Phụng Vụ - Mục Vụ
Ngày 17/03: Hãy Sống Nhân Từ – Lm. Anthony Nguyễn Hữu Quảng, SDB
Giáo Hội Năm Châu
02:30 16/03/2025
Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.
Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Anh em hãy có lòng nhân từ, như Cha anh em là Đấng nhân từ. Anh em đừng xét đoán, thì anh em sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán. Anh em đừng lên án, thì sẽ không bị Thiên Chúa lên án. Anh em hãy tha thứ, thì sẽ được Thiên Chúa thứ tha. Anh em hãy cho, thì sẽ được Thiên Chúa cho lại. Người sẽ đong cho anh em đấu đủ lượng đã dằn, đã lắc và đầy tràn, mà đổ vào vạt áo anh em. Vì anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa sẽ đong lại cho anh em bằng đấu ấy.”
Đó là lời Chúa
Tin Giáo Hội Hoàn Vũ
Công việc ngổn ngang bộn bề đang chờ Đức Thánh Cha trở về giải quyết.
Thanh Quảng sdb
04:38 16/03/2025
Công việc ngổn ngang bộn bề đang chờ Đức Thánh Cha trở về giải quyết.

Tin mới nhất từ Bệnh viện Gemelli cho hay tình trạng khả quan về sức khỏe của ĐTC được cải thiện liên tục. Tuy nhiên, xét đến tình trạng bệnh lý phức tạp của vị giáo hoàng 88 tuổi, các bác sĩ của ngài vẫn thận trọng và chưa quyết định ngày ngài xuất viện.
Hiện tại, không ai ở Vatican nghĩ liệu ĐTC có thể tiếp tục lịch trình làm việc như trước khi nhập viện. Vốn quen với việc không ngừng nghỉ, vị giáo hoàng người Argentina này nổi tiếng là người làm việc không mệt mỏi, tham gia các cuộc hẹn hàng ngày liên tiếp ngay cả khi bác sĩ cảnh báo.
Ví dụ, vào ngày ngài nhập viện, ngài đã thực hiện năm cuộc hẹn. “Ngài thực sự không phải là một người tám mươi tuổi,” Tiến sĩ Alfieri bình luận tại cuộc họp báo được tổ chức tại Gemelli vào ngày 21 tháng 2. Ông giải thích rằng Giáo hoàng thực sự làm việc như một người đàn ông ở độ tuổi 50 hoặc 60.
Trước khi được đưa đến Bệnh viện Gemelli vào ngày 14 tháng 2, ĐTC đã có một lịch trình bận rộn được lên kế hoạch cho mùa hè này.
Ở đây, chúng ta hãy cùng nhìn lại nhiều vấn đề mà ĐTC phải giải quyết, hầu bắt kịp các chương trình Năm Thánh
Năm thánh đã được khởi đầu vào ngày 24 tháng 12, Năm Thánh bắt đầu với một vị Giáo hoàng yếu ớt, thở hổn hển và đi lại khó khăn. Trong hai sự kiện năm thánh theo chủ đề đầu tiên — sự kiện của Thế giới Truyền thông vào tháng 1 và sự kiện của Lực lượng vũ trang, Cảnh sát và Nhân viên an ninh vào tháng 2 — ĐTC đã không thể đọc toàn bộ bài phát biểu đã chuẩn bị sẵn.
Các Năm Thánh của Nghệ sĩ và Thế giới Văn hóa, và của Phó tế, và của Thế giới Tình nguyện kể từ đó đã được các quan chức giáo triều khác chủ trì.
Từ nay đến cuối tháng 3, chỉ có một sự kiện lớn trong chương trình: Năm Thánh của các Linh mục mệnh danh là Thừa sai của Lòng thương xót (28-30 tháng 3). Chương trình của sự kiện ban đầu bao gồm một buổi canh thức sám hối do Đức Giáo Hoàng chủ trì tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, cũng như một cuộc gặp gỡ với các linh mục có sứ mệnh được phong trong Năm Thánh của Lòng thương xót năm 2016. Hiện tại, Tòa thánh chưa đưa ra thông tin cập nhật nào, Tòa thánh sẽ phải điều chỉnh theo tình trạng sức khỏe của Đức Giáo Hoàng.
Các tháng 4, 5 và 6 sẽ chứng kiến sự gia tăng các sự kiện năm thánh, trong đó Đức Giáo Hoàng đã lên lịch tham dự. Đáng chú ý, Đức Giáo Hoàng đã mời những người trẻ tuổi tham dự cả Năm Thánh của Thanh thiếu niên vào tháng 4 và Năm Thánh của Giới trẻ vào mùa hè này. Sẽ có các lễ phong thánh nổi bật cho hai ứng viên: Carlo Acutis và Pier Giorgio Frassati. Sự kiện mùa hè này đặc biệt được mong đợi sẽ thu hút hàng trăm ngàn người hành hương từ ngày 28 tháng 7 đến ngày 3 tháng 8, trong thời tiết nóng nực của Rome. Đôi khi được gọi là "Ngày Giới trẻ Thế giới thu nhỏ", lễ kỷ niệm này là một trong những điểm nhấn của Năm Thánh tại Rome.
Vua Charles III sẽ được tiếp đón tại Vatican

Vua Anh, Charles III, và Nữ hoàng Camilla, dự kiến sẽ thăm chính thức Vatican vào đầu tháng 4. Cung điện Buckingham đã thông báo về chuyến thăm này 10 ngày trước khi Giáo hoàng nhập viện. Kể từ đó, Tòa thánh không cung cấp thêm thông tin chi tiết nào. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của Giáo hoàng, chuyến thăm này có thể là một trong những buổi tiếp kiến chính thức đầu tiên của ngài sau khi ĐTC tiếp tục các hoạt động của mình, mặc dù có thể chậm hơn.
Trong bối cảnh ghế giáo chủ Anh giáo bị bỏ trống kể từ khi Justin Welby từ chức vào ngày 6 tháng 1, vai trò của quốc vương Anh với tư cách là Thống đốc tối cao của Giáo hội Anh sẽ mang lại cho chuyến thăm này mang ý nghĩa đại kết đặc biệt.
Chuyến thăm Rome của vua Charles III sẽ là chuyến thăm đầu tiên với tư cách là quốc vương. Nhưng với tư cách là thái tử, ông đã đến thăm Vatican năm lần. Ông đã gặp các giáo hoàng John Paul II, Benedict XVI và Francis, người sau đã có buổi tiếp kiến vào năm 2017. Ông đã trở lại Vatican hai năm sau đó để tham dự lễ phong thánh cho Hồng Y John Henry Newman.
Chuyến đi của vua Charles III cũng bao gồm chuyến thăm cấp nhà nước tới Ý, với các sự kiện ở Rome và Ravenna.
Nghi Lễ Tuần Thánh
Tuần thánh từ Chúa Nhật Lễ Lá đến Lễ Phục sinh đánh dấu những ngày cao điểm nhất trong đời sống của Giáo hội. Trung tâm của năm phụng vụ, Tam Nhật Thánh vượt qua — khoảng thời gian từ Thứ Năm Tuần Thánh đến Chúa Nhật Phục sinh — kỷ niệm Cuộc Khổ nạn, Cái chết và Sự phục sinh của Chúa Kitô. Ở Rome cũng như mọi nơi trên thế giới, khoảng thời gian này được đánh dấu bằng các buổi lễ kéo dài hơn bình thường.
Vào Thứ Sáu Tuần Thánh, ĐTC có thói quen đến Đấu trường La Mã vào buổi tối để đi đàng Thánh Giá ngoài trời để tượng niệm cuộc thương khó của Chúa. Tuy nhiên, trong cả năm 2023 và 2024, Đức Phanxicô đã phải cáo từ vào phút cuối. Ngài không thể chủ trì buổi lễ vì sức khỏe yếu và gió lạnh về sớm. Tuy thế ngài đều cử hành lễ Vọng Phục sinh vào tối Thứ Bảy và Thánh lễ Phục sinh vào Chủ Nhật.
Rome đã trải qua những lễ Phục sinh mà không có sự hiện diện của Đức Giáo Hoàng: Năm 2005, Đức Giáo Hoàng John Paul II đã phải ủy quyền chủ trì các buổi lễ… Vì Ngài bị bệnh, ngài đã xuất hiện tại cửa sổ của Điện Tông tòa nhưng không thể ban phép lành Phục sinh Urbi et Orbi.
Thêm thông tin về các lễ phong thánh đặc biệt
Một tuần sau lễ Phục sinh, Rome sẽ là nơi diễn ra một sự kiện sẽ thu hút hàng trăm nghìn tín đồ đến Quảng trường Thánh Phêrô. Lễ phong thánh cho Carlo Acutis (1991–2006), dự kiến diễn ra vào ngày 27 tháng 4, sẽ diễn ra trong Năm Thánh dành cho giới trẻ.
