Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.

Khi ấy, Đức Giê-su nghe tin ông Gio-an đã bị nộp, Người lánh qua miền Ga-li-lê. 13 Rồi Người bỏ Na-da-rét, đến ở Ca-phác-na-um, một thành ven biển hồ Ga-li-lê, thuộc địa hạt Dơ-vu-lun và Náp-ta-li, để ứng nghiệm lời ngôn sứ I-sai-a đã nói: Này đất Dơ-vu-lun, và đất Náp-ta-li, hỡi con đường ven biển, và vùng tả ngạn sông Gio-đan, hỡi Ga-li-lê, miền đất của dân ngoại! Đoàn dân đang ngồi trong cảnh tối tăm đã thấy một ánh sáng huy hoàng, những kẻ đang ngồi trong vùng bóng tối của tử thần nay được ánh sáng bừng lên chiếu rọi.

Từ lúc đó, Đức Giê-su bắt đầu rao giảng và nói rằng : “Anh em hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần.”

Thế rồi Đức Giê-su đi khắp miền Ga-li-lê, giảng dạy trong các hội đường, rao giảng Tin Mừng Nước Trời, và chữa hết mọi kẻ bệnh hoạn tật nguyền trong dân. Danh tiếng Người đồn ra khắp xứ Xy-ri. Thiên hạ đem đến cho Người mọi kẻ ốm đau, mắc đủ thứ bệnh hoạn tật nguyền : những kẻ bị quỷ ám, kinh phong, bại liệt; và Người đã chữa họ. Từ miền Ga-li-lê, vùng Thập Tỉnh, thành Giê-ru-sa-lem, miền Giu-đê và vùng bên kia sông Gio-đan, dân chúng lũ lượt kéo đến đi theo Người.

Đó là lời Chúa

 

□ Nguyễn Trung Tây
Mùa Siêu Sao
https://www.youtube.com/watch?v=jNz3ZHvnu4c

Thông thường đại hội dạ vũ văn nghệ lôi kéo được rất nhiều người. Đặc biệt mỗi lần có siêu sao nổi tiếng trình diễn ở nơi đâu, người yêu văn nghệ dạ vũ bỏ qua tất cả mọi sinh hoạt bận rộn thường nhật, bỏ ra nhiều tiền, lùng kiếm mua cho bằng được vé hạng nhất để ngồi ngay phía trước sân khấu.

Khi nghe tin có siêu sao xuất hiện, người người nô nức rủ nhau lên đường, lái xe về đại hí trường hoặc thành phố nơi có đại nhạc hội, với mơ ước được diện kiến dung nhan, xin được chữ ký, hoặc chụp hình chung với siêu sao.

Khi Đức Giêsu sinh ra, theo như thánh sử Mátthêu 2:1-12, khi Siêu Sao Giêsu sinh ra tại thôn làng Bethlehem, có những nhà Tu Sĩ từ phương Đông rủ nhau lên đường hành hương về đất thánh. Cũng giống như những mục đồng, những nhà Tu Sĩ Trung Đông đã nhận được tờ quảng cáo đặc biệt của Đêm Dạ Vũ Tình Yêu từ trời cao gửi xuống. Trên tờ quảng cáo Dạ Vũ Tình Yêu của Matthew, người ta nhìn thấy túp lều tranh đơn sơ đang bừng sáng rực rỡ dưới ánh sáng của ngôi sao lạ; và xa xa là hình dạng của những nhà Tu Sĩ đang cưỡi lạc đà, mắt dõi nhìn về túp lều tranh. Theo như Bài Tin Mừng của Chúa Nhật Hiển Linh (Matt 2:1-12), ánh sao rực rỡ chiếu tỏa trời cao đã thông báo cho các nhà Tu Sĩ biết về sự xuất hiện của Siêu Sao Giêsu và Đại Nhạc Hội Dạ Vũ Giáng Sinh đang tưng bừng trống kèn, đốt đèn hoa đăng bên thành phố Bethlehem. Và thế là, từ phương Đông, các nhà Tu Sĩ Trung Đông hăm hở lên đường đi thẳng tới kinh thành Giêrusalem để thờ lạy vị Hoàng Đế Do Thái mới hạ sinh (Matt 2:1-2).

Nhưng rất tiếc, vị Hoàng Đế mà mấy ông Tu Sĩ đang đi tìm kiếm lại không sinh ra ở thủ đô chính trị của nước Do Thái. Cho nên mấy người khách hành hương của phương Đông bị lạc đường ngay tại kinh thành Giêrusalem. Bản tin về sự xuất hiện của vị tân hoàng đế người Do Thái rồi cũng tới tai của hoàng đế đương nhiệm, Vua Hêrôđê. Và đương nhiên, Vua Hêrôđê giật mình, bàng hoàng, và lo sợ cho sự tồn vong của ngai vàng. Sau khi khám phá ra địa danh của thôn làng cưu mang Tân Hoàng Đế Giêsu, để chuẩn bị cho một kế hoạch thâm độc, Vua Hêrôđê kêu gọi những nhà Tu Sĩ Trung Đông lên đường, làm sứ giả dọn đường đi trước. Ngay khi các ngài chuẩn bị hành trang lên đường, ngôi sao lạ tái xuất hiện trên bầu trời kinh thành Giêrusalem. Lần này, ngôi sao lạ đích thân dẫn dắt các ngài tới tận căn nhà, nơi có Hài Nhi Thánh đang say nồng giấc ngủ Thiên Đàng bên người Mẹ Thiên Đàng Maria (Matt 2:11).

Suy Niệm

Cuộc sống đức tin nào cũng là một hành trình, hoặc ngắn hoặc dài, của lên đường tìm kiếm Siêu Sao Giêsu. Từ những ngày đầu tiên khi chào đời, hăm hở bước đi những bước chân đầu tiên, cho đến khi chúng ta dừng bước, thoải mái ngồi xuống cái ghế có con số thích hợp với cái vé vào cửa của riêng mình, ai trong chúng ta chẳng có những lúc lạc đường, bơ vơ, và lạc loài trên con đường hành hương?

Những nhà Tu Sĩ Trung Đông đã từng lạc đường ngay giữa kinh thành Giêrusalem. Nhưng các ngài không nản lòng, mất hy vọng, và mất niềm tin vào Thiên Chúa, bỏ dở cuộc hành hương tìm kiếm Siêu Sao Giêsu thành Nazareth. Bởi thế, các ngài mở miệng hỏi thăm tin tức về Hài Nhi Thánh. Hành động mở miệng của những nhà Tu Sĩ Trung Đông đã hoán chuyển, thay đổi tình trạng bế tắc, bởi cuối cùng bức màn che kín tên của địa danh nơi có Tân Tiểu Hoàng Đế cũng được kéo lên. Sau cùng Giavê Thiên Chúa lại còn sai ngôi sao lạ tái xuất hiện trên vòm trời thủ đô. Lần này, ngôi sao lạ đích thân dẫn dắt các ngài tới thẳng căn nhà của Tân Hoàng Đế Giêsu.

Bởi lòng kiên trì và niềm tin vào Thiên Chúa, những nhà Tu Sĩ Trung Đông của Chúa Nhật Hiển Linh đã trở thành một gương sáng cho bạn và tôi trên con đường hành hương về Nước Trời. Noi theo gương của các nhà Tu Sĩ năm xưa, vào những giây phút lạc đường, mất niềm tin vào mình, vào tha nhân, và vào đời sống, chúng ta hãy mở miệng thưa chuyện với Thiên Chúa, chúng ta hãy mở miệng năn nỉ xin Giavê Thiên Chúa tiếp tục soi đường dẫn lối. Nếu chúng ta cầu xin, Thiên Chúa sẽ đích thân dọi đèn chiếu sáng lối đi cho chúng ta tới thẳng ghế ngồi hạng nhất, để bạn và tôi có dịp chiêm ngưỡng và lắng nghe Siêu Sao Giêsu hát bài Tình Ca Muôn Thuả, “Oh, my love, my darling, I hunger for your touch”.

Lời Nguyện

Lạy Chúa, trong Mùa Giáng Sinh, xin dạy con tiếp tục bước tới trên con đường hành hương tìm kiếm Siêu Sao Giêsu thành Nazareth, dù rằng con vẫn còn đang bước đi những bước xiêu vẹo vấp té và khập khiễng lao đao.

□ Nguyễn Trung Tây

 

John L. Allen Jr., Chủ bút tạp chí Crux, ngày 5 tháng 1 năm 2025, trình bầy “Sáu điểm nóng trong mười ngày trong quan hệ Do Thái/Công Giáo”. Ông viết:

Gần đây, tôi tuyên bố cuộc khủng hoảng ngày càng gia tăng trong quan hệ Do Thái/Công Giáo là câu chuyện ít được biết đến nhất của Vatican năm 2024. Các chỉ dấu sớm sủa cho thấy một tuyên bố tương tự sẽ không thể xảy ra vào năm 2025, vì các biểu hiện của cuộc khủng hoảng đã được nhìn thấy ở khắp mọi nơi.

Trong mười ngày qua, chúng ta đã có tổng cộng sáu minh họa riêng biệt về điểm này.

