Ed. Condon, đồng chủ bút của The Pillar, ngày 8 tháng 1 năm 2025, cho hay: Hôm thứ Hai, Tòa thánh đã công bố Hồng Y Robert McElroy là Tổng giám mục tiếp theo của Washington, chấm dứt nhiều tháng đồn đoán về việc bổ nhiệm và quá trình hậu trường gây tranh cãi để chỉ định người kế nhiệm Hồng Y Wilton Gregory.

Mặc dù McElroy từ lâu đã được biết đến là ứng viên được một số giám mục cấp cao của Hoa Kỳ ưa thích, đáng chú ý nhất là Hồng Y Blase Cupich của Chicago, nhưng Đức Giáo Hoàng Phanxicô được cho là đã đưa ra quyết định chắc chắn chống lại người bản xứ California này vào tháng 10.

Vậy McElroy đã làm thế nào để lấy được tòa thủ đô và việc bổ nhiệm ngài nói lên điều gì về bối cảnh chính trị-giáo hội ở Hoa Kỳ và Rome?

Trong một thời gian, trong giới giám mục, người ta đã biết rộng rãi rằng vị tổng giám mục sắp mãn nhiệm của Washington, Hồng Y Wilton Gregory, 77 tuổi, hy vọng sẽ nghỉ hưu, sau khi phục vụ kể từ khi được bổ nhiệm vào năm 2019, sau khi Đức Giáo Hoàng miễn cưỡng chấp nhận đơn từ chức của Hồng Y Donald Wuerl sau vụ tai tiếng McCarrick.

Tổng giáo phận Washington luôn là một trong những cuộc bổ nhiệm nhạy cảm nhất trong Giáo hội Hoa Kỳ.

Mặc dù có thể không có quy mô như New York hay Chicago, hoặc tầm quan trọng về mặt văn hóa lịch sử như Boston, nhưng vị trí gần với quyền lực chính trị khiến nơi này trở thành trung tâm của sân khấu tôn giáo quốc gia.

Theo mọi thông tin, việc tìm người kế nhiệm Gregory sẽ không bao giờ dễ dàng hay đơn giản, với tình trạng bế tắc trong các cuộc bổ nhiệm giám mục lớn của Hoa Kỳ đang trở thành chuẩn mực mới — hiện tại có tám tổng giám mục trên 75 tuổi, với năm vị nữa sẽ đến tuổi theo giáo luật để nộp đơn từ chức trong năm tới.

Tuy nhiên, theo nhiều nguồn tin thân cận với quá trình bổ nhiệm tại Hoa Kỳ và Rome, tình hình trở nên phức tạp và nhạy cảm hơn sau khi hội đồng giám mục Hoa Kỳ chia rẽ công khai và gay gắt về nhiệm kỳ tổng thống của Biden, bắt đầu từ ngày nhậm chức của ông và kéo dài đến cuộc tranh luận về "sự nhất quán Thánh Thể".

Các nguồn tin thân cận với Bộ Giám mục đã nói với The Pillar trong nhiều tháng về các khuyến nghị và chương trình nghị sự mâu thuẫn giữa các thành viên người Mỹ của bộ, Hồng Y Blase Cupich và Joseph Tobin của Newark, và sứ thần tòa thánh tại Hoa Kỳ, Hồng Y Christophe Pierre.

Quá trình bổ nhiệm người kế nhiệm Hồng Y Sean O'Malley của Boston, mà một số nguồn tin cho biết cũng bao gồm McElroy là một ứng viên khả hữu, đã bế tắc trong nhiều năm, cho đến sinh nhật lần thứ 80 của O'Malley.

Trong quá trình này đối với Washington, một bế tắc tương tự đã hình thành, với các nguồn tin thân cận với cả Bộ Giám mục và Văn phòng Quốc vụ khanh nói với The Pillar rằng một lần nữa không có thỏa thuận nào giữa sứ thần, người có chức vụ thẩm tra và đề xuất các ứng cử viên bổ nhiệm cho bộ, và các thành viên người Mỹ của bộ.

Một viên chức cấp cao nói với The Pillar rằng "[Đức Hồng Y] Cupich kiên quyết ủng hộ McElroy", "và sứ thần cũng rõ ràng phản đối ngài". Viên chức này cho biết rằng Đức Hồng Y Pierre tin rằng McElroy sẽ là một lựa chọn "gây chia rẽ" cho công việc tại D.C., vì ngài được coi là một nhân vật gây tranh cãi trong số các giám mục anh em của mình và lên tiếng về các vấn đề chính trị.

Một viên chức thân cận với quá trình này cho biết tuổi tác là một yếu tố khác khiến sứ thần phản đối McElroy. "[McElroy] đã 70, 71 tuổi vào tháng 2, tức là bằng tuổi Gregory khi ngài được bổ nhiệm", viên chức này nhận xét.