Chàng trai trẻ người Ý này đã xử dụng các kỹ năng máy tính để phục vụ cho công cuộc truyền giáo đến mức được mệnh danh là "kẻ lập dị của Chúa". Ngài qua đời ở tuổi 15 vì bệnh bạch cầu, và lời chứng của ngài đã lan truyền nhanh chóng khắp nước Ý và sau đó là toàn thế giới. Thiếu niên, người có thi thể được trưng bày tại Assisi, là một nhân chứng quan trọng về sự thánh thiện mà Giáo Hội Công Giáo trao tặng cho những thế hệ mới sinh ra trong thời đại kỹ thuật số.
Hiện tại, khả năng hoãn ngày lễ phong thánh cho người thanh niên Ý trẻ tuổi vẫn chưa được lên lịch. Theo các nguồn tin của Vatican, Tòa thánh có thể hoãn lại nếu Giáo hoàng không thể chủ trì. Những người khác tin rằng ĐTC có thể ủy quyền cho một Hồng Y đại diện cho buổi lễ trong đó sắc lệnh phong thánh sẽ được đọc, nhưng điều này chỉ là bất khả kháng.
"Phong thánh là một trong những hoạt động trang trọng nhất liên quan đến đức tin. Sự hiện diện của giáo hoàng là cần thiết, ngay cả khi tính hợp lệ của việc phong thánh không bị ảnh hưởng gì khi Giáo hoàng vắng mặt vì lý do chính đáng". Trong tình huống như vậy, ĐTC tiếp tục, "buổi lễ nên được điều chỉnh cho phù hợp với trường hợp cụ thể này. Người cử hành do giáo hoàng ủy quyền hợp lệ nên đọc sắc lệnh của giáo hoàng, không được ủy quyền sắc lệnh của riêng mình nhân danh giáo hoàng".
Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của Giáo hoàng, vấn đề này có thể được xem xét lại vào mùa hè này. Trong Năm Thánh giới trẻ, một chân phước người Ý khác, Piergiorgio Frassati (1901-1925), sẽ được phong thánh vào ngày 3 tháng 8.
Chuyến đi Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị hoãn lại
Một tháng sau lễ Phục sinh, vào khoảng ngày 24 tháng 5, Đức Phanxicô muốn tạo động lực mới cho sự xích lại gần nhau giữa Chính thống giáo và Công Giáo trong chuyến đi đến Nicaea (nay là Iznik), một thành phố cảng gần Istanbul ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Chuyến đi này, vẫn chưa được Tòa thánh công bố chính thức, được lên kế hoạch để kỷ niệm 1.700 năm Công đồng Nicaea, được tổ chức tại thành phố này, nơi đã hình thành Kinh Tin Kính Nicea. Trong một lá thư gửi cho Thượng phụ Constantinople vào ngày 30 tháng 11, Đức Giáo Hoàng cho hay các công tác chuẩn bị cho một cuộc gặp gỡ đã bắt đầu.
Do tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp của Giáo hoàng rất nghiêm trọng, nên chuyến đi nước ngoài lần thứ 48 này có vẻ không thực thi được. Giải pháp khả thi nhất là cử một đại diện đến Thổ Nhĩ Kỳ để đại diện cho ngài.
Những tâm tình dành riêng cho trẻ em
Đức Giáo Hoàng tuyên bố 10 ngày trước khi vào Bệnh viện Gemelli: “Cha dự định chuẩn bị một lá thư hoặc một lời khuyên tông truyền dành riêng cho trẻ em,” Người đứng đầu Giáo Hội Công Giáo đã đưa ra thông báo này vào cuối hội nghị thượng đỉnh quốc tế về bảo vệ trẻ em được tổ chức tại Vatican vào đầu tháng 2.
Văn bản này được Đức Giáo Hoàng đề cập, hiện chưa có tiêu đề cũng như ngày công bố, có thể là lời khuyên tông truyền thứ tám của ngài kể từ năm 2013. Lời khuyên tông truyền không có cùng giá trị pháp lý cơ bản như các thông điệp, nhưng chúng bao gồm việc “khuyến khích” các tín đồ Công Giáo tham gia vào các chủ đề được coi là thiết yếu. Do đó, chúng tạo nên một phần quan trọng trong giáo huấn của giáo hoàng, tức là giáo huấn của ngài về các vấn đề xã hội hoặc các chủ đề tâm linh.
Một công nghị sẽ được tổ chức
Vào ngày thứ 12 kể từ khi Đức Giáo Hoàng nhập viện, Vatican thông báo rằng Đức Giáo Hoàng đã triệu tập một công nghị dành riêng cho hai nguyên nhân phong thánh vào một ngày vẫn chưa xác định. Cụ thể, đó sẽ là cuộc họp của các Hồng Y có mặt tại Rome xung quanh Giáo hoàng để xác nhận các vị thánh mới. Cuộc họp này, theo truyền thống được tổ chức tại Hội trường Clementine của Điện Tông tòa, cũng có thể là cơ hội để công bố ngày tuyên thánh.
Thông báo về công nghị này khiến nhiều người quan sát ngạc nhiên. Trong bối cảnh Giáo hoàng nhập viện, nó giống với công nghị tương tự được triệu tập vào tháng 2 năm 2013 bởi Đức Benedict XVI. Vị giáo hoàng người Đức đã tận dụng cơ hội đó để tuyên bố từ chức. Một số nguồn tin đã phân tích quyết định này của vị giáo hoàng người Argentina, ngược lại, là biểu hiện cho mong muốn tiếp tục công việc của triều đại giáo hoàng của ngài.

Tin mới nhất từ Bệnh viện Gemelli cho hay tình trạng khả quan về sức khỏe của ĐTC được cải thiện liên tục. Tuy nhiên, xét đến tình trạng bệnh lý phức tạp của vị giáo hoàng 88 tuổi, các bác sĩ của ngài vẫn thận trọng và chưa quyết định ngày ngài xuất viện.
Hiện tại, không ai ở Vatican nghĩ liệu ĐTC có thể tiếp tục lịch trình làm việc như trước khi nhập viện. Vốn quen với việc không ngừng nghỉ, vị giáo hoàng người Argentina này nổi tiếng là người làm việc không mệt mỏi, tham gia các cuộc hẹn hàng ngày liên tiếp ngay cả khi bác sĩ cảnh báo.
Ví dụ, vào ngày ngài nhập viện, ngài đã thực hiện năm cuộc hẹn. “Ngài thực sự không phải là một người tám mươi tuổi,” Tiến sĩ Alfieri bình luận tại cuộc họp báo được tổ chức tại Gemelli vào ngày 21 tháng 2. Ông giải thích rằng Giáo hoàng thực sự làm việc như một người đàn ông ở độ tuổi 50 hoặc 60.
Trước khi được đưa đến Bệnh viện Gemelli vào ngày 14 tháng 2, ĐTC đã có một lịch trình bận rộn được lên kế hoạch cho mùa hè này.
Ở đây, chúng ta hãy cùng nhìn lại nhiều vấn đề mà ĐTC phải giải quyết, hầu bắt kịp các chương trình Năm Thánh
Năm thánh đã được khởi đầu vào ngày 24 tháng 12, Năm Thánh bắt đầu với một vị Giáo hoàng yếu ớt, thở hổn hển và đi lại khó khăn. Trong hai sự kiện năm thánh theo chủ đề đầu tiên — sự kiện của Thế giới Truyền thông vào tháng 1 và sự kiện của Lực lượng vũ trang, Cảnh sát và Nhân viên an ninh vào tháng 2 — ĐTC đã không thể đọc toàn bộ bài phát biểu đã chuẩn bị sẵn.
Các Năm Thánh của Nghệ sĩ và Thế giới Văn hóa, và của Phó tế, và của Thế giới Tình nguyện kể từ đó đã được các quan chức giáo triều khác chủ trì.
Từ nay đến cuối tháng 3, chỉ có một sự kiện lớn trong chương trình: Năm Thánh của các Linh mục mệnh danh là Thừa sai của Lòng thương xót (28-30 tháng 3). Chương trình của sự kiện ban đầu bao gồm một buổi canh thức sám hối do Đức Giáo Hoàng chủ trì tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, cũng như một cuộc gặp gỡ với các linh mục có sứ mệnh được phong trong Năm Thánh của Lòng thương xót năm 2016. Hiện tại, Tòa thánh chưa đưa ra thông tin cập nhật nào, Tòa thánh sẽ phải điều chỉnh theo tình trạng sức khỏe của Đức Giáo Hoàng.