Vào đêm Giáng sinh – tôi nhắc lại, vào đêm Giáng sinh, khi các giáo sĩ Công Giáo nói chung đã quá bận rộn – Bộ trưởng Ngoại giao Israel Gideon Sa’ar đã triệu tập đại sứ của Tòa thánh, Tổng giám mục người Philippines Adolfo Tito Yllana, để thảo luận về những bình luận gần đây của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về Gaza.

Vào ngày 21 tháng 12, trong bài phát biểu thường niên mừng Giáng sinh trước Giáo triều Rô Ma, Đức Phanxicô đã thêm một câu ngẫu hứng ám chỉ đến cái chết của trẻ em trong các cuộc không kích là "tàn ác... chứ không phải chiến tranh". Nhiều người Israel và các nhà lãnh đạo Do Thái cho rằng điều này ngụ ý rằng Lực lượng Phòng vệ Do Thái [IDF] đang cố tình nhắm vào trẻ em.

Theo các báo cáo của phương tiện truyền thông, Sa'ar không "khiển trách" Đức Giáo Hoàng với Yllana, nhưng ông đã bày tỏ "sự không hài lòng sâu sắc".

Lệnh triệu tập được đưa ra sau khi Bộ ngoại giao ban hành một tuyên bố, lên đến cao điểm khi nói rằng, "Đủ rồi với các tiêu chuẩn nước đôi và việc cô lập nhà nước Do Thái và người dân của nó".

Cùng ngày, Bộ trưởng Bộ Các vấn đề lưu vong và Chống chủ nghĩa bài Do Thái của Israel, Amichai Chikli, đã sử dụng bài phát biểu trước Knesset đánh dấu Tuần lễ lưu vong của người Do Thái để cáo buộc Vatican phát tán "những lời vu khống hiện đại" chống lại Israel.

Ông ám chỉ đến "lời vu khống về máu" thời Trung cổ, trong đó các Ki-tô hữu vu khống người Do Thái giết trẻ sơ sinh Ki-tô giáo và sử dụng máu của chúng trong các nghi lễ tôn giáo.

“Thật nản lòng khi thấy Giáo hoàng – người đứng đầu một tổ chức đã im lặng trong suốt cuộc diệt chủng Holocaust – giờ đây lại thúc đẩy những lời vu khống đẫm máu hiện đại chống lại nhà nước Do Thái”, Chikli cho biết.

Chikli cho biết, bất cứ gợi ý nào về việc binh lính Israel nhắm vào trẻ em Palestine đều là “lời nói dối không có căn cứ thực tại”.

Một tuần sau, vào đêm giao thừa, một nhóm lãnh đạo của các tổ chức Do Thái tại Hoa Kỳ đã gửi một lá thư cho Đức Phanxicô, gọi những lời lẽ của ngài về Gaza là “gây kích động”.

Hội nghị các Chủ tịch của các Tổ chức Do Thái lớn tại Hoa Kỳ đã bảo vệ cuộc chiến của Israel trong lá thư là một “chiến dịch quân sự hợp pháp”. Hội nghị đại diện cho những người đứng đầu của 53 tổ chức Do Thái tại Hoa Kỳ.

“Với tình trạng bài Do Thái hoàn cầu đang ở mức cao kỷ lục, cộng đồng Do Thái tại Hoa Kỳ kêu gọi các bạn kiềm chế đưa ra những bình luận gây kích động và xây dựng cầu nối giữa hai dân tộc chúng ta”, lá thư có chữ ký của William C. Daroff, Tổng giám đốc điều hành của nhóm, cũng như Harriet P. Schleifer, chủ tịch của nhóm.

Ngày hôm sau, Ngày đầu năm mới, Jewish News Syndicate đã đăng một bài có tiêu đề "Giáo hoàng Phanxicô, Israel và sự đạo đức giả mang tính lịch sử của Vatican". Cũng đề cập đến ngôn ngữ của Đức Giáo Hoàng về Gaza, bài báo cáo buộc Đức Giáo Hoàng có "tiêu chuẩn nước đôi, đặc biệt là khi so sánh với sự im lặng tương đối của [Vatican] về các hành vi vi phạm nhân quyền khác".

Trong số những điều khác, bài báo tự hỏi tại sao Vatican dường như sẵn sàng tấn công bất cứ hành vi bất công nào được nhận thức của Israel, nhưng lại hầu như im lặng, ví dụ, về hành vi vi phạm nhân quyền của Trung Quốc đối với chính cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ theo đạo Hồi của mình.

Bài báo khẳng định "Giáo hội phải phấn đấu để có sự nhất quán trong việc giải quyết các bất công hoàn cầu". "Việc lên án hành động của các quốc gia hùng mạnh, dù ở Gaza, Yemen hay khu vực Tân Cương ở Trung Quốc, nên được hướng dẫn bởi một khuôn khổ đạo đức nhất quán thay vì sự phẫn nộ có chọn lọc".

Vào thứ sáu, ngày 3 tháng 1, một hiệp hội văn hóa Ý có tên Setteottobre, hay "OctoberSeventh", đã công bố một báo cáo kết luận rằng đã có tổng cộng 268,320 bài đăng bài Do Thái trên các trang mạng xã hội của Ý vào năm 2024. Cuộc khảo sát cũng phát hiện ra rằng 94 phần trăm dân số Do Thái nhỏ của Ý, ước tính khoảng 60,000 người, cho biết họ đã phải chịu một số hành vi bài Do Thái trong năm qua.

Dữ kiện từ các tổ chức khác cho thấy Ý có một trong những tỷ lệ bài Do Thái cao nhất trong Liên minh châu Âu.

Mặc dù báo cáo Setteottobre không đổ lỗi cho Vatican hay Giáo Hội Công Giáo về những phát hiện của mình, một số nhà lãnh đạo Do Thái Ý cho rằng lời lẽ của Đức Giáo Hoàng về Gaza, chẳng hạn như việc liên tục ám chỉ đến khả năng hành vi của Israel tương đương với "diệt chủng", đã làm giảm khả năng của Giáo hội trong việc hành động như một bức tường lửa chống lại các đợt bùng phát mới của chủ nghĩa bài Do Thái.

Cùng ngày hôm đó, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tiếp người sáng lập Đại học Tôn giáo và Giáo phái Iran, Navab Seyed Abolhassan. Một báo cáo về cuộc họp do Cơ quan Thông tấn Cộng hòa Hồi giáo, nền tảng truyền thông chính thức do nhà nước Iran tài trợ, công bố đã trích dẫn lời Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đưa ra phán quyết khá tiêu cực về Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

“Chúng tôi không có vấn đề gì với người Do Thái, vấn đề duy nhất của chúng ta là với Benjamin Netanyahu, người đã tạo ra khủng hoảng trong khu vực và thế giới bất chấp luật pháp quốc tế và nhân quyền", báo cáo trích lời Đức Giáo Hoàng, có lẽ dựa trên những gì Navab kể lại sau đó.

Cho đến nay, Vatican vẫn chưa bình luận về báo cáo, và chính phủ Israel cũng vậy. Tuy nhiên, nếu có bất cứ cảm giác nào cho thấy Đức Giáo Hoàng tức giận với người Iran vì đã trình bày sai suy nghĩ của mình, thì điều đó không ngăn cản ngài tiếp Đại sứ Iran tại Tòa thánh, Hossein Mokhtari, ngay ngày hôm sau để trao tặng một tấm bảng có chứa những phát biểu của Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Seyyed Ali Khamenei, về Chúa Giêsu Ki-tô.

Tóm lại, đó là sáu điểm nóng trong quan hệ Do Thái/Công Giáo trong mười ngày, trung bình cứ 1.7 ngày lại có một điểm nóng. Nếu tỷ lệ đó kéo dài đến hết năm 2025, chúng ta sẽ kết thúc với 215 sự cố như vậy - đặt ra câu hỏi rất thực tế là liệu có bất cứ "mối quan hệ" nào còn lại tại thời điểm đó để suy gẫm hay không.

Một khía cạnh đặc biệt đáng nói của vòng phẫn nộ mới nhất này là phần lớn nó bắt nguồn từ một điều gì đó, tự nó, tương đối nhẹ nhàng. Sau đây là toàn bộ nhận xét ngẫu hứng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về Gaza vào ngày 21 tháng 12:

"Đức Hồng Y Re đã nói về chiến tranh", Đức Phanxicô nói, ám chỉ đến phần giới thiệu do Đức Hồng Y Giovanni Battista Re, Niên Trưởng Hồng Y đoàn, đưa ra. "Hôm qua, Đức Thượng phụ [Latinh] [của Giêrusalem] không được phép vào Gaza, như đã hứa; và hôm qua trẻ em đã bị đánh bom. Đây là sự tàn ác. Đây không phải là chiến tranh. Tôi muốn nói với Đức Hồng Y điều này vì nó chạm đến trái tim tôi. Cảm ơn Đức Hồng Y đã đề cập đến điều này, thưa Đức Hồng Y, cảm ơn ngài!"