Ông cho biết "Việc tìm một ứng viên phù hợp cho Washington là một cơn đau đầu ngay cả trong thời điểm tốt nhất, một cơn ác mộng trong thời buổi ngày nay". “Không ai muốn phải trải qua tất cả những điều này một lần nữa trong vài năm nữa, và vị sứ thần đã tranh luận về một người trẻ hơn, một người có thể mang lại sự ổn định.”

Một quan chức khác đã xác nhận mối quan ngại rõ ràng của Pierre về McElroy, và cho biết sau kết quả bầu cử của Hoa Kỳ, chính Phủ Quốc vụ khanh đã mong muốn có một cách tiếp cận “không đối đầu” với chính quyền Trump sắp tới.

Lần cuối cùng Trump tại nhiệm, các quan chức chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ, đáng chú ý nhất là Ngoại trưởng Mike Pompeo, đã công khai xung đột với Vatican về các vấn đề ngoại giao, đặc biệt là thỏa thuận mục vụ gây tranh cãi năm 2018 của Vatican với Trung Quốc về việc bổ nhiệm các giám mục và chính phủ đàn áp các quyền tự do dân sự ở Hồng Kông.

Tuy nhiên, với mục tiêu ngoại giao quan trọng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô là chấm dứt chiến tranh ở Ukraine và là mục tiêu đã nêu của chính quyền Trump sắp tới, Phủ Quốc vụ khanh Vatican đang tìm kiếm sự tham gia có khả năng mang tính xây dựng, các quan chức nói với The Pillar.

Một quan chức cho biết: “Làm việc vì hòa bình là ưu tiên tuyệt đối của Đức Thánh Cha”. “Nếu có thể hợp tác ở đó [ở Ukraine] hoặc ở Đất Thánh, thì đó phải là ưu tiên hàng đầu.”

Nhiều nguồn tin nói với The Pillar rằng sau cuộc tiếp kiến được công khai vào tháng 10 với Đức Giáo Hoàng Phanxicô dành cho các Hồng Y Cupich, Tobin và McElroy trong hội nghị thượng đỉnh về tính đồng nghị, tại đó cuộc bổ nhiệm ở Washington đã được thảo luận, Đức Phanxicô đã quyết định không chuyển giám mục San Diego đến Washington.

Tuy nhiên, cùng một nguồn tin cho biết rằng, bất chấp những lo ngại của Phủ Quốc vụ khanh và sứ thần tại Washington, và quyết tâm rõ ràng của Đức Phanxicô trong việc bổ nhiệm một người khác, không có phương án thay thế mạnh mẽ nào được đưa ra.

"[Đức Hồng Y Pierre] tất nhiên có một số lựa chọn", một viên chức Vatican quen thuộc với quá trình này cho biết, "nhưng không có ai mà ngài có vẻ hoàn toàn cam kết".

Tờ Pillar trước đây đã đưa tin rằng Tổng giám mục Shelton Fabre của Louisville đã xuất hiện như một ứng viên tiềm năng cho Washington. Khi được hỏi về việc cân nhắc Fabre cho vai trò này, viên chức đó cho biết vị tổng giám mục này "có lý trên lý thuyết" nhưng ngài thiếu một người ủng hộ nhiệt tình trong các cuộc thảo luận.

"Có thể ngài là ứng viên hoàn hảo", viên chức này cho biết, "nhưng ngài chỉ là một lựa chọn trong số nhiều lựa chọn. Sứ thần chắc chắn không thúc đẩy ngài tiến lên như những người khác đã thúc đẩy McElroy".

Việc không có một phương án thay thế rõ ràng đã khiến Đức Giáo Hoàng Phanxicô giao nhiệm vụ cho cựu tổng giám mục Washington là Hồng Y Donald Wuerl xác định một lựa chọn phù hợp. Wuerl, như The Pillar đã đưa tin trước đó, đã xác định Giám mục Shawn McKnight của Jefferson City, với Hồng Y Gregory cũng ký vào khuyến nghị.

Tuy nhiên, các nguồn tin tại Văn phòng Ngoại giao nói với The Pillar rằng mặc dù McElroy ban đầu đã bị loại một phần vì ngài có thể bị chính quyền mới coi là một lựa chọn khiêu khích, nhưng chính các sự kiện ngoại giao đã đưa ngài trở lại cuộc trò chuyện.

Vào ngày 20 tháng 12, Donald Trump đã tuyên bố chọn Brian Burch làm đại sứ Hoa Kỳ tiếp theo tại Tòa thánh. Burch, chủ tịch của nhóm vận động chính trị CatholicVote, là người ủng hộ mạnh mẽ chiến dịch của Trump. Tuy nhiên, ông và tổ chức của mình cũng đôi khi chỉ trích gay gắt Vatican và Giáo hoàng Phanxicô và đặc biệt chỉ trích công tác cứu trợ của Giáo Hội Công Giáo tại biên giới phía nam Hoa Kỳ.

Một nguồn tin thân cận với Phủ Quốc vụ khanh nói với The Pillar rằng thông báo về Burch là đại sứ mới đã "mở lại toàn bộ cuộc trò chuyện".