Các tháng 4, 5 và 6 sẽ chứng kiến sự gia tăng các sự kiện năm thánh, trong đó Đức Giáo Hoàng đã lên lịch tham dự. Đáng chú ý, Đức Giáo Hoàng đã mời những người trẻ tuổi tham dự cả Năm Thánh của Thanh thiếu niên vào tháng 4 và Năm Thánh của Giới trẻ vào mùa hè này. Sẽ có các lễ phong thánh nổi bật cho hai ứng viên: Carlo Acutis và Pier Giorgio Frassati. Sự kiện mùa hè này đặc biệt được mong đợi sẽ thu hút hàng trăm ngàn người hành hương từ ngày 28 tháng 7 đến ngày 3 tháng 8, trong thời tiết nóng nực của Rome. Đôi khi được gọi là "Ngày Giới trẻ Thế giới thu nhỏ", lễ kỷ niệm này là một trong những điểm nhấn của Năm Thánh tại Rome.
Vua Charles III sẽ được tiếp đón tại Vatican

Vua Anh, Charles III, và Nữ hoàng Camilla, dự kiến sẽ thăm chính thức Vatican vào đầu tháng 4. Cung điện Buckingham đã thông báo về chuyến thăm này 10 ngày trước khi Giáo hoàng nhập viện. Kể từ đó, Tòa thánh không cung cấp thêm thông tin chi tiết nào. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của Giáo hoàng, chuyến thăm này có thể là một trong những buổi tiếp kiến chính thức đầu tiên của ngài sau khi ĐTC tiếp tục các hoạt động của mình, mặc dù có thể chậm hơn.
Trong bối cảnh ghế giáo chủ Anh giáo bị bỏ trống kể từ khi Justin Welby từ chức vào ngày 6 tháng 1, vai trò của quốc vương Anh với tư cách là Thống đốc tối cao của Giáo hội Anh sẽ mang lại cho chuyến thăm này mang ý nghĩa đại kết đặc biệt.
Chuyến thăm Rome của vua Charles III sẽ là chuyến thăm đầu tiên với tư cách là quốc vương. Nhưng với tư cách là thái tử, ông đã đến thăm Vatican năm lần. Ông đã gặp các giáo hoàng John Paul II, Benedict XVI và Francis, người sau đã có buổi tiếp kiến vào năm 2017. Ông đã trở lại Vatican hai năm sau đó để tham dự lễ phong thánh cho Hồng Y John Henry Newman.
Chuyến đi của vua Charles III cũng bao gồm chuyến thăm cấp nhà nước tới Ý, với các sự kiện ở Rome và Ravenna.
Nghi Lễ Tuần Thánh
Tuần thánh từ Chúa Nhật Lễ Lá đến Lễ Phục sinh đánh dấu những ngày cao điểm nhất trong đời sống của Giáo hội. Trung tâm của năm phụng vụ, Tam Nhật Thánh vượt qua — khoảng thời gian từ Thứ Năm Tuần Thánh đến Chúa Nhật Phục sinh — kỷ niệm Cuộc Khổ nạn, Cái chết và Sự phục sinh của Chúa Kitô. Ở Rome cũng như mọi nơi trên thế giới, khoảng thời gian này được đánh dấu bằng các buổi lễ kéo dài hơn bình thường.
Vào Thứ Sáu Tuần Thánh, ĐTC có thói quen đến Đấu trường La Mã vào buổi tối để đi đàng Thánh Giá ngoài trời để tượng niệm cuộc thương khó của Chúa. Tuy nhiên, trong cả năm 2023 và 2024, Đức Phanxicô đã phải cáo từ vào phút cuối. Ngài không thể chủ trì buổi lễ vì sức khỏe yếu và gió lạnh về sớm. Tuy thế ngài đều cử hành lễ Vọng Phục sinh vào tối Thứ Bảy và Thánh lễ Phục sinh vào Chủ Nhật.
Rome đã trải qua những lễ Phục sinh mà không có sự hiện diện của Đức Giáo Hoàng: Năm 2005, Đức Giáo Hoàng John Paul II đã phải ủy quyền chủ trì các buổi lễ… Vì Ngài bị bệnh, ngài đã xuất hiện tại cửa sổ của Điện Tông tòa nhưng không thể ban phép lành Phục sinh Urbi et Orbi.
Thêm thông tin về các lễ phong thánh đặc biệt
Một tuần sau lễ Phục sinh, Rome sẽ là nơi diễn ra một sự kiện sẽ thu hút hàng trăm nghìn tín đồ đến Quảng trường Thánh Phêrô. Lễ phong thánh cho Carlo Acutis (1991–2006), dự kiến diễn ra vào ngày 27 tháng 4, sẽ diễn ra trong Năm Thánh dành cho giới trẻ.
Chàng trai trẻ người Ý này đã xử dụng các kỹ năng máy tính để phục vụ cho công cuộc truyền giáo đến mức được mệnh danh là "kẻ lập dị của Chúa". Ngài qua đời ở tuổi 15 vì bệnh bạch cầu, và lời chứng của ngài đã lan truyền nhanh chóng khắp nước Ý và sau đó là toàn thế giới. Thiếu niên, người có thi thể được trưng bày tại Assisi, là một nhân chứng quan trọng về sự thánh thiện mà Giáo Hội Công Giáo trao tặng cho những thế hệ mới sinh ra trong thời đại kỹ thuật số.
Hiện tại, khả năng hoãn ngày lễ phong thánh cho người thanh niên Ý trẻ tuổi vẫn chưa được lên lịch. Theo các nguồn tin của Vatican, Tòa thánh có thể hoãn lại nếu Giáo hoàng không thể chủ trì. Những người khác tin rằng ĐTC có thể ủy quyền cho một Hồng Y đại diện cho buổi lễ trong đó sắc lệnh phong thánh sẽ được đọc, nhưng điều này chỉ là bất khả kháng.
"Phong thánh là một trong những hoạt động trang trọng nhất liên quan đến đức tin. Sự hiện diện của giáo hoàng là cần thiết, ngay cả khi tính hợp lệ của việc phong thánh không bị ảnh hưởng gì khi Giáo hoàng vắng mặt vì lý do chính đáng". Trong tình huống như vậy, ĐTC tiếp tục, "buổi lễ nên được điều chỉnh cho phù hợp với trường hợp cụ thể này. Người cử hành do giáo hoàng ủy quyền hợp lệ nên đọc sắc lệnh của giáo hoàng, không được ủy quyền sắc lệnh của riêng mình nhân danh giáo hoàng".
Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của Giáo hoàng, vấn đề này có thể được xem xét lại vào mùa hè này. Trong Năm Thánh giới trẻ, một chân phước người Ý khác, Piergiorgio Frassati (1901-1925), sẽ được phong thánh vào ngày 3 tháng 8.
Chuyến đi Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị hoãn lại
Một tháng sau lễ Phục sinh, vào khoảng ngày 24 tháng 5, Đức Phanxicô muốn tạo động lực mới cho sự xích lại gần nhau giữa Chính thống giáo và Công Giáo trong chuyến đi đến Nicaea (nay là Iznik), một thành phố cảng gần Istanbul ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Chuyến đi này, vẫn chưa được Tòa thánh công bố chính thức, được lên kế hoạch để kỷ niệm 1.700 năm Công đồng Nicaea, được tổ chức tại thành phố này, nơi đã hình thành Kinh Tin Kính Nicea. Trong một lá thư gửi cho Thượng phụ Constantinople vào ngày 30 tháng 11, Đức Giáo Hoàng cho hay các công tác chuẩn bị cho một cuộc gặp gỡ đã bắt đầu.
Do tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp của Giáo hoàng rất nghiêm trọng, nên chuyến đi nước ngoài lần thứ 48 này có vẻ không thực thi được. Giải pháp khả thi nhất là cử một đại diện đến Thổ Nhĩ Kỳ để đại diện cho ngài.
Những tâm tình dành riêng cho trẻ em
Đức Giáo Hoàng tuyên bố 10 ngày trước khi vào Bệnh viện Gemelli: “Cha dự định chuẩn bị một lá thư hoặc một lời khuyên tông truyền dành riêng cho trẻ em,” Người đứng đầu Giáo Hội Công Giáo đã đưa ra thông báo này vào cuối hội nghị thượng đỉnh quốc tế về bảo vệ trẻ em được tổ chức tại Vatican vào đầu tháng 2.
Văn bản này được Đức Giáo Hoàng đề cập, hiện chưa có tiêu đề cũng như ngày công bố, có thể là lời khuyên tông truyền thứ tám của ngài kể từ năm 2013. Lời khuyên tông truyền không có cùng giá trị pháp lý cơ bản như các thông điệp, nhưng chúng bao gồm việc “khuyến khích” các tín đồ Công Giáo tham gia vào các chủ đề được coi là thiết yếu. Do đó, chúng tạo nên một phần quan trọng trong giáo huấn của giáo hoàng, tức là giáo huấn của ngài về các vấn đề xã hội hoặc các chủ đề tâm linh.