Chỉ có 55 từ. Phải thừa nhận rằng, Đức Giáo Hoàng đã cố gắng nhồi nhét một sai lầm thực tế (về thượng phụ) và một từ miệt thị khiêu khích ("tàn ác") vào công thức, nhưng bản thân nó không có khả năng những nhận xét đó sẽ gây ra một cơn bão như vậy.

Vấn đề là bây giờ, bất cứ khi nào Đức Phanxicô nói hoặc làm bất cứ điều gì liên quan đến Gaza hoặc Israel, nó đều mang lại lợi ích kép: Người Do Thái và người Israel không chỉ nghe thấy nhận xét mới, họ thêm nó vào mọi thứ khác mà ngài đã nói và làm cho đến thời điểm này, khiến cho nhận thức mới nhất trở nên vô cùng gay gắt hơn.

Tóm lại, đó là thách thức của Vatican trong năm mới này: Tìm cách hiệu chỉnh lại mối quan hệ của mình với người Do Thái và Israel, để khi Đức Giáo Hoàng nói, người ta sẽ nghe thấy những gì ngài thực sự nói, chứ không phải tiếng vọng của quá khứ đầy gánh nặng mà ngài đã cố ý hay vô tình tạo ra.

 

Charles Collins, giám đốc điều hành của Crux, ngày 3 tháng 1 năm 2025, tường trình rằng bài giảng của Đức Giáo Hoàng Phanxicô vào Ngày đầu năm mới được thiết lập theo chủ đề Đức Mẹ Maria và chuyển sang tước hiệu Đức Mẹ Maria, “Mẹ Thiên Chúa”, được cử hành vào ngày 1 tháng 1.

“Khi cầu nguyện với Đức Mẹ là Mẹ Thiên Chúa,” Đức Phanxicô nói, “chúng ta tuyên xưng rằng Chúa Kitô được sinh ra bởi Chúa Cha, nhưng cũng thực sự được sinh ra bởi một người phụ nữ.”

“Thánh Phaolô tông đồ tóm tắt mầu nhiệm này bằng cách nói với chúng ta rằng ‘Thiên Chúa đã sai Con của Người, sinh ra bởi một người phụ nữ’ (Gl 4:4),” Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói. “Những từ đó – ‘sinh ra bởi một người phụ nữ’ – vang vọng trong trái tim chúng ta ngày nay,” ngài nói, “chúng nhắc nhở chúng ta rằng Chúa Giêsu, Đấng Cứu Độ của chúng ta, đã trở nên xác phàm và được mặc khải trong sự yếu đuối của xác thịt.”

Thông thường, người ta sẽ không nghĩ rằng việc Đức Giáo Hoàng nói rằng Chúa Giêsu là Thiên Chúa sẽ là tiêu đề đáng chú ý, nhưng đó là những gì đã xảy ra, và lý do tại sao điều đó xảy ra thực sự là điều đáng để khám phá dưới góc nhìn của hai mối quan tâm chính đối với Đức Giáo Hoàng và Giáo hội, mà bài giảng của ngài cũng nêu rõ: Năm Thánh và kỷ niệm 1,700 năm Công đồng Ni-xê-a, cả hai đều diễn ra trong cả năm.

Phương châm của Năm Thánh là “Những người hành hương của Hy vọng” nhưng năm này trùng với kỷ niệm của Công đồng đã ban cho chúng ta Kinh Tin Kính Ni-xê-a, và chỉ riêng lý do đó cũng xứng đáng có một vị trí trong danh sách ngắn các sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử Giáo hội của bất cứ ai.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô hy vọng sẽ sử dụng ngày kỷ niệm này để thúc đẩy mối quan hệ với Giáo hội Chính thống giáo — một động lực chính trong toàn bộ triều giáo hoàng của ngài — nhưng bài giảng của ngài vào thứ Tư cũng ám chỉ mong muốn sử dụng Năm Thánh cho một mục đích khác: nhấn mạnh lý do tại sao Công đồng Ni-xê-a ban đầu diễn ra.

Lý do chính của Công đồng Ni-xê-a vào năm 325 Công nguyên là một cuộc tranh chấp giữa một linh mục-nhà thần học tên là Ariô và Giám mục Athanasiô của Alexandria, về bản chất của Chúa Giêsu Ki-tô.

Ariô dạy rằng vì Chúa Con đến từ Chúa Cha, điều này có nghĩa là Chúa Con được tạo ra, chứ không phải là Chúa hoàn toàn. Athanasiô phản bác rằng Chúa Kitô đồng vĩnh cửu và đồng bản thể với Chúa Cha, đó là niềm tin chung của Ki-tô giáo.

Ngày nay, chúng ta khó có thể tưởng tượng được, nhưng cuộc tranh chấp giữa hai nhân vật thần học có ảnh hưởng lớn này đã bùng nổ thành một cuộc tranh cãi trên toàn thế giới đe dọa sẽ chia rẽ không chỉ Giáo hội mà cả Đế quốc La Mã vào thế kỷ thứ tư.

Phiên bản ngắn gọn của một câu chuyện dài và phức tạp là Công đồng đã ban hành Kinh Tin Kính Ni-xê-a, trong đó có đoạn nói rằng Chúa Giêsu là "Thiên Chúa từ Thiên Chúa, ánh sáng từ ánh sáng, Thiên Chúa thật từ Thiên Chúa thật, được sinh ra chứ không phải được tạo thành, đồng bản thể với Đức Chúa Cha".

Bất chấp những tuyên bố của công đồng, chủ nghĩa Ariô vẫn tiếp tục trong nhiều thập niên dưới nhiều hình thức khác nhau. Trong bài giảng của mình vào thứ Tư, Đức Phanxicô đã trích dẫn Thánh Ambrosiô, người đã phản đối chủ nghĩa Ariô ở Milan trong chức giám mục từ năm 374 đến 397 của ngài.

"Đức Maria là cánh cửa mà qua đó, Chúa Kitô đã bước vào thế giới này", Thánh Ambrosiô nói, đó là lý do tại sao Đức Giáo Hoàng nói rằng ngài là Mẹ của Thiên Chúa.

Mặc dù không bao giờ sử dụng từ "Chủ nghĩa Ariô", Đức Phanxicô đã ám chỉ mạnh mẽ đến những ý tưởng của chủ nghĩa này vẫn còn tồn tại trong Giáo hội.

"Có một sự cám dỗ mà nhiều người ngày nay thấy hấp dẫn, nhưng cũng có thể khiến nhiều Kitô hữu hiểu lầm, là tưởng tượng hoặc phát minh ra một Thiên Chúa 'trong trừu tượng', gắn liền với một số cảm xúc tôn giáo mơ hồ hoặc cảm xúc thoáng qua", Đức Phanxicô nói. "Không", Đức Phanxicô nói, "Thiên Chúa 'sinh ra từ một người phụ nữ'; Người có một khuôn mặt và một cái tên, và kêu gọi chúng ta có mối quan hệ với Người".

Đức Giáo Hoàng Phanxicô không phải là người duy nhất nhận thấy hiện tượng này.

Khi viết vào đầu năm nay, Cha Dwight Longenecker đã đề cập đến "sự cám dỗ" này, lưu ý trên trang web của ngài rằng ngày nay, chủ nghĩa Ariô mang hình thức của chủ nghĩa nhân bản.

“Chủ nghĩa Ariô ngày nay là một cách diễn giải về Ki-tô giáo theo triết lý duy vật, nhân bản này. Rõ ràng, (theo họ) Chúa Giêsu Ki-tô như Con Thiên Chúa và ngôi thứ hai đồng vĩnh cửu của Chúa Ba Ngôi thực sự không phù hợp”, cha Longenecker viết. “Thay vào đó, Chúa Giêsu chỉ là một giáo viên giỏi, một giáo sĩ Do Thái thông thái, một tấm gương tuyệt vời, một vị tử đạo vì một mục đích cao cả”, ngài viết.

“Cùng lắm”, cha Longenecker viết tiếp, “[Chúa Giêsu] là một con người ‘đã viên mãn và tự hiện thực hóa đến mức Người đã ‘trở nên thần thiêng’”. Nói cách khác, ‘Chúa Giêsu là một con người hoàn thiện đến mức Người mặc khải cho chúng ta hình ảnh thần thiêng mà tất cả chúng ta đều được tạo ra – và do đó cho chúng ta thấy Thiên Chúa như thế nào’. Có một ý nghĩa nào đó mà trong đó, ‘sự thần hóa’ này đã xảy ra với Chúa Giêsu như kết quả của những ân sủng mà Người nhận được từ Thiên Chúa, cuộc sống mà Người đã sống và những đau khổ mà Người phải chịu đựng”.

“Chủ nghĩa Ariô mới” này cũng không chỉ ảnh hưởng đến các Ki-tô hữu “cấp tiến”. Những niềm tin này thấm nhuần vào nhiều giáo phái Ki-tô, bao gồm một số nhóm “bảo thủ” hơn trong phạm vi rộng lớn của Ki-tô giáo.