“Người ta cho rằng đã giải quyết ổn thỏa [có lợi cho McKnight], sẵn sàng đưa ra quyết định, rồi đột nhiên lại không như vậy nữa”.

Vị quan chức này cho biết việc bổ nhiệm Burch được Phủ Quốc vụ khanh coi là “hung hăng” và “thiếu ngoại giao”.

“Nó đã chấm dứt kỳ vọng về một loại ‘khởi đầu mới’”, ông cho biết. Đồng thời, các nguồn tin thân cận với quá trình này nói với The Pillar, Hồng Y Cupich đã riêng tư tuyên bố đề cử này là đối đầu với chính bản thân Đức Giáo Hoàng Phanxicô, đòi hỏi phải có cuộc bổ nhiệm Washington để đáp trả.

Kết quả là Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đảo ngược quyết định trước đó của ngài và chọn McElroy, The Pillar được cho biết như thế.

—

Bất kể những lo ngại về ứng viên McElroy trước khi được bổ nhiệm, và bất kể lý do nào khiến ngài cuối cùng được chọn làm Tổng giám mục Washington, thì việc ngài sẽ chọn giọng điệu nào khi nhậm chức vẫn còn phải chờ xem.

Trong buổi lễ chính thức trình diện với tư cách là tổng giám mục mới vào thứ Hai, Hồng Y McElroy đã nói rõ rằng ngài không có ý định đối đầu với chính quyền trong vai trò mới của mình.

Trích dẫn nhu cầu “tạo ra sự thống nhất lớn hơn trong xã hội của chúng ta trong lĩnh vực chính trị-văn hóa”, vị Hồng Y cho biết rằng “tất cả chúng ta với tư cách là người Mỹ nên hy vọng và cầu nguyện để chính phủ của chúng ta sẽ thành công trong việc giúp nâng cao xã hội, văn hóa và cuộc sống của chúng ta cho toàn thể quốc gia”.

“Tôi cầu nguyện để chính quyền của Tổng thống Trump, và tất cả các nhà lập pháp và thống đốc tiểu bang và địa phương trên toàn quốc, sẽ cùng nhau làm việc để khiến quốc gia của chúng ta thực sự tốt đẹp hơn”.

Vị Hồng Y cũng nhấn mạnh vấn đề nhập cư là một “vấn đề lớn” có khả năng “tương phản” với chính quyền sắp tới. Thừa nhận “nỗ lực đúng đắn” và “hợp pháp” của chính phủ Hoa Kỳ nhằm kiểm soát biên giới, vị Hồng Y lưu ý rằng “chúng ta luôn được kêu gọi phải có ý thức về phẩm giá của mỗi con người” và nhắc lại mối quan ngại mà nhiều giám mục Hoa Kỳ, bao gồm cả ban lãnh đạo của Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ, bày tỏ về các chính sách “trục xuất hàng loạt và bừa bãi” được đề xuất.

“Chúng ta sẽ phải xem điều gì sẽ xảy ra”, McElroy nói.

Vị tổng giám mục mới chọn trở thành một nhà phê bình gay gắt như thế nào đối với chính phủ vẫn chưa được biết, và chắc chắn sẽ được định hình bởi các lựa chọn chính sách của Trump và việc thực hiện chúng. Nhưng, như một lần xuất hiện đầu tiên và như một tuyên bố về ý định, những phát biểu của vị Hồng Y vào thứ Hai đã đưa ngài thẳng thắn đồng tình với phần lớn các giám mục Hoa Kỳ — ngài đã đề cập một cách rõ ràng đến “những đứa trẻ chưa chào đời” trước tiên trong một danh sách ngắn gọn về những người mà Giáo hội được kêu gọi bảo vệ với tư cách là người bênh vực cho.

Ở cấp địa phương hơn, nhiều người Công Giáo Washington đã bày tỏ mối quan ngại ngay lập tức về những ưu tiên mục vụ của ngài đối với tổng giáo phận có thể là gì. Tổng giáo phận là nơi sinh sống của các cộng đồng duy truyền thống về phụng vụ đáng kể và một số gia đình dạy con học tại nhà — cả hai vấn đề mà McElroy thường bị coi là không đồng tình.

Bản thân McElroy đã nhấn mạnh hôm thứ Hai rằng ngài không có kế hoạch cụ thể nào cho Washington và mối quan tâm đầu tiên của ngài là tìm hiểu về bản chất "đa dạng" của tổng giáo phận.

Vị Hồng Y ban đầu bị loại khỏi cuộc chạy đua cho chức vụ mà ngài hiện đang nắm giữ, chủ yếu là vì ngài được coi là một lựa chọn có khả năng gây chia rẽ và gây tranh cãi. Thời gian sẽ cho biết liệu ngài có xác nhận hay làm đảo lộn những nghi ngờ đó, giữa những người mới của ngài, cùng với các giám mục anh em của ngài, và với chính quyền tổng thống sắp tới.