương công bố kết quả cuộc bầu cử mà nhiều người tin rằng gian lận đã công nhận Yanukovych thắng cử với số phiếu 49.3%, trong khi ông Yushchenko chỉ được 46.7%.
- Ngay sau khi kết quả được công bố tại quốc hội Ukraine đã xảy ra xô xát giữa những nhà lập pháp thuộc hai phe ủng hộ Viktor Yanukovych và Viktor Yushchenko.
- Những ủng hộ viên của ông Yushchenko kéo đến dinh tổng thống. Tại đây họ bị hàng rào cảnh sát ngăn chặn. Dân chúng tụ tập suốt đêm thứ Ba 23/11 để phản đối bầu cử gian lận.
- Sáng thứ Tư 24/11/2004, tổng thống mãn nhiệm Leonid Kuchma tuyên bố ủng hộ Viktor Yanukovych “chính quyền kiểm soát tình hình tại Ukraine và sẽ không để cho bạo động xảy ra bất chấp bất cứ áp lực nào từ bên trong hay bên ngoài”. Leonid Kuchma tố cáo các ủng hộ viên của ông Viktor Yushchenko đang thực hiện một cuộc đảo chánh.
- Hàng trăm ngàn người xuống đường ủng hộ lãnh tụ đối lập Viktor Yushchenko tại quảng trường Độc Lập. Ông Yushchenko tuyên thệ nhậm chức tổng thống tại quốc hội nơi duy nhất mà các người biểu tình có thể ra vào. Tổng thống Leonid Kuchma kêu gọi “các phe phái chính trị thương thảo ngay lập tức”.
- Bà Yuliya Tymoshenko, đồng minh chủ yếu của ông Yushchenko kêu gọi bao vây các cơ sở trọng yếu của nhà nước, phong tỏa các bến tàu, ga xe lửa, phi trường và các xa lộ. Bà Yuliya tuyên bố thẳng thừng “Chúng tôi có ý định cứng rắn là nắm quyền hành trong tay”.
- Ngoại trưởng Hoa Kỳ ông Colin Powell tuyên bố “Hoa Kỳ không nhìn nhận kết quả bầu cử gian lận”. Nếu công nhận Viktor Yanukovych thắng cử, “Ukraine sẽ lãnh hậu quả.”. Ông nói các nhà lãnh đạo tại Ukraine “phải quyết định họ có muốn đứng về phía dân chủ hay không. Nếu chính quyền Ukraine không hành động ngay và có trách nhiệm, sẽ có những hậu quả cho mối quan hệ của chúng ta, cho hy vọng của Ukraine muốn gia nhập liên minh Bắc Đại Tây Dương và cho các cá nhân chịu trách nhiệm về vụ gian lận này”. Hoa Kỳ đã lập tức ngưng tất cả chiếu khán từ Ukraine vào Hoa Kỳ.
- Tổng thống Nga Vladimir Putin chúc mừng tân tổng thống Viktor Yanukovych và tuyên bố “Tây phương không nên can thiệp vào việc nội bộ của Ukraine”.
- Ông Viktor Yushchenko kêu gọi tổng đình công toàn quốc và chỉ trích chính quyền của tổng thống Leonid Kuchma là đang thực hiện đảo chánh.
- Tổng thống Leonid Kuchma kêu gọi các lực lượng an ninh tăng cường chống bạo loạn. Tuy nhiên, bộ trưởng quốc phòng Oleksandr Kuzmuk tuyên bố “quân đội đứng về phía lợi ích của nhân dân”.
- Đô trưởng Kiev và chính quyền 4 thành phố lớn Lviv, Ternopil, Vinnytsia và Ivano-Frankivsk tuyên bố không công nhận kết quả bầu cử.
- 14 phóng viên và xuớng ngôn viên truyền hình quốc gia tuyên bố đình công phản đối gian lận bầu cử.
- Ông Lech Walesa, cựu lãnh tụ phong trào đoàn kết Ba Lan sang Ukraine làm trung gian hòa giải.
- Bộ ngoại giao Canada tuyên bố không công nhận kết quả bầu cử tại Ukraine.