Một cuộc khảo sát năm 2022 về những người theo đạo Tin lành ở Hoa Kỳ – một số người theo đạo Ki-tô “bảo thủ” nhất trong cả nước – cho thấy 73 phần trăm đồng ý với tuyên bố cho rằng “Chúa Giêsu là đấng đầu tiên và vĩ đại nhất do Thiên Chúa tạo ra” và 43 phần trăm đồng ý với tuyên bố “Chúa Giêsu là một người thầy vĩ đại, nhưng Người không phải là Thiên Chúa”.

Trong bài giảng vào Ngày đầu năm mới, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nhấn mạnh rằng niềm tin vào Thiên tính của Chúa Giêsu Ki-tô là trọng tâm của đức tin Ki-tô giáo —một lần nữa, một điều đáng chú ý để nhấn mạnh chính xác bởi vì, ít nhất là trên giấy tờ, nó đáng lẽ đã được giải quyết từ 17 thế kỷ trước.

“Trong cuộc đời của Chúa Giêsu, chúng ta thấy rằng đây là cách Thiên Chúa chọn để hành động: thông qua sự nhỏ bé và ẩn dật. Chúa Giêsu không bao giờ khuất phục trước sự cám dỗ thực hiện những dấu chỉ lớn lao và áp đặt mình lên người khác, như ma quỷ đã gợi ý,” Đức Giáo Hoàng nói vào thứ Tư.

“Thay vào đó, Người đã bày tỏ tình yêu của Thiên Chúa trong vẻ đẹp của nhân tính Người, ngự giữa chúng ta, chia sẻ cuộc sống hàng ngày, những nỗ lực và ước mơ của chúng ta, thương xót những người đau khổ về thể xác và tinh thần, ban thị lực cho người mù và sức mạnh cho người chán nản. Bằng sự yếu đuối của nhân tính Người và mối quan tâm của Người đối với những người yếu đuối và dễ bị tổn thương, Chúa Giêsu cho chúng ta thấy khuôn mặt của Thiên Chúa,” Đức Phanxicô nói.

Cũng xảy ra là ngày 2 tháng 1 là ngày tưởng niệm Thánh Basilêô Cả và Grêgoriô Na-den-du, các giám mục thế kỷ thứ tư cũng phản đối thuyết Ariô.

“Toàn thể Giáo hội đang chìm,” Thánh Basilêô đã từng viết cho Thánh Athanasiô, “giống như rất nhiều con tàu trên biển cả, lang thang vô định, va vào nhau dưới sức mạnh của sóng dữ.” Thánh Basilêô nói rằng Giáo hội thời của ngài là “một vụ đắm tàu lớn do biển dữ dội, và cũng do sự hỗn loạn của các con tàu, con này va vào con kia, vỡ tan”.

“Chúng ta có thể tìm thấy một người lái tàu đủ khả năng thực hiện nhiệm vụ, người đủ đức tin để đánh thức Chúa, để Người có thể chỉ huy gió và biển cả ở đâu?” Thánh Basilêô hỏi.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô có thể đang chuẩn bị sử dụng Năm Thánh năm nay để nắm chặt tay lái và đưa con tàu trở lại bình thường khi nó vượt qua cơn bão Ariô mới nhất này.

 

1. Zelenskiy cho biết Nga và Bắc Hàn chịu tổn thất nặng nề ở khu vực Kursk của Nga

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy báo cáo tổn thất đáng kể giữa lực lượng Nga và Bắc Hàn trong các cuộc đụng độ gần đây ở khu vực Kursk, phía nam nước Nga. Trong diễn từ gởi quốc dân đồng bào tối Thứ Bẩy, 04 Tháng Giêng, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nói:

“Trong các trận chiến ngày hôm qua và hôm nay gần một thị trấn duy nhất, Makhnovka, ở vùng Kursk, quân đội Nga đã mất một tiểu đoàn bộ binh Bắc Hàn và lính dù Nga”

Ông nói thêm rằng “điều này rất quan trọng”. Mặc dù Zelenskiy không chia sẻ thêm thông tin chi tiết, nhưng một tiểu đoàn thường bao gồm vài trăm quân.

Vào cuối năm 2024, Zelenskiy cũng kêu gọi Trung Quốc sử dụng ảnh hưởng của mình đối với Bắc Hàn để ngăn chặn việc điều động binh lính Bắc Hàn ra tiền tuyến.

“Người dân Bắc Hàn không nên mất đi người dân của mình trong các cuộc chiến ở Âu Châu. Và điều này có thể bị ảnh hưởng, đặc biệt là bởi các nước láng giềng của Bắc Hàn, cụ thể là Trung Quốc. Nếu Trung Quốc chân thành trong tuyên bố rằng chiến tranh không nên mở rộng, thì cần phải có ảnh hưởng thích hợp đến Bình Nhưỡng”, Zelenskiy nói.

Nga đã bố trí khoảng 12.000 lính Bắc Hàn tại khu vực Kursk để hỗ trợ đánh đuổi lực lượng Ukraine. Những trận chiến đầu tiên được xác nhận giữa các đơn vị Ukraine và Bắc Hàn diễn ra vào ngày 5 tháng 11.

Ukraine lần đầu tiên bắt đầu cuộc tấn công bất ngờ vào Tỉnh Kursk vào ngày 6 tháng 8. Kể từ đó, lực lượng Ukraine đã chiến đấu để giữ lãnh thổ trong khu vực với hy vọng có thể sử dụng nó làm con bài mặc cả trong các cuộc đàm phán trong tương lai với Nga.

[Kyiv Independent: Heavy Russian, North Korean losses in Russia's Kursk region, Zelensky says]

2. Zelenskiy cho biết vụ tấn công xuyên biên giới vào Kursk đã ‘tác động lớn’ đến các nước Nam bán cầu

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Ukraine phát sóng hôm Thứ Sáu, 03 Tháng Giêng, rằng cuộc xâm nhập của Ukraine vào Tỉnh Kursk của Nga là “một quân át chủ bài rất mạnh trong bất kỳ cuộc đàm phán nào”.

“ Đặc biệt là với các quốc gia rất quan trọng đối với chúng ta, các quốc gia ở Nam Bán cầu,” Zelenskiy nói.

“Tôi chưa bao giờ nghĩ rằng điều đó lại có tác động lớn đến họ như vậy vì họ bị ảnh hưởng rất nhiều bởi ý tưởng về 'nước Nga bất khả chiến bại'.”

Nga đang tăng cường nỗ lực đẩy Ukraine ra khỏi Khu vực Kursk đang trong tình trạng hỗn loạn khi Kyiv vẫn tiếp tục giữ một phần lãnh thổ của Nga với hy vọng giành lợi thế trong các cuộc đàm phán có thể xảy ra.

Người ta ngày càng kỳ vọng vào khả năng đàm phán hòa bình vào năm 2025 khi Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Ông Donald Trump, người sẽ nhậm chức vào ngày 20 tháng Giêng, cam kết đưa cả hai bên vào bàn đàm phán.

Lực lượng Ukraine đã phát động cuộc xâm lược Kursk chưa từng có vào đầu tháng 8, đạt được thành công chiến thuật ban đầu và đánh dấu lần đầu tiên Nga bị tạm chiếm ở quy mô đáng kể kể từ Thế chiến II.

Trong những tháng gần đây, Ukraine đã ở thế phòng thủ khi Nga được cho là đã chiếm lại gần một nửa lãnh thổ đã mất và điều động quân tiếp viện, bao gồm cả quân đội Bắc Hàn.

Tác động chiến lược của cuộc xâm lược Kursk đã được tranh luận sôi nổi. Những người chỉ trích đã chỉ ra rằng mặc dù mục tiêu đã nêu là thu hút lực lượng Nga khỏi cuộc tấn công của họ ở Donetsk, nhưng bước tiến của Mạc Tư Khoa ở phía đông Ukraine chỉ tăng tốc kể từ khi cuộc xâm lược bắt đầu.

Trong cuộc phỏng vấn, Zelenskiy gọi việc điều động quân đội Bắc Hàn trong khu vực là một “sai lầm chiến thuật”.

“Và đó là lý do tại sao có 12.000 người Bắc Hàn mang theo vũ khí, và những người lính Bắc Hàn cũng không thể làm gì được. Tất cả những điều này chống lại Nga và là một lập luận mạnh mẽ cho chúng tôi.”

Tòa Bạch Ốc cho biết vào ngày 27 tháng 12 rằng chỉ riêng trong tuần lễ trước đó, quân đội Bắc Hàn đã chịu hơn 1.000 thương vong ở Tỉnh Kursk khi họ tiến hành các cuộc tấn công “biển người” nhưng không đạt được hiệu quả.

[Kyiv Independent: Kursk incursion had 'big impact' on Global South countries, Zelensky says]

3. Iran đưa ra cảnh báo về các căn cứ của Hoa Kỳ ở Syria

Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei đã đưa ra cảnh báo liên quan đến các căn cứ quân sự của Hoa Kỳ tại Syria trong bài phát biểu tại một buổi lễ vinh danh một chỉ huy đã hy sinh.