Một công nghị sẽ được tổ chức
Vào ngày thứ 12 kể từ khi Đức Giáo Hoàng nhập viện, Vatican thông báo rằng Đức Giáo Hoàng đã triệu tập một công nghị dành riêng cho hai nguyên nhân phong thánh vào một ngày vẫn chưa xác định. Cụ thể, đó sẽ là cuộc họp của các Hồng Y có mặt tại Rome xung quanh Giáo hoàng để xác nhận các vị thánh mới. Cuộc họp này, theo truyền thống được tổ chức tại Hội trường Clementine của Điện Tông tòa, cũng có thể là cơ hội để công bố ngày tuyên thánh.
Thông báo về công nghị này khiến nhiều người quan sát ngạc nhiên. Trong bối cảnh Giáo hoàng nhập viện, nó giống với công nghị tương tự được triệu tập vào tháng 2 năm 2013 bởi Đức Benedict XVI. Vị giáo hoàng người Đức đã tận dụng cơ hội đó để tuyên bố từ chức. Một số nguồn tin đã phân tích quyết định này của vị giáo hoàng người Argentina, ngược lại, là biểu hiện cho mong muốn tiếp tục công việc của triều đại giáo hoàng của ngài.
Đức Giáo Hoàng tiếp tục cải thiện, các bác sĩ giảm bớt việc điều trị bằng oxy
Vũ Văn An
13:21 16/03/2025

Elise Ann Allen của Crux, ngày 15 tháng 3 năm 2025, tường trình:
Bản tin y tế mới nhất của Đức Giáo Hoàng Phanxicô cho biết rằng mặc dù ngài vẫn cần phải ở lại bệnh viện thêm, tình trạng lâm sàng chung của ngài đang cải thiện và các bác sĩ đang cố gắng cai dần việc thở máy ban đêm cho ngài.
Một tuyên bố của Vatican ngày 15 tháng 3 cho biết, "Tình trạng lâm sàng của Đức Thánh Cha vẫn ổn định, xác nhận tiến triển đã thể hiện trong tuần qua."
Theo tuyên bố, Đức Phanxicô vẫn tiếp tục được điều trị bằng liệu pháp oxy lưu lượng cao thông qua ống thông mũi vào ban ngày, với nhóm y tế của ngài "giảm dần nhu cầu thở máy không xâm lấn vào ban đêm."
Ngài được đưa vào liệu pháp oxy thường xuyên sau cơn khủng hoảng hô hấp ngày 22 tháng 2 và được yêu cầu bắt đầu thở máy không xâm lấn sau khi trải qua một số cơn co thắt phế quản, hoặc thắt chặt và hạn chế phế quản, các ống nối phổi với khí quản, đòi hỏi phải hút chất nôn và chất nhầy.
Trong khi ngài tiếp tục có tiến triển hướng tới quá trình hồi phục, Vatican cho biết vị giáo hoàng "vẫn cần liệu pháp y tế tại bệnh viện, liệu pháp vận động và hô hấp", và việc thực hành liên tục các liệu pháp này trong tuần qua hiện đang cho thấy "những cải thiện dần dần hơn nữa".
Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã được đưa vào Bệnh viện Gemelli của Rome vào ngày 14 tháng 2 để điều trị viêm phế quản và sau đó được chẩn đoán mắc bệnh nhiễm trùng đường hô hấp phức tạp và viêm phổi kép.
Thời gian nằm viện của ngài, đánh dấu thời gian nằm viện dài nhất trong triều giáo hoàng của ngài, trùng với việc kỷ niệm 12 năm ngày ngài được bầu vào ngày 13 tháng 3 năm 2013, điều mà ngài đã ăn mừng cùng với các nhân viên bệnh viện, những người đã làm ngài ngạc nhiên bằng một chiếc bánh có 12 ngọn nến.
Đức Phanxicô vẫn tiếp tục làm việc trong thời gian nằm viện, ký vào các cuộc bổ nhiệm thường lệ và công bố các văn kiện, thậm chí thành lập một ủy ban mới để tăng tiền quyên góp cho Giáo Hội Công Giáo và Vatican, khi ngài tiếp tục nỗ lực giảm bớt thâm hụt hàng năm của Tòa thánh.
Ngài đã xen kẽ các ngày làm việc, nghỉ ngơi và cầu nguyện, tạm dừng các hoạt động làm việc của mình trong tuần qua để tham gia, thông qua kết nối video, vào các buổi linh thao của Giáo triều Rôma từ ngày 9 đến ngày 14 tháng 3, do vị giảng thuyết mới của Phủ Giáo hoàng, tu sĩ Capuchin và học giả Kinh thánh, Cha Roberto Pasolini, chủ trì.
Các bác sĩ cho biết Đức Giáo Hoàng Phanxicô không còn nguy cơ tử vong ngay lập tức nữa, nhưng họ vẫn chưa đưa ra chỉ dẫn về thời điểm ngài có thể xuất viện.
Với sự ổn định và cải thiện liên tục của ngài, nhóm y tế của ngài cung cấp ít thông tin cập nhật hơn, vì nhiều thông tin vẫn giữ nguyên từ ngày này sang ngày khác khi ngài vẫn đang hồi phục từ từ.
Thông điệp Chúa Nhật của Đức Giáo Hoàng từ bệnh viện: ‘Cơ thể chúng ta yếu đuối’
Vũ Văn An
13:35 16/03/2025

Theo Kathleen N. Hattrup của Aleteia, ngày 16/03/25, Đức Thánh Cha tiếp cận những người đang đau yếu, “mong manh, vào thời điểm này, giống như tôi”. Ngay cả khi yếu đuối, ngài nói, không gì có thể ngăn cản chúng ta yêu thương và cầu nguyện.
Nay, trong năm Chúa Nhật, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã không thể chủ trì buổi đọc Kinh Truyền Tin vào buổi trưa, thậm chí không phải từ ban công của bệnh viện Gemelli. Tuy nhiên, giống như những tuần trước, văn bản suy tư của ngài đã được Vatican công bố.
“Tôi chia sẻ những suy nghĩ này với anh chị em trong khi tôi đang phải đối mặt với một giai đoạn thử thách, và tôi đồng hành cùng rất nhiều anh chị em đang đau yếu: mong manh, vào thời điểm này, giống như tôi. Cơ thể chúng ta yếu đuối nhưng, ngay cả như thế này, không gì có thể ngăn cản chúng ta yêu thương, cầu nguyện, hy sinh, vì nhau, trong đức tin, những dấu chỉ hy vọng sáng ngời”.
Đức Thánh Cha cũng cảm ơn dân Chúa vì những lời cầu nguyện của họ, và đặc biệt là các em nhỏ. "Đức Giáo Hoàng yêu các con và luôn chờ đợi để gặp các con", ngài nói với những người trẻ tuổi.
Tòa thánh Vatican đã giảm số lượng thông tin cập nhật về sức khỏe của Đức Giáo Hoàng vì ngài đã khỏe hơn trong nhiều ngày. Tuy nhiên, vào tối thứ Bảy, thông điệp khẳng định rằng vị giáo hoàng 88 tuổi này đang tiến triển "chậm":
Không có diễn biến mới nào trong bức tranh lâm sàng của Đức Giáo Hoàng trong vài ngày qua. Đây là điều tích cực.
Quá trình phục hồi của Đức Giáo Hoàng diễn ra chậm và sẽ mất thời gian để củng cố những cải thiện.
Sau đây là toàn văn bài suy niệm trong Kinh Truyền tin của Đức Giáo Hoàng:
Hôm nay, Chúa Nhật thứ hai của Mùa Chay, Tin Mừng kể cho chúng ta về Sự biến hình của Chúa Giêsu (Lc 9:28-36). Sau khi leo lên đỉnh núi cùng với Phêrô, Giacôbê và Gioan, Chúa Giêsu đắm mình trong lời cầu nguyện và trở nên rạng rỡ với ánh sáng. Bằng cách này, Người cho các tông đồ thấy những điều ẩn giấu đằng sau những cử chỉ Người thực hiện giữa họ: ánh sáng của tình yêu vô hạn của Người.
Tôi chia sẻ những suy nghĩ này với anh chị em trong khi tôi đang đối mặt với một giai đoạn thử thách, và tôi đồng hành cùng rất nhiều anh chị em đang đau yếu: mong manh, vào thời điểm này, giống như tôi. Cơ thể chúng ta yếu đuối nhưng, ngay cả như thế này, không gì có thể ngăn cản chúng ta yêu thương, cầu nguyện, hiến thân, ở bên nhau, trong đức tin, những dấu chỉ hy vọng rực sáng. Theo nghĩa này, có bao nhiêu ánh sáng chiếu rọi trong các bệnh viện và nơi chăm sóc! Biết bao sự chăm sóc yêu thương chiếu sáng các phòng, hành lang, phòng khám, những nơi thực hiện các dịch vụ khiêm nhường nhất! Đó là lý do tại sao hôm nay tôi muốn mời anh chị em cùng tôi ngợi khen Chúa, Đấng không bao giờ bỏ rơi chúng ta và trong những lúc đau buồn, Người đặt những người bên cạnh chúng ta phản chiếu một tia tình yêu của Người.
Tôi cảm ơn tất cả anh chị em đã cầu nguyện và tôi cảm ơn những người đã hỗ trợ tôi bằng sự tận tụy như vậy. Tôi biết rằng nhiều trẻ em đang cầu nguyện cho tôi; một số em đã đến đây hôm nay tại Gemelli như một dấu hiệu của sự gần gũi. Cảm ơn các em, những trẻ em thân yêu nhất! Đức Giáo Hoàng yêu các em và luôn chờ đợi để gặp các em.
Chúng ta hãy tiếp tục cầu nguyện cho hòa bình, đặc biệt là ở các quốc gia bị chiến tranh tàn phá: Ukraine, Palestine, Israel, Lebanon, Myanmar, Sudan và Cộng hòa Dân chủ Congo.
Và chúng ta cũng hãy cầu nguyện cho Giáo hội, được yêu cầu chuyển thành những lựa chọn cụ thể sự phân định đã đưa ra trong Đại hội của Thượng hội đồng gần đây. Tôi cảm ơn Văn phòng Tổng thư ký của Thượng hội đồng, trong ba năm tới sẽ đồng hành cùng các Giáo hội địa phương trong công trình này.
Xin Đức Trinh Nữ Maria gìn giữ và giúp các em trở thành những người mang ánh sáng và hòa bình của Chúa Kitô giống như Mẹ.

Bức ảnh đầu tiên của Đức Thánh Cha Phanxicô kể từ khi vào bệnh viện
Đặng Tự Do
14:31 16/03/2025

“Sáng nay, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đồng tế Thánh lễ tại nhà nguyện của căn phòng ở tầng mười tại Bệnh viện đa khoa Gemelli,” theo thông cáo từ Văn phòng Báo chí Vatican.
Trong bức ảnh, Đức Thánh Cha đang ngồi trước bàn thờ của nhà nguyện nơi ngài đồng tế Thánh Thể, đây là hình ảnh đầu tiên của Đức Giáo Hoàng kể từ khi ngài vào bệnh viện, lúc đầu bị viêm phế quản và sau đó là viêm phổi.
Tòa thánh cũng đưa tin rằng “tình trạng của Đức Giáo Hoàng vẫn ổn định” và sau khi đồng tế Thánh lễ Chúa Nhật, “ngài vẫn đang tiếp tục các liệu pháp được kê đơn”, bao gồm liệu pháp hô hấp và vật lý trị liệu.
Đức Giáo Hoàng Phanxicô không tiếp bất kỳ vị khách nào vào Chúa Nhật, thay vào đó ngài dành cả ngày để “cầu nguyện, nghỉ ngơi và làm việc”.
Văn phòng Báo chí Vatican cũng cho biết thêm rằng ngày Thứ Hai, 17 Tháng Ba, “cũng sẽ không có bản tin y tế. Văn phòng Báo chí sẽ cung cấp một số thông tin chung cho các nhà báo vào buổi chiều.”
Source:National Catholic Register
Văn Hóa
Đọc Joseph Ratzinger, Nhà thần học của tính liên tục: Về khái niệm ngôi vị trong thần học
Vũ Văn An
14:37 16/03/2025
Về khái niệm ngôi vị trong thần học
Tính tương quan đối với người khác cấu thành ra nhân vị. Nhân vị là con người biến cố hoặc hữu thể của tính tương quan.
Khái niệm ngôi vị, cũng như ý tưởng đằng sau khái niệm này, là một sản phẩm của thần học Kitô giáo. Nói cách khác, nó phát triển trước hết từ sự tương tác giữa tư duy con người và dữ kiện của đức tin Kitô giáo và do đó đã đi vào lịch sử trí thức. Do đó, khái niệm về ngôi vị, nói theo Gilson, như thế là một trong những đóng góp cho tư tưởng con người, được làm cho khả hữu và được cung ứng bởi đức tin Kitô giáo. Nó không đơn giản phát triển từ việc hiểu triết học đơn thuần của con người, mà từ sự tương tác giữa triết học và tiền đề của đức tin, đặc biệt là Kinh thánh. Cụ thể hơn, khái niệm về ngôi vị nảy sinh từ hai câu hỏi mà ngay từ đầu đã thôi thúc tư tưởng Kitô giáo như là trung tâm: đó là câu hỏi, “Thiên Chúa là gì?” (nghĩa là vị Thiên Chúa mà chúng ta gặp gỡ trong Kinh Thánh); và, "Chúa Kitô là ai?" Để trả lời những câu hỏi căn bản nảy sinh ngay khi đức tin bắt đầu suy tư, tư tưởng Kitô giáo đã sử dụng khái niệm không có ý nghĩa triết học hoặc hoàn toàn không được sử dụng "prosopon" = "persona". Do đó, nó mang lại cho chữ này một ý nghĩa mới và mở ra một tầm tư duy mới của con người. Mặc dù suy nghĩ này đã tự tách mình xa khỏi nguồn gốc của nó và phát triển vượt quá nó, tuy nhiên, nó vẫn sống, một cách giấu ẩn, nhờ nguồn gốc này. Do đó, trong phán đoán, người ta không thể biết "ngôi vị" thực sự có nghĩa là gì nếu không thăm dò nguồn gốc này.
Vì lý do này xin vui lòng tha thứ cho tôi bởi vì, mặc dù tôi được yêu cầu nói chuyện với tư cách là một nhà thần học hệ thống về khái niệm có tính tín điều về con người, tôi sẽ không trình bày những ý tưởng mới nhất của các nhà thần học hiện đại. Thay vào đó, tôi sẽ cố gắng quay trở lại nguồn gốc, nguồn gốc và cơ sở mà từ đó ý tưởng về "ngôi vị" được sinh ra và không có nguồn gốc này thì nó không thể hiện hữu. Các phác thảo dẫn khởi từ những gì đã nói ở trên. Đơn giản là chúng ta sẽ xem xét kỹ hơn hai nguồn gốc của khái niệm ngôi vị, nguồn gốc của nó trong câu hỏi về Thiên Chúa và nguồn gốc của nó trong câu hỏi về Chúa Kitô.
I. Khái niệm về ngôi vị trong tín lý về Thiên Chúa
A. Nguồn gốc của khái niệm ngôi vị
Hình ảnh đầu tiên chúng ta gặp là hình ảnh của nhà thần học phương Tây vĩ đại Tertullian. Tiếng Latinh được Tertullian định hình thành một ngôn ngữ thần học và, với sự chắc chắn gần như đáng kinh ngạc của một thiên tài, ông biết cách phát triển một thuật ngữ thần học vẫn không thể vượt qua trong các thế kỷ sau, bởi vì ngay từ nỗ lực đầu tiên, nó đã hình thành vĩnh viễn các công thức có giá trị của tư tưởng Kitô giáo. Do đó, chính Tertullian đã trao cho phương Tây công thức của nó để thể hiện ý tưởng Kitô giáo về Thiên Chúa. Thiên Chúa là “una substantia-tres personae,” một bản thể trong ba ngôi vị. (1) Chính tại đây, chữ “ngôi vị” lần đầu tiên đi vào lịch sử trí thức với đầy đủ sức nặng của nó.
Phải mất nhiều thế kỷ, câu phát biểu này mới được thâm nhập và thẩm hóa về phương diện trí thức, cho đến khi nó không còn là một tuyên bố, nhưng thực sự là một phương tiện để tiếp cận với mầu nhiệm, dạy dỗ chúng ta, tất nhiên, không phải để hiểu nó, mà cách nào đó nắm bắt nó. Khi chúng ta nhận ra rằng Tertullian đã có thể đặt ra cụm từ này trong khi sự thâm nhập trí thức của nó vẫn còn sơ khai, thì câu hỏi được đặt ra là, Làm thế nào ông có thể tìm thấy chữ này với sự chắc chắn gần như trong trạng thái mộng du? Đây quả là một câu đố, cho đến gần đây. Carl Andresen, nhà sử học về tín điều tại Gottingen, đã có thể giải câu đố này để nguồn gốc của khái niệm ngôi vị, nguồn gốc và nền tảng thực sự của nó, phần nào sáng tỏ đối với chúng ta ngày nay. Câu trả lời cho câu hỏi về nguồn gốc của khái niệm "ngôi vị" là: nó bắt nguồn từ "prosopographic exegesis." Điều này có nghĩa là gì? Ở hậu cảnh là chữ prosopon, là chữ Hy Lạp tương đương với chữ Latinh persona. Prosopographic exegesis [chú giải ngôi vị] là một hình thức giải thích đã được phát triển bởi các học giả văn học cổ thời. Các học giả này nhận thấy rằng để mang lại sự sống kịch tính cho các sự kiện, các nhà thơ vĩ đại của cổ thời không những chỉ thuật lại những sự kiện này mà còn cho phép mọi người xuất hiện và phát biểu. Thí dụ, họ đặt lời vào miệng các nhân vật thần linh và bi kịch diễn tiến thông qua những lời này. Nói cách khác, nhà thơ tạo ra công cụ nghệ thuật của các vai trò qua đó hành động có thể được miêu tả trong đối thoại.
Học giả văn học phát hiện ra những vai trò này; họ cho thấy những người đã được tạo ra như những "vai diễn" để mang lại sức sống có tính kịch tính cho các sự kiện (trên thực tế, chữ "prosopon", sau này được dịch bằng chữ Latinh “persona," ban đầu có nghĩa đơn giản là "vai diễn", mặt nạ của diễn viên). Do đó, chú giải ngôi vị là một cách giải thích làm sáng tỏ công cụ nghệ thuật này bằng cách làm rõ rằng tác giả đã tạo ra các vai kịch, vai đối thoại, để mang lại sức sống cho bài thơ hoặc câu chuyện của mình.
Khi đọc Kinh thánh, các tác giả Kitô giáo phát hiện ra một điều khá tương tự. Họ thấy rằng, ở đây cũng vậy, các sự kiện diễn ra trong đối thoại. Trên hết, họ tìm thấy một sự thật đặc biệt là Thiên Chúa nói ở số nhiều hoặc nói với chính mình (ví dụ: "Chúng ta hãy tạo ra con người theo hình ảnh và họa ảnh của chúng ta," hoặc tuyên bố của Thiên Chúa trong sách Sáng thế chương 3, "A-đam đã trở nên giống như một người trong chúng ta," hoặc Thánh vịnh 110, "Chúa phán với Chúa của tôi” mà các Giáo phụ Hy Lạp coi là cuộc trò chuyện giữa Thiên Chúa và Con của Người). Các Giáo phụ tiếp cận sự kiện này, tức là, Thiên Chúa được giới thiệu ở số nhiều với tư cách là nói với chính mình, bằng phương pháp chú giải ngôi vị, do đó mang một ý nghĩa mới. Thánh Justinô, người đã viết vào tiền bán thế kỷ thứ hai (mất năm 165), đã nói "Nhà văn thần thiêng giới thiệu các prosopa khác nhau, các vai trò khác nhau." Tuy nhiên, bây giờ chữ này không còn thực sự có nghĩa là "vai trò", bởi vì nó tiếp nhận một thực tế hoàn toàn mới theo hướng đức tin vào Lời Thiên Chúa. Các vai trò được nhà văn thần thiêng giới thiệu là những thực tại, chúng là những thực tại đối thoại. Do đó, chữ "prosopon" = "vai trò" nằm ở điểm chuyển tiếp nơi nó khai sinh ra ý niệm ngôi vị. Tôi sẽ chỉ xin trích dẫn một bản văn của Thánh Justinô để làm sáng tỏ diễn trình này. "Khi bạn nghe rằng các nhà tiên tri đưa ra những tuyên bố như thể một người đang nói (hos apo prosopou), thì đừng cho rằng chúng được nói ngay lập tức bởi những người tràn đầy thần khí (tức là các nhà tiên tri) mà đúng hơn là bởi Logos, Đấng đã thúc đẩy chúng." (3) Do đó, Thánh Justinô nói rằng các vai trò đối thoại được giới thiệu bởi các nhà tiên tri không chỉ là các công cụ văn học. "Vai trò" thực sự hiện hữu; đó là prosopon, khuôn mặt, ngôi vị Logos thực sự lên tiếng ở đây và tham gia đối thoại với nhà tiên tri. Ở đây, rõ ràng là các dữ kiện của đức tin Kitô giáo đã biến đổi và đổi mới như thế nào một lược đồ cổ xưa đã có từ trước được sử dụng trong việc giải thích các bản văn. Công cụ nghệ thuật văn học để cho các vai diễn xuất hiện nhằm làm sống động câu chuyện bằng cuộc đối thoại của chúng tiết lộ cho các nhà thần học thấy kẻ đóng vai trò thực sự ở đây, Logos, prosopon, ngôi vị của Ngôi Lời không còn đơn thuần là vai trò nữa, mà là ngôi vị.
Khoảng năm mươi năm sau, khi Tertullian viết các công trình của ông, ông đã có thể quay trở lại một truyền thống xa rộng về cách chú giải ngôi vị của Kitô giáo như vậy, trong đó chữ prosopon = persona đã tìm thấy sự khẳng định đầy đủ của nó đối với thực tại. Hai thí dụ hẳn là đã đủ. Trong Adversus Praxean [Chống Praxeas], Tertullian viết, "Làm sao một người đứng một mình lại có thể nói: 'Chúng ta hãy tạo ra con người theo hình ảnh và họa ảnh của chúng ta', trong khi lẽ ra vị này phải nói, 'Hãy để tôi tạo ra con người theo hình ảnh và họa ảnh của tôi,' như một người độc thân và một mình cho chính mình. Nếu vị này chỉ là một và độc thân, thì Thiên Chúa quả đã lừa dối và đánh lừa cả những điều tiếp theo khi nói, 'Kìa, Ađam đã trở thành một người giống như chúng ta', Người quả đã nói ở số nhiều. Nhưng Người không đứng một mình, vì đứng với Người là Chúa Con, Ngôi Lời của Người, và một ngôi thứ ba, Thánh Thần trong Ngôi Lời. Đó là lý do, Người nói ở số nhiều, ‘chúng ta hãy tạo’ và ‘của chúng ta’ và ‘chúng ta.’” (4). Người ta thấy ở đây, hiện tượng đối thoại bên trong Thiên Chúa đã phát sinh ra ý niệm ngôi vị quả là ngôi vị theo nghĩa chân chính của nó. Tương tự như thế, trong lời giải thích của ông về câu “Chúa nói với Chúa tôi” (Tv 110:1), Tertullian nói rằng “hãy lưu ý ngay Chúa Thánh Thần trong tư cách ngôi ba cũng nói về Chúa Cha và Chúa Con, ‘Chúa nói với Chúa tôi, hãy ngồi bên hữu ta cho đến lúc ta đặt các kẻ thù của con dưới chân con’. Tương tự như thế (Chúa) nói qua Isaia, ‘Chúa nói những lời này với Chúa Kitô của tôi’... Trong một vài bản văn này, sự phân biệt bên trong Chúa Ba Ngôi được đặt một cách rõ ràng trước mắt chúng ta. Cho chính Người hiện hữu Đấng lên tiếng, tức, Chúa ThánhThần, và cuối cùng là Chúa Con được Người nói đến.” (5)
Tôi không muốn đi sâu vào các chi tiết lịch sử của các bản văn này. Tôi sẽ chỉ tóm tắt những gì phát xuất từ chúng cho vấn đề về ý niệm "ngôi vị". Đầu tiên, khái niệm "ngôi vị" nảy sinh từ việc đọc Kinh thánh, như một thứ cần thiết cho việc giải thích nó. Nó là sản phẩm của việc đọc Kinh Thánh. Thứ hai, nó phát triển từ ý tưởng đối thoại, chuyên biệt hơn, nó phát triển như một lời giải thích về hiện tượng Thiên Chúa, Đấng lên tiếng một cách đối thoại. Kinh Thánh với hiện tượng Thiên Chúa nói, Thiên Chúa trong đối thoại, đã kích thích khái niệm “ngôi vị”. Những cách giải thích đặc thù về các bản văn Kinh thánh do các Giáo phụ đưa ra chắc chắn là ngẫu nhiên và lỗi thời. Nhưng hướng chú giải của họ nói chung nắm bắt được hướng tâm linh của Kinh thánh bao lâu hiện tượng căn bản mà Kinh thánh đặt chúng ta vào đó là Thiên Chúa, Đấng ngỏ lời và con người là kẻ được ngỏ lời, hiện tượng hùn hạp [partnership] của nhân vị được Thiên Chúa mời gọi bước vào tình yêu trong lời nói. Tuy nhiên, cốt lõi của điều "ngôi vị" có thể thực sự muốn nói do đó được đưa ra ánh sáng. Để tóm tắt, chúng ta có thể nói: Ý niệm ngôi vị tự nguồn gốc của nó, phát biểu ý tưởng đối thoại và ý tưởng về Thượng đế như một hữu thể đối thoại. Nó đề cập đến Thiên Chúa như hữu thể sống trong lời nói và bao gồm như là "tôi" và "bạn" và "chúng ta". Dưới ánh sáng của sự hiểu biết này về Thiên Chúa, bản chất thực sự của nhân loại trở nên rõ ràng một cách mới mẻ.
B. Ngôi vị như tương quan
Giai đoạn thứ nhất của cuộc đấu tranh của ý niệm Kitô giáo về Thiên Chúa đã được phác thảo ở trên. Tôi muốn thêm một tầm nhìn vắn vỏi vào giai đoạn chính thứ hai, trong đó, ý niệm “ngôi vị” đạt tới độ chín mùi trọn vẹn của nó. (6) Khoảng hai trăm năm sau, khoảng đầu thế kỷ thứ năm, thần học Kitô giáo tiến tới chỗ có thể phát biểu bằng các ý niệm rõ ràng và chi tiết điều muốn nói trong luận đề sau: Thiên Chúa là một hữu thể trong ba ngôi vị. Trong bối cảnh này, các nhà thần học lập luận, ngôi vị phải được hiểu như tương quan. Theo Thánh Augustinô và nền thần học giáo phụ sau đó, ba ngôi hiện hữu trong Thiên Chúa, trong bản chất của các ngài, là các tương quan. Do đó, các vị không phải là các bản thể đứng bên cạnh nhau, nhưng các vị là những tương quan thực sự hiện hữu, và không là gì khác. Tôi tin rằng ý niệm của cuối thời giáo phụ này rất quan trọng. Trong Thiên Chúa, ngôi vị có nghĩa là tương quan. Tương quan, có liên hệ, không phải là điều được thêm vào ngôi vị, nhưng là chính ngôi vị. Trong bản chất của mình, ngôi vị chỉ hiện hữu như tương quan. Nói một cách cụ thể hơn, ngôi thứ nhất không sinh, theo nghĩa hành vi sinh Chúa Con được thêm vào ngôi vị đã hoàn tất, nhưng ngôi vị là chính hành vi sinh, tự cho mình đi, tự vọt chẩy ra. Ngôi vị đồng nhất với hành vi tự hiến mình này.
Như thế, người ta có thể định nghĩa ngôi thứ nhất như việc tự hiến mình đi trong một nhận thức và yêu thương sinh hoa trái; đó không phải là người tự hiến mình, trong đó hành vi tự hiến được tìm thấy, nhưng đó là sự tự hiến đó, là thực tại tinh tuyền của hành vi. Một ý niệm một lần nữa trong thế kỷ của chúng ta xuất hiện trong khoa vật lý học hiện đại đã được dự ứng ở đây: có một hữu thể hành động thuần túy [pure act-being]. Chúng ta biết rằng trong thế kỷ của chúng ta, có cố gắng giản lược vật chất vào làn sóng, vào hành vi thuần túy tuôn chẩy thông truyền (streaming). Điều là một ý niệm có thể bị tranh cãi trong bối cảnh vật lý học đã được khẳng định bởi nền thần học của thế kỷ thứ tư và thứ năm về các ngôi vị trong Thiên Chúa, tức là, các vị không là gì mà chỉ là hành vi tương quan hướng về nhau. Nơi Thiên Chúa, ngôi vị là tính tương quan thuần túy của hữu thể hướng về vị khác; nó không nằm ở bình diện bản thể, bản thể là duy nhất, mà ở bình diện thực tại đối thoại, bình diện tính tương quan hướng về vị khác. Trong vấn đề này, Thánh Augustinô có thể đã cố gắng, ít nhất trong phác thảo, muốn cho thấy hoạt động qua lại giữa tính ba và tính một khi nói chẳng hạn: “in Deo nihil secundum accidens dicitur, sed secundum substantiam auy secundum relationem (trong Thiên Chúa không có gì là tùy thể, nhưng chỉ có bản thể và tương quan). Ở đây, tương quan được nhìn nhận như một phạm trù chuyên biệt nền tảng thứ ba giữa bản thể và tùy thể, hai hình thức phạm trù vĩ đại của tư duy thời cổ. Một lần nữa, chúng ta gặp sự mới mẻ của Kitô giáo về ý niệm duy nhân vị trong tất cả tính sắc nét và rõ ràng của nó. Sự cộng tác mà đức tin cung ứng cho tư duy nhân bản đã trở nên đặc biệt rõ ràng và rờ mó được ở đây. Chính đức tin phát sinh ra ý niệm hành động thuần túy, tính tương quan thuần túy, không nằm ở bình diện bản thể và không đụng tới hay phân chia bản thể; chính đức tin, do đó, giúp mọi người nhìn ra hiện tượng ngôi vị.
Ở đây, chúng ta đang đứng ở điểm trong đó, việc hiểu thấu Sách Thánh theo lối suy lý, tức việc thẩm thấu đức tin bằng tư duy riêng của nhân tính, xem ra đã đạt tới tuyệt đỉnh của nó; thế nhưng, chúng ta có thể ngạc nhiên thấy rằng đường trở lại với Sách Thánh cũng mở ra chính ở đây. Vì Sách Thánh rõ ràng đã chứng tỏ chính hiện tượng tương quan thuần túy này như bản chất của ngôi vị. Trường hợp rõ rệt nhất là thần học Gioan. Thí dự, trong thần học Gioan, chúng ta thấy công thức: “Chúa Con không thể làm gì tự chính Người” (5:19). Tuy nhiên, chính Chúa Kitô này từng nói: “Tôi và Chúa Cha là một” (10:30). Điều này có nghĩa, chính vì Người không có gì từ chính một mình Người, chính vì Người không tự đặt mình như một bản thể định giới bên cạnh Chúa Cha, nhưng hiện hữu trong tính tương quan hoàn toàn hướng về Chúa Cha và không tạo nên điều gì mà chỉ là tính tương quan với Chúa Cha, một tính tương quan không định giới một lãnh vực cho điều gì chỉ là của riêng Người một cách thích đáng, chính vì thế mà các vị là một. Cơ cấu này, ngược lại, đã được chuyển giao, và ở đây, chúng ta có sự chuyển tiếp sang nhân học, sang các môn đệ khi Chúa Kitô nói, “không có thầy, các con không thể làm gì được” (15:5). Cùng một lúc, Người cầu nguyện, “để chúng nên một như chúng ta là một” (17:11). Như thế, một phần trong hiện sinh của cả các môn đệ là con người không nên dè dặt về điều gì thuộc riêng của họ một cách thích đáng, không ráng hình thành bản thể cho cái tôi khép kín của mình, nhưng bước vào tính tương quan thuần túy hướng về người khác và hướng về Thiên Chúa. Chính bằng cách này họ thực sự đến với chính họ và tính viên mãn của con người họ, vì họ bước vào tính một với đấng mà họ có tương quan với.
Tôi tin ở đây diễn ra một sự soi sáng sâu xa về Thiên Chúa và con người, một sự soi sáng dứt điểm về việc ngôi vị phải có nghĩa gì theo Sách Thánh: không phải bản thể tự khép kín trong chính nó, nhưng là hiện tượng hoàn toàn có tính tương quan, nghĩa là, dĩ nhiên, chỉ được thể hiện trong tính toàn diện của nó trong đấng là Thiên Chúa, nhưng chỉ hướng đi cho mọi hữu thể bản vị. Trọng điểm, như thế, đã được đạt tới ở đây, trong đó, như chúng ta sẽ thấy ở bên dưới, có một sự chuyển tiếp từ tín lý về Thiên Chúa qua Kitô học và qua nhân học.
Người ta có thể tiến xa hơn trong việc theo dõi dòng ý tưởng này về mối tương quan và tính tương quan trong Tin Mừng Gioan, và trong việc chỉ ra rằng đó là chủ đề chính trong thần học của ngài, dù sao đi nữa cũng trong Kitô học của ngài. Tôi chỉ muốn đề cập đến hai Thí dụ. Thánh Gioan chọn thần học về truyền giáo tìm thấy trong các Tin Mừng Nhất lãm và trong Do Thái giáo cổ thời, trong đó ý tưởng đã được hình thành là sứ giả, bao lâu còn là một sứ giả, không quan trọng trong chính họ, nhưng đại diện cho người sai tới và là một với người sai tới. Thánh Gioan mở rộng ý tưởng truyền giáo này của người Do Thái, lúc đầu chỉ là một ý tưởng chức năng đơn thuần, bằng cách miêu tả Chúa Kitô là sứ giả, người trong toàn bộ bản chất của mình là "người được sai đi". Nguyên tắc Do Thái, “Sứ giả của ai cũng như người ấy” giờ đây mang một ý nghĩa hoàn toàn mới và sâu sắc hơn, bởi vì Chúa Giêsu hoàn toàn không có gì ngoài vai trò là sứ giả, mà bản chất của Người là “người được sai đi”. Người giống như đấng đã sai Người tới chính bởi vì Người đứng hoàn toàn trong tính tương quan của hiện hữu đối với Đấng đã sai Người tới. Nội dung của khái niệm “người được sai đến” của Thánh Gioan có thể được mô tả như là sự hấp thu hữu thể trong “hữu thể từ ai đó và hướng về ai đó.” Nội dung hiện hữu của Chúa Giêsu là “hữu thể từ ai đó và hướng về ai đó,” sự cởi mở tuyệt đối của hiện hữu không có bất cứ sự dè dặt nào đối với những gì đơn thuần và đúng đắn thuộc riêng của Người.Và một lần nữa, ý tưởng này được mở rộng sang sự hiện hữu Kitô giáo của điều từng được nói, "Như Cha đã sai ta, ta cũng sai các ngươi" (20:21). Thí dụ khác là tín lý về Ngôi Lời, khái niệm về Ngôi Lời áp dụng vào Chúa Giêsu. Một lần nữa, Thánh Gioan tiếp nhận một sơ đồ tư duy thần học vốn hết sức phổ biến trong thế giới Hy Lạp và Do Thái. Lẽ dĩ nhiên, ngài tiếp nhận một loạt nội dung đã được khai triển ở đó và ngài áp dụng chúng vào Chúa Kitô. Tuy nhiên, có một yếu tố mới mà ngài đã đưa vào khái niệm Logos. Ở những khía cạnh quan trọng, điều có tính quyết định đối với ngài không hẳn là ý tưởng về một tính hữu lý vĩnh cửu- như nơi người Hy Lạp, hoặc bất cứ suy đoán nào khác có thể đã có; điều có tính quyết định đúng hơn là tính tương quan của hiện hữu vốn nằm trong khái niệm Logos.
Một lần nữa, trọng điểm là lời chủ yếu là từ một người khác và hướng tới một người khác; lời là sự hiện hữu hoàn toàn là con đường và sự cởi mở. Một số bản văn diễn đạt ý tưởng này theo một cách khác và làm sáng tỏ nó, chẳng hạn như khi Chúa Kitô nói: “Giáo huấn của tôi không phải là giáo huấn của tôi” (7:16). Thánh Augustinô đưa ra một lời bình luận tuyệt vời về bản văn này bằng cách đặt câu hỏi: Há đây không phải là một mâu thuẫn sao? Nó một là giáo huấn của tôi hai là không. Ngài tìm thấy câu trả lời trong câu tuyên bố, tín lý của Chúa Kitô là chính Người, và chính Người không phải là của riêng Người, vì cái "tôi" của Người hiện hữu hoàn toàn từ cái "anh". Ngài nói tiếp: “Quid tam tuum quam tu, quid tam non tuum quam tu” [điều thuộc về bạn nhiều như cái 'tôi' của bạn, và điều thuộc về bạn ít bằng cái 'tôi' của bạn? bạn ít có chính mình nhất; nó hầu hết không phải là của riêng bạn, bởi vì chỉ từ cái "bạn" nó mới có thể tồn tại như một cái "tôi" ngay từ đầu.
Chúng ta hãy tóm tắt: trong Thiên Chúa có ba ngôi vị, điều này ngụ ý, theo cách giải thích của thần học, rằng các ngôi vị là tương quan, tương quan họ hàng thuần túy. Mặc dù, trước hết đây chỉ là một tuyên bố về Chúa Ba Ngôi, nhưng đồng thời nó cũng là một tuyên bố căn bản về những gì đang bị đe dọa trong khái niệm về con người. Nó mở khái niệm về con người đi vào tinh thần con người và cung cấp nền tảng cũng như nguồn gốc của nó.
Một nhận xét cuối cùng về điểm này. Như đã chỉ ra, Thánh Augustinô đã rõ ràng chuyển vị lời khẳng định thần học này sang nhân học bằng cách cố gắng hiểu nhân vị như là hình ảnh của Chúa Ba Ngôi theo ý tưởng này về Thiên Chúa. Tuy nhiên, thật không may, ngài đã phạm một sai lầm quyết định ở đây mà chúng ta sẽ quay lại sau. Theo cách giải thích của mình, ngài phóng chiếu các ngôi vị thần thánh vào đời sống nội tâm của nhân vị và khẳng định rằng các diễn trình nội tâm tương ứng với các ngôi vị này. Ngược lại, ngôi vị tương ứng với bản thể thần linh. Kết quả là, khái niệm ba ngôi về ngôi vị không còn được chuyển qua nhân vị trong mọi tác động trực tiếp của nó. Tuy nhiên, hiện tại chúng ta chỉ có thể gợi ý về điểm này; nó sẽ trở nên rõ ràng hơn dưới đây.
II. Khái niệm ngôi vị trong Kitô học
Nguồn gốc thứ hai của khái niệm ngôi vị nằm ở Kitô học. Để tìm đường vượt qua những vấn đề khó khăn, thần học lại sử dụng chữ persona và do đó giao cho trí hiểu con người một nhiệm vụ mới. Thần học đã trả lời câu đố, "Đấng Kitô này là ai và là gì?" bằng công thức, "Người có hai bản tính và một ngôi vị, thần tính và nhân tính, nhưng chỉ có một ngôi vị thần linh." Ở đây một lần nữa chữ persona (ngôi vị) được đưa vào. Người ta phải nói rằng phát biểu này đã bị tư tưởng phương Tây hiểu lầm ghê gớm. Những hiểu lầm này trước tiên phải được loại bỏ, để tiếp cận ý nghĩa đích thực của khái niệm Kitô học về ngôi vị. Hiểu lầm đầu tiên là coi câu “Chúa Kitô chỉ có một ngôi vị, tức ngôi vị thần linh” như là một loại trừ tính trọn vẹn trong nhân tính của Chúa Giêsu. Sự hiểu lầm này, trên thực tế, đã diễn ra và vẫn còn đang diễn ra. Người ta quá dễ dàng nghĩ rằng: Ngôi vị là đỉnh cao chân chính và đích thực của hiện sinh nhân bản. Nó không có trong Chúa Giêsu. Do đó, toàn diện thực tại nhân bản không hiện diện nơi Người. Giả thiết cho rằng một thiếu sót nào đó hiện diện ở đây là khởi điểm của nhiều hành động làm méo mó và dẫn sai lạc, thí dụ trong thần học các thánh và Mẹ Thiên Chúa. Thực tế, công thức này không có nghĩa bất cứ điều gì đã thiếu sót trong nhân tính của con người tên Giêsu. Việc không có điều gì thiếu sót trong nhân tính của Người đã được đấu tranh từng ly từng tí một trong lịch sử các tín điều vì mưu toan hết lần này đến lần nọ được đưa ra để chứng minh một điều gì đó đã thiếu sót ở chỗ nào. Thuyết Ariô và thuyết Apollinaris trước nhất cho rằng Chúa Kitô không hề có linh hồn con người; thuyết nhất tính (Monophysitism) bác bỏ bản tính nhân loại của Người. Sau khi các sai lạc nền tảng này bị bác bỏ, các hình thức yếu hơn của cùng xu hướng này đã xuất hiện. Thuyết nhất chí (Monothelitism) quả quyết rằng mặc dù Chúa Kitô có mọi sự, nhưng ít nhất, Người không có ý chí con người, vốn là trái tim của hiện sinh ngôi vị. Sau khi cả thuyết này bị bác bỏ, thuyết độc tác (monergism) xuất hiện. Mặc dù Chúa Kitô có ý chí con người, nhưng Người không hiện thực hóa ý chí này; việc hiện thực hóa nó phát xuất từ Thiên Chúa. Đó là tất cả các mưu toan định vị ý niệm ngôi vị ở một chỗ nào đó trong bản kê khai tâm thức. Lần lượt hết thẩy đều đã bị bác bỏ để làm cho một điểm trở nên rõ ràng: đó không phải là cách câu tuyên bố muốn nói; không điều gì thiếu sót cả; không loại trừ nào khỏi bất cứ nhân tính nào được cho phép hay ban bố cả. Tôi tin rằng nếu người ta theo dõi cuộc đấu tranh này trong đó, thực tại nhân bản cần được nêu ra, có thể nói như thế, và được khẳng định cho Chúa Giêsu, người ta sẽ thấy đàng sau việc xây dựng ý niệm ngôi vị, vốn rất xa lạ trong thiên hướng nội thẳm của nó đối với tâm thức Hy Lạp và La Tinh là cả một cố gắng và biến đổi trí thức lớn lao xiết bao. Nó không bị quan niệm theo lối duy bản thể (substantialist) nhưng, như chúng ta sẽ sớm thấy, theo lối hiện sinh. Dưới ánh sáng này, ý niệm của Boethius về ngôi vị, từng thịnh hành trong triết học phương Tây, phải bị phê phán như hoàn toàn bất cập. Nằm dí trong bình diện tâm thức Hy Lạp, Boethus định nghĩa “ngôi vị” như là naturae rationalis individua substantia [bản thể cá nhân của bản nhiên hữu lý]. Người ta thấy rằng ý niệm ngôi vị hoàn toàn đứng trên bình diện bản thể. Điều này không thể làm sáng tỏ bất cứ điều gì về Ba Ngôi hay về Kitô học; nó là