“Hôm nay, Hoa Kỳ liên tục xây dựng các căn cứ ở Syria,” Khamenei viết. “Những căn cứ này chắc chắn sẽ bị giẫm đạp dưới chân thanh niên Syria.” Khamenei nhắc lại thông điệp này với Hoa Kỳ tại một buổi lễ kỷ niệm 5 năm ngày mất của cựu chỉ huy Lực lượng Quds của Vệ binh Cách mạng Qasem Soleimani do Hoa Kỳ thực hiện

Lời cảnh báo của Khamenei liên quan đến các căn cứ của Hoa Kỳ tại Syria và sự hiện diện chung của Hoa Kỳ tại quốc gia này có ý nghĩa quan trọng vì chúng có khả năng làm xấu đi quan hệ Iran-Hoa Kỳ trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức, và quan hệ giữa hai nước trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông đã căng thẳng.

Trong một loạt bài đăng trên X, Khamenei chỉ trích sự hiện diện của Hoa Kỳ tại Syria sau khi quân nổi dậy lật đổ cựu tổng thống Bashar al-Assad và chế độ của ông vào đầu tháng 12.

Việc Khamenei đề cập đến việc các căn cứ của Hoa Kỳ bị “thanh niên Syria giẫm đạp” được đưa ra sau tuyên bố của ông khuyến khích thanh niên Syria chống lại những người kế nhiệm Assad và giành lại đất nước vào ngày 11 và 23 tháng 12, theo Iran International.

Phản đối các quốc gia rút quân “khỏi hiện trường”, Khamenei cho biết nếu họ làm vậy, họ sẽ “trở nên giống như Syria” và sau đó “sẽ dẫn đến việc nước ngoài xâm lược lãnh thổ”. Ông nói thêm rằng “chiến thắng cuối cùng thuộc về mặt trận sự thật” và rằng “những kẻ đang lộng hành ngày hôm nay một ngày nào đó sẽ bị những người có đức tin chà đạp”, theo hãng thông tấn nhà nước Iran, Cơ quan Thông tấn Cộng hòa Hồi giáo.

Các căn cứ của Hoa Kỳ tại Syria đã mở rộng trước khi chế độ Assad sụp đổ, khi sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại Damascus tăng gấp đôi, lên 2.000 người, theo Thư ký báo chí Ngũ Giác Đài, Thiếu tướng Pat Ryder. Khi quân đội Hoa Kỳ lần đầu tiên tiến vào Syria vào năm 2015 để chống lại nhóm Nhà nước Hồi giáo, có 900 quân.

Trong buổi lễ vinh danh Soleimani, Khamenei chủ yếu nói về sự tham gia của Iran vào cuộc nội chiến Syria và sức mạnh của quốc gia này trong khu vực. Ám chỉ đến những tin đồn về ảnh hưởng đang suy giảm của Iran trong khu vực, ông nói: “Một số người, do thiếu sự phân tích và hiểu biết đúng đắn, tuyên bố rằng với những sự kiện gần đây trong khu vực, máu đổ ra để bảo vệ đền thờ là lãng phí. Họ đang mắc phải sai lầm nghiêm trọng này; máu không bị lãng phí”.

Việc Khamenei đề cập đến “việc bảo vệ đền thờ” là ám chỉ đến lý do đằng sau sự hiện diện của Iran ở Syria và Iraq, vì Iran có quân đội và các nhân sự khác ở các quốc gia này để bảo vệ các địa điểm linh thiêng của người Hồi giáo Shi'a.

Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei nói về X: “Hoa Kỳ và chế độ Zionist không thể ở lại #Syria. Syria thuộc về người dân Syria [và] Hoa Kỳ và chế độ Zionist, những kẻ đã xâm lược đất đai của người dân Syria, một ngày nào đó chắc chắn sẽ buộc phải rút lui trước sức mạnh của những thanh niên Syria ngoan đạo. Điều này sẽ xảy ra.”

Igor Sushko, một nhà văn người Ukraine sống tại Hoa Kỳ, đã viết vào tháng 12: “Syria: Quân đội Hoa Kỳ đã nhanh chóng di chuyển vào các căn cứ bỏ hoang của Nga là Sarrin và Ain Issa ở phía bắc đất nước này.”

Nick Schifrin, phóng viên quốc phòng và đối ngoại tại PBS, đã viết: “MỚI: Lần đầu tiên, @SecBlinken tuyên bố rõ ràng rằng Hoa Kỳ sẽ công nhận một chính phủ Syria nếu chính phủ này tuân thủ bốn nguyên tắc: tôn trọng quyền của các nhóm thiểu số, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động viện trợ nhân đạo, ngăn chặn Syria bị sử dụng làm căn cứ cho chủ nghĩa khủng bố hoặc gây ra mối đe dọa cho các nước láng giềng, và bảo đảm vũ khí hóa học hoặc sinh học được bảo vệ và tiêu hủy an toàn”.

Người ta vẫn chưa biết liệu Iran có trả đũa quân đội Hoa Kỳ ở Syria hay không, hay liệu Khamenei có tiếp tục khuyến khích thanh niên Syria chống lại những người kế nhiệm Assad hay không.

[Newsweek: Iran Issues Warning About US Bases in Syria]

4. Mạc Tư Khoa thề sẽ trả đũa các cuộc tấn công do Ukraine thực hiện bằng hỏa tiễn do Mỹ sản xuất

Điện Cẩm Linh trước đây đã đáp trả một cuộc tấn công tương tự bằng cách bắn một loại hỏa tiễn siêu thanh mới

Mạc Tư Khoa đe dọa sẽ trả đũa sau khi tuyên bố đã bắn hạ tám hỏa tiễn do Mỹ sản xuất bắn từ Ukraine về phía khu vực Belgorod, phía tây nam Nga.

“Những hành động này của chế độ Kyiv, được các nhà quản lý phương Tây ủng hộ, sẽ phải chịu sự trả đũa”, Bộ Quốc phòng Nga cho biết hôm Thứ Bẩy, 04 Tháng Giêng, mà không nêu rõ biện pháp đối phó mà họ dự định thực hiện. Ukraine chưa bình luận về cuộc tấn công.

Điện Cẩm Linh coi việc sử dụng các hỏa tiễn ATACMS tầm xa này - được Hoa Kỳ cung cấp cho Kyiv và có thể bắn tới mục tiêu cách xa tới 300 km - để thực hiện các cuộc tấn công sâu bên trong lãnh thổ Nga là một sự leo thang đáng kể trong cuộc chiến.

Kể từ khi Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden cho phép Ukraine tấn công Nga bằng những hỏa tiễn này vào tháng 11, lực lượng Ukraine đã nhiều lần sử dụng chúng để tấn công các mục tiêu xa xôi trên lãnh thổ Nga.

Điện Cẩm Linh đã đáp trả các cuộc tấn công tương tự trong quá khứ bằng cách bắn một hỏa tiễn siêu thanh tầm trung thử nghiệm, có biệt danh là “Oreshnik”, mà nước này tuyên bố là không thể bị các hệ thống phòng không phương Tây đánh chặn.

Vào tháng 12, Putin đã cam kết sẽ đẩy nhanh quá trình phát triển hỏa tiễn Oreshnik, loại hỏa tiễn mà Nga hiện chưa sản xuất ở quy mô công nghiệp.

[Politico: Moscow vows retaliation for Ukraine strikes with US-made missiles]

5. Zelenskiy nói rằng “Sự khó đoán” của Tổng thống đắc cử Donald Trump có thể chấm dứt chiến tranh với Nga

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tuần này cho biết “tính cách khó đoán” của Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Ông Donald Trump có thể giúp chấm dứt cuộc chiến giữa nước này với Nga.

Zelenskiy phát biểu trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Ukraine được công bố hôm Thứ Sáu, 03 Tháng Giêng, rằng, “Giai đoạn 'nóng' của cuộc chiến có thể kết thúc khá nhanh, nếu Tổng thống đắc cử Donald Trump mạnh mẽ trong lập trường của mình.” Ông tiếp tục “Tôi tin rằng Tổng thống đắc cử Donald Trump mạnh mẽ và khó đoán. Tôi rất muốn sự khó đoán của Tổng thống Tổng thống đắc cử Donald Trump được hướng chủ yếu vào Liên bang Nga.”

Thông điệp của Zelenskiy rằng ông tin Tổng thống đắc cử Donald Trump sẽ có thể chấm dứt chiến tranh và đạt được hòa bình có ý nghĩa quan trọng vì trước đây ông đã từng bất đồng quan điểm với tổng thống đắc cử về kế hoạch chấm dứt xung đột - cho thấy Zelenskiy có thể dễ dàng đàm phán với Nga hơn so với những gì ông từng thể hiện trước đây.

Trong chiến dịch tranh cử của mình, Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố ông có thể chấm dứt cuộc xung đột kéo dài gần ba năm ở Ukraine chỉ trong một ngày. Tổng thống Ukraine Zelenskiy đã bác bỏ quan điểm này, nhấn mạnh rằng ông coi việc mong đợi một giải pháp nhanh chóng như vậy sẽ thành công là không thực tế.

Tổng thống đắc cử Donald Trump, người sẽ nhậm chức tổng thống vào ngày 20 tháng Giêng, vẫn chưa đưa ra chính sách rõ ràng về Ukraine. Tuy nhiên, những phát biểu trước đây của ông đã làm dấy lên nghi ngờ về việc liệu Hoa Kỳ có duy trì vai trò là nhà cung cấp viện trợ quân sự chính và quan trọng nhất của Ukraine hay không.

Quyết tâm bảo đảm sự ủng hộ liên tục của Washington, Zelenskiy đã có đường lối chủ động, gặp Tổng thống đắc cử Donald Trump tại New York trước cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ vào tháng 11 năm ngoái. Khi cuộc chiến ở Ukraine sắp bước sang năm thứ tư và Tổng thống đắc cử Donald Trump chuẩn bị nhậm chức, các câu hỏi về giải pháp cho cuộc xung đột lớn nhất của Âu Châu kể từ Thế chiến II đã trở nên cấp thiết trở lại.

Nga nắm giữ khoảng 20 phần trăm lãnh thổ Ukraine, tận dụng những lỗ hổng trong hệ thống phòng thủ của Ukraine vào năm ngoái để đạt được những bước tiến gia tăng ở phía đông, mặc dù phải chịu tổn thất đáng kể về nhân sự và trang thiết bị. Thế trận của cuộc chiến đã chuyển hướng sang chống lại Ukraine, quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt trên chiến trường và vẫn phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ liên tục từ các đồng minh phương Tây.

Tổng thống đắc cử Donald Trump có ủng hộ việc điều động quân đội NATO tới Ukraine không?

Zelenskiy tiết lộ rằng Tổng thống đắc cử Donald Trump đã phản ứng tích cực với đề xuất của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về việc điều động lực lượng gìn giữ hòa bình phương Tây tại Ukraine để thực thi lệnh ngừng bắn. Zelenskiy đã thảo luận về đề xuất này trong các cuộc họp với Tổng thống đắc cử Donald Trump và Macron tại Paris vào tháng trước.

Zelenskiy vẫn kiên định trong nỗ lực thúc đẩy Ukraine gia nhập NATO. Trong khi 32 quốc gia thành viên của liên minh đã cam kết trở thành thành viên cuối cùng, họ đã nói rõ rằng việc gia nhập sẽ không diễn ra cho đến khi chiến tranh kết thúc.

“Việc điều động quân đội Âu Châu (để duy trì hòa bình ở Ukraine) không nên loại trừ tương lai của Ukraine trong NATO,” Zelenskiy phát biểu trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình.

Tổng thống Zelenskiy của Ukraine đã đưa ra bình luận về vai trò của Tổng thống đắc cử Donald Trump trong khả năng chấm dứt chiến tranh giữa Nga và Ukraine “Tôi không nghi ngờ gì rằng tân tổng thống Mỹ muốn và sẽ có thể mang lại hòa bình và chấm dứt sự xâm lược của Putin”, Zelenskiy nói trong video. “Ông ấy hiểu rằng điều trước là không thể nếu không có điều sau. Bởi vì đây không phải là một cuộc ẩu đả trên đường phố mà hai bên cần phải được xoa dịu. Đây là một cuộc xâm lược toàn diện của một quốc gia mất trí chống lại một quốc gia văn minh. Và tôi tin rằng, cùng với Hoa Kỳ, chúng ta có đủ sức mạnh để buộc Nga phải đạt được một nền hòa bình công bằng”.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết Mạc Tư Khoa “không hài lòng” với các yếu tố được báo cáo trong kế hoạch hòa bình của tổng thống đắc cử, bao gồm việc chấp nhận cho Ukraine gia nhập NATO trong vòng 20 năm và điều động lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hiệp Âu Châu và Anh tại Ukraine.

Keith Kellogg, người được Ông Donald Trump chọn làm đặc phái viên về Ukraine và Nga, tháng trước cho biết cuộc chiến đang diễn ra giữa hai nước sẽ được “giải quyết trong vài tháng tới” sau khi tổng thống đắc cử nhậm chức.

Zelenskiy ca ngợi cuộc tấn công của nước mình vào khu vực biên giới Kursk của Nga là một “con át chủ bài rất mạnh” cho các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai, coi đây là một thành tựu chiến lược mặc dù ảnh hưởng của nó đến toàn bộ cuộc xung đột là hạn chế.

Tháng 8 năm ngoái, lực lượng Ukraine đã chiếm một phần Kursk, đánh dấu lần đầu tiên xâm lược lãnh thổ Nga kể từ Thế chiến II. Trong khi động thái này được coi là một phản ứng táo bạo đối với tin tức ảm đạm từ tiền tuyến, các nhà phân tích quân sự báo cáo rằng Ukraine đã mất khoảng 40 phần trăm lãnh thổ mà họ đã chiếm được ban đầu, khiến động lực rộng lớn hơn của cuộc chiến hầu như không thay đổi.

Tuy nhiên, Zelenskiy nhấn mạnh tầm quan trọng mang tính biểu tượng của hoạt động này. Ông lưu ý rằng nó gây được tiếng vang với các quốc gia ở Á Châu, Nam Mỹ và Phi Châu, đồng thời làm tổn hại đến danh tiếng quân sự của Nga trên trường quốc tế. Ông cho rằng cuộc xâm nhập này đã chứng minh khả năng của Ukraine trong việc thách thức sự thống trị của Nga ở các khu vực quan trọng, ngay cả khi cuộc chiến vẫn tiếp diễn.

Khi Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Tòa Bạch Ốc vào ngày 20 tháng Giêng, chúng ta vẫn phải chờ xem ông sẽ cố gắng thực hiện các cuộc đàm phán hòa bình giữa Ukraine và Nga nhanh như thế nào.

[Newsweek: Zelensky Says Trump's 'Unpredictability' Could End War With Russia]

6. Blinken cho biết Trung Quốc có thể đã ngăn Putin sử dụng vũ khí hạt nhân

Trung Quốc có thể đã thuyết phục Putin không điều động vũ khí hạt nhân trong bối cảnh Nga đang có chiến tranh với Ukraine, Ngoại trưởng Hoa Kỳ sắp mãn nhiệm Antony Blinken cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times vào ngày 3 tháng Giêng.

Bắc Kinh đã nổi lên như đồng minh và nhà tài trợ hàng đầu của Mạc Tư Khoa kể từ cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022, mặc dù Trung Quốc đã phủ nhận cáo buộc hỗ trợ các nỗ lực quân sự của Nga.

Blinken nói với Financial Times rằng Trung Quốc có thể đã gây ảnh hưởng lên Nga để can thiệp khi Putin đang cân nhắc leo thang hạt nhân.

“Chúng tôi có lý do để tin rằng Trung Quốc đã giao chiến với Nga và nói: 'Đừng đến đó'“, ông nói.

Blinken cho biết Hoa Kỳ đã “rất lo ngại” vì Putin dường như đang cân nhắc đến vũ khí hạt nhân.

“Ngay cả khi xác suất tăng từ 5 lên 15%, khi nói đến vũ khí hạt nhân, thì không có gì nghiêm trọng hơn thế”, ông nói.

Blinken cũng tuyên bố rằng Trung Quốc có thể đã can thiệp theo cách tương tự sau khi Hoa Kỳ cảnh báo Bắc Kinh rằng Putin đang có kế hoạch phóng vũ khí hạt nhân vào không gian.

Nỗi sợ leo thang thù địch với Nga sở hữu vũ khí hạt nhân là động lực thúc đẩy chính sách hiện tại của chính quyền Hoa Kỳ đối với Ukraine. Dưới thời Tổng thống Joe Biden, Tòa Bạch Ốc đã trì hoãn việc chuyển giao một số vũ khí nhất định và không cho phép Kyiv tiến hành các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, viện dẫn “ranh giới đỏ” của Putin.

Putin bắt đầu một vòng đe dọa hạt nhân mới vào cuối tháng 11 sau khi Tổng thống Biden cho phép Ukraine tấn công một số mục tiêu của Nga bằng vũ khí tầm xa do Hoa Kỳ sản xuất. Putin đã sửa đổi học thuyết hạt nhân của Nga, mở rộng các tiêu chuẩn mà nước này có thể tiến hành một cuộc tấn công hạt nhân.

Bất chấp những bước đi này, các nguồn tin tình báo Hoa Kỳ cho biết nguy cơ xảy ra một cuộc tấn công hạt nhân của Nga không tăng lên và vẫn khó có thể xảy ra.

Blinken bảo vệ thành tích của Tổng thống Biden về Nga và Ukraine, nói rằng Putin đã phải chịu “thất bại chiến lược” và NATO đã trở nên mạnh mẽ hơn.

Nhiệm kỳ của Tổng thống Biden sẽ kết thúc vào cuối tháng này khi Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Ông Donald Trump nhậm chức vào ngày 20 tháng Giêng. Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Marco Rubio sẽ thay thế Blinken làm ngoại trưởng.

[Kyiv Independent: China may have stopped Putin from using nuclear weapons, Blinken says]

7. Kẻ tấn công ở New Orleans để mở câu Kinh Quran tại nhà. Đây là nội dung câu Kinh Quran

Theo những bức ảnh độc quyền mà tờ New York Post có được, người ta tìm thấy một cuốn kinh Quran mở trong nhà của Shamsud-Din Jabbar, nghi phạm đã lái xe bán tải lao vào đám đông trên phố Bourbon ở New Orleans, Louisiana, vào ngày đầu năm mới.

Đoạn văn mà Kinh Quran để ngỏ là 9:111, một con số có sự tương đồng đáng sợ với ngày 11 tháng 9 năm 2001, vụ tấn công khủng bố của Al-Qaeda vào Tòa tháp đôi ở Thành phố New York, cướp đi sinh mạng của gần 3.000 người.

Đoạn văn có thể cung cấp một số thông tin chi tiết về suy nghĩ của Jabbar và động cơ của anh ta trước khi lái xe vận tải nhẹ vào dân thường tại điểm du lịch đông đúc, giết chết 14 người và làm bị thương khoảng 30 người khác. Jabbar đã bị cảnh sát bắn chết sau một cuộc đấu súng với họ.

Theo tờ Post đưa tin hôm thứ năm, kinh Quran, văn bản tôn giáo trung tâm của đạo Hồi mà người Hồi giáo tin là lời của Allah được tiết lộ cho Nhà tiên tri Muhammad trong hơn 23 năm, đã được tìm thấy trong phòng khách của Jabbar, được dựng trên giá sách, như một vật trang trí ở giữa.

Đoạn văn bỏ ngỏ trong Kinh Quran dường như nói về trách nhiệm của người Hồi giáo là phải “giết” để được ban cho một vị trí trên thiên đường, mô tả đây là một “cuộc mặc cả” với Allah.

Đoạn văn viết: “Quả thật, Allah đã mua mạng sống và tài sản của những người có đức tin và đổi lại đã hứa rằng họ sẽ được vào Thiên đường. Họ chiến đấu vì Con đường của Allah, giết chóc và bị giết chóc. Đó là lời hứa mà Ngài đã tự hứa với chính mình trong Torah, và Kinh Qur'an. Ai trung thành với lời hứa của Ngài hơn Allah? Vậy hãy vui mừng trong sự mặc cả mà bạn đã thực hiện với Ngài. Đó thực sự là chiến thắng vĩ đại.”

Theo tờ báo đưa tin, ngoài kinh Quran, người ta còn tìm thấy một bàn làm việc chế tạo bom trong ngôi nhà di động của người đàn ông 42 tuổi này ở Texas, cũng như cặn hóa chất, chai đựng hóa chất và hợp chất dùng để chế tạo bom.

Hôm thứ năm, Tổng thống Joe Biden cho biết các quan chức FBI đã thông báo với ông rằng cựu chiến binh Quân đội Hoa Kỳ này đã đăng video lên Facebook liên quan đến tổ chức khủng bố ISIS “chỉ vài giờ trước” vụ tấn công.

Video đầu tiên được đăng lúc 1:29 sáng và cho thấy Jabbar nói rằng anh ta đã lên kế hoạch giết gia đình và bạn bè, nhưng đã thay đổi ý định, Phó Trợ lý Giám đốc FBI Christopher Raia cho biết vào thứ năm.

Raia cho biết Jabbar lo ngại các tiêu đề tin tức sẽ không tập trung vào “cuộc chiến giữa những người có đức tin và những người không có đức tin”.

Raia nói thêm rằng Jabbar cũng tuyên bố rằng hắn đã gia nhập ISIS trước mùa hè này và đã đưa ra ý chí và di chúc của mình.

Một lá cờ ISIS, vũ khí và nhiều quả bom IED đã được tìm thấy trong chiếc xe tải thuê của nghi phạm sau vụ tấn công. FBI phát hiện ra rằng Jabbar đã hành động một mình.

Phó Trợ lý Giám đốc FBI Christopher Raia cho biết: “Chúng ta hãy nói rõ ràng rằng—những gì xảy ra ở đây tại New Orleans là một hành động khủng bố. Đó là một hành động có chủ đích và là một hành động xấu xa.”

Ông nói thêm: “Đây rõ ràng là một sự việc nghiêm trọng và với điều đó, rất nhiều thông tin và mẹo được đưa ra từ cơ quan thực thi pháp luật, những người ứng cứu đầu tiên và công chúng. Chúng tôi đã tích cực tìm kiếm những mẹo và thông tin này. Điều đó cần có thời gian và chúng tôi sẽ tiếp tục làm như vậy cho đến khi mọi đầu mối được theo dõi. Cuộc điều tra này chỉ mới diễn ra hơn 24 giờ một chút và chúng tôi không có dấu hiệu nào cho thấy bất kỳ ai khác có liên quan đến vụ tấn công này ngoài Shamsud-Din Bahar Jabbar.”

Tổng thống Joe Biden vào thứ năm: “New Orleans là một nơi không giống bất kỳ nơi nào khác. Lịch sử, văn hóa và trên hết là con người nơi đây. Vì vậy, tôi biết rằng trong khi người này đã thực hiện một cuộc tấn công khủng khiếp vào thành phố, tinh thần của New Orleans của chúng ta sẽ không bao giờ, không bao giờ, không bao giờ bị đánh bại. Nó sẽ luôn tỏa sáng.”

Cuộc điều tra của FBI vẫn đang được tiến hành và Raia cho biết vào thứ năm rằng cơ quan này đang “theo dõi tất cả các manh mối tiềm năng và không loại trừ bất kỳ điều gì”.

Tổng thống Biden và đệ nhất phu nhân Jill Tổng thống Biden sẽ đến New Orleans vào thứ Hai để “chia buồn cùng các gia đình và cộng đồng bị ảnh hưởng bởi vụ tấn công bi thảm”, Tòa Bạch Ốc cho biết vào thứ Sáu.

[Newsweek: New Orleans Attacker Left Quran Verse Open at His Home. Here's What it Says]

8. ‘Chúng ta sẽ vi phạm luật pháp Ukraine thay mặt cho Putin’ - Zelenskiy một lần nữa áp dụng luật thiết quân luật để bác bỏ việc tổ chức bầu cử

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Ukraine được công bố hôm Thứ Sáu, 03 Tháng Giêng, rằng Ukraine sẽ không tổ chức bầu cử trong thời gian thiết quân luật ngay cả khi Nga đưa ra điều này như một trong những điều kiện tiên quyết để đàm phán.

Ukraine dự kiến sẽ tổ chức bầu cử tổng thống vào tháng 3 hoặc tháng 4 năm 2024, kết thúc nhiệm kỳ năm năm đầu tiên của Zelenskiy. Cuộc bỏ phiếu đã bị hoãn lại vì hiến pháp của đất nước không cho phép bầu cử theo luật thiết quân luật, được ban bố vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga bắt đầu.

Putin đã tìm cách lợi dụng sự chậm trễ này để miêu tả Zelenskiy là “bất hợp pháp”, nói rằng thẩm quyền nên được chuyển cho Chủ tịch Quốc hội Ruslan Stefanchuk, một tuyên bố bị Kyiv bác bỏ vì cho rằng đây là hành vi bóp méo hiến pháp.

Trong cuộc phỏng vấn, Zelenskiy nhắc lại rằng các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội không thể diễn ra trong bối cảnh thiết quân luật và các quan chức được bầu vẫn tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình theo luật định cho đến cuộc bỏ phiếu tiếp theo.

Tổng thống cho biết sau khi Ukraine chấm dứt giai đoạn căng thẳng của cuộc chiến, duy trì quân đội mạnh và bảo đảm an ninh chặt chẽ, thiết quân luật có thể được dỡ bỏ và quốc hội có thể ấn định ngày bầu cử.

“Sau khi thiết quân luật kết thúc, không cần phải chờ đợi nhiều năm để tổ chức bầu cử”, Zelenskiy nói thêm.

Khi được hỏi liệu Ukraine có sẵn sàng thỏa hiệp nếu Nga đặt điều kiện bầu cử ngay lập tức cho các cuộc đàm phán hòa bình hay không, Zelenskiy đã bác bỏ ý kiến này.

“Chúng tôi sẽ vi phạm luật pháp Ukraine thay mặt Putin, người đã vi phạm mọi luật pháp, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của chúng tôi”, tổng thống trả lời. Zelenskiy cũng nói rằng Putin đang tìm mọi lý do có thể để tránh đàm phán trực tiếp với ông.

Người ta ngày càng kỳ vọng vào khả năng đàm phán hòa bình vào năm 2025 khi Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Ông Donald Trump, người sẽ nhậm chức vào ngày 20 tháng Giêng, cam kết đưa cả hai bên vào bàn đàm phán.

[Kyiv Independent: 'We would violate Ukrainian legislation on behalf of Putin' — Zelensky again rejects elections under martial law]

9. Chiến đấu cơ NATO đã hai lần xuất kích để chặn máy bay Nga

Theo trang tin tức European Pravda của Ukraine, các chiến đấu cơ của NATO đang thực hiện nhiệm vụ tuần tra trên không tại các quốc gia vùng Baltic đã phải cất cánh hai lần vào cuối tháng 12 để chặn và hộ tống máy bay Nga. Từ ngày 23 đến ngày 29 tháng 12, các chiến đấu cơ của NATO đã thực hiện các cuộc tấn công phòng thủ để chặn các máy bay Il-20 và An-26 của Nga được cho là đã vi phạm các quy tắc bay.

NATO được tường trình đã điều động các chiến đấu cơ vào cuối tháng 12 để chặn máy bay Nga là điều đáng chú ý vì các trường hợp Nga vi phạm các quy tắc không phận quốc tế dường như xảy ra thường xuyên hơn và có thể báo hiệu sự thay đổi trong chiến thuật chiến tranh của Mạc Tư Khoa. Hơn nữa, việc NATO điều động máy bay phản lực để theo dõi hoạt động của máy bay Nga trên trường quốc tế làm nổi bật sự ủng hộ liên tục của liên minh này đối với Ukraine khi cuộc chiến chống lại cuộc xâm lược của Nga của nước này vẫn đang tiếp diễn.

Theo tờ báo Ukraine, máy bay Nga được phát hiện vào ngày 23 tháng 12 đang bay trong không phận quốc tế từ đất liền Mạc Tư Khoa đến Kaliningrad mà không có kế hoạch bay. Tờ báo cho biết máy bay đã bật bộ đáp radar và đang liên lạc với trung tâm kiểm soát khu vực.

Các chiến đấu cơ của NATO đã chặn máy bay An-26 vào ngày 25 tháng 12 và cũng xác định được một máy bay IL-76, tờ European Pravda đưa tin.

Gần đây, các máy bay phản lực của NATO thường xuyên phải cất cánh để chặn các máy bay Nga vi phạm quy tắc bay, khi căng thẳng giữa Mạc Tư Khoa và Kyiv leo thang trong vài tháng cuối năm 2024. Ba Lan đã cất cánh các chiến đấu cơ vào sáng sớm ngày Giáng Sinh để đáp trả các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn của Nga vào Ukraine, tương tự như hành động của Warsaw vào đầu tháng 12 khi nước này đáp trả vụ Nga phóng hỏa tiễn vào Ukraine.

Tương tự như vậy, Nga đã vi phạm các quy tắc không phận quốc tế bảy lần trong một tuần vào tháng trước theo các quan chức quốc phòng Âu Châu và các chiến binh của NATO đã phải chạy đua để theo dõi hoạt động của họ. Những sự việc này đã trở nên ngày càng thường xuyên hơn trong vài tháng qua, với Thụy Điển, Phần Lan, Vương quốc Anh và các quốc gia khác báo cáo nhìn thấy máy bay Nga trong không phận quốc tế.

Trong một bài đăng trên X, trước đây gọi là Twitter, Anton Gerashchenko, cựu Thứ trưởng Bộ Nội vụ Ukraine, trước đây đã viết về các chiến lược của Ukraine nhằm bảo vệ không phận của họ, trích dẫn The Economist: “Các chuyên gia Ukraine đang điều động các công nghệ mới nhất để bảo vệ không phận của họ khỏi các cuộc tấn công của Nga. Những phát triển mới làm tăng đáng kể khả năng phòng thủ của đất nước. Sau khi cuộc xâm lược toàn diện của Nga bắt đầu vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, hệ thống radar của Ukraine đã bị hư hại nghiêm trọng, khiến việc phát hiện máy bay điều khiển từ xa bay thấp và hỏa tiễn hành trình trở nên khó khăn. Tuy nhiên, bốn ngày sau khi cuộc xâm lược bắt đầu, một nhóm kỹ thuật viên đầy tham vọng của Ukraine đã thành lập một đơn vị có tên là Technari để phát triển một hệ thống thay thế nhằm phát hiện và theo dõi các cuộc tấn công trên không của Nga.”

“Hennadii Suldin, một người đồng sáng lập, mô tả công nghệ này là 'radar của con người'. Nó bao gồm một ứng dụng điện thoại thông minh và một mô hình trí tuệ nhân tạo cho phép công dân Ukraine đã được xác minh báo cáo các đối tượng bay mà họ nhìn thấy hoặc nghe thấy chỉ bằng một nút bấm. Các kỹ sư Ukraine cũng đã phát triển các công nghệ phát hiện âm thanh đã được chứng minh là cực kỳ hiệu quả. Hệ thống này sử dụng sóng âm để phát hiện máy bay, cho phép phát hiện các mối đe dọa trước đây mà các radar thông thường không phát hiện được. Kinh nghiệm của Ukraine đã thay đổi vấn đề, James Hecker, người chỉ huy lực lượng không quân Hoa Kỳ tại Âu Châu từ căn cứ không quân Ramstein ở Đức, cho biết. Ông mô tả sự đổi mới của Ukraine trong cảm biến âm thanh là “phi thường”.

Người ta vẫn chưa biết liệu Nga có tiếp tục vi phạm các quy tắc không phận quốc tế hay không và các thành viên NATO sẽ phản ứng như thế nào, bằng cách điều động máy bay phản lực hoặc ban hành các thay đổi chính sách khác để ngăn cản Mạc Tư Khoa thực hiện các nhiệm vụ như vậy.

[Newsweek: NATO Fighter Jets Scrambled Twice To Intercept Russian Aircraft]

10. Một nhà báo Nga thiệt mạng ở vùng Donetsk bị tạm chiếm, 5 người khác bị thương

Tờ báo Izvestia của Nga đưa tin vào ngày 4 Tháng Giêng rằng một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa “kamikaze” của Ukraine đã giết chết một trong những phóng viên tự do của báo này, Alexander Martemyanov, khi anh đang đi trên xa lộ ở miền đông Ukraine bị tạm chiếm.

Theo hãng thông tấn nhà nước RIA Novosti của Nga, Martemyanov đang trở về sau khi đưa tin về vụ pháo kích ở thành phố Horlivka do Nga kiểm soát ở tỉnh Donetsk cùng các đồng nghiệp thì xe của họ bị trúng đạn. Hãng thông tấn này cũng cho biết thêm rằng vụ tấn công cũng làm một nhà báo của RIA và bốn nhân viên truyền thông khác bị thương.

“Chiếc xe chở nhà báo đã bị một máy bay điều khiển từ xa kamikaze tấn công. Martemyanov đã tử vong vì vết thương của mình”, Izvestia đưa tin. Ban đầu là một tờ báo nhà nước của Liên Xô, hiện thuộc sở hữu của National Media Group, gọi tắt là NMG, một tập đoàn truyền thông có quyền sở hữu đáng kể do nhà nước kiểm soát và có mối quan hệ chặt chẽ với Điện Cẩm Linh.

Theo Ủy ban Bảo vệ Nhà báo, ít nhất 15 nhà báo đã thiệt mạng khi đưa tin về cuộc chiến ở Ukraine.

[Kyiv Independent: Drone kills Russian journalist in occupied Donetsk Oblast, wounds 5 others, Russian media reports]

11. Cơ quan Tình báo Nước ngoài cho biết Nga đã tuyển dụng tới 180.000 tù nhân cho cuộc chiến chống lại Ukraine

Cơ quan Tình báo nước ngoài của Ukraine, gọi tắt là SZRU cho biết vào ngày 2 Tháng Giêng rằng tính đến tháng 11 năm 2024, Nga đã tuyển dụng từ 140.000 đến 180.000 tù nhân để chiến đấu trong một cuộc chiến tranh toàn diện chống lại Ukraine.

Mạc Tư Khoa đã tuyển dụng tù nhân cho cuộc chiến của mình kể từ mùa hè năm 2022, đầu tiên là dưới sự bảo trợ của công ty lính đánh thuê Wagner và sau đó là trực tiếp dưới sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng Nga.

Theo cơ quan tình báo Ukraine, có khoảng 300.000-350.000 tù nhân trong các nhà tù của Nga vào năm 2024, chỉ bằng một nửa so với năm 2014.

“Lý do là do cuộc chiến tranh Nga-Ukraine”, tuyên bố viết.

Một sắc lệnh của chính phủ Nga bãi bỏ khoản thanh toán một lần là 3.524 đô la cho các tù nhân khi ký hợp đồng với Bộ Quốc phòng Nga để tham gia vào cuộc chiến chống lại Ukraine đã có hiệu lực vào ngày 1 tháng Giêng.

Cơ quan Tình báo Nước ngoài của Ukraine tuyên bố: “Việc bãi bỏ chế độ thanh toán một lần theo luật định là bằng chứng cho thấy cuộc khủng hoảng ngày càng sâu sắc trong nền kinh tế Nga và tình trạng thiếu hụt nguồn tài chính”.

Tù nhân và người thân của họ bị tước mất một số khoản thanh toán và phúc lợi mà các thành viên của đội quân tình nguyện nhận được. Mức lương của tù nhân cũng thấp hơn từ hai đến bốn lần so với mức lương của những người lính Nga khác, cơ quan này cho biết.

Hàng chục người đàn ông bị kết án vì tội bạo lực đã được phép trở về Nga sau khi mãn hạn tù. Trong một số trường hợp, những cựu tù nhân này bị buộc tội phạm tội mới.

[Kyiv Independent: Russia has recruited up to 180,000 convicts for war against Ukraine, Foreign Intelligence Service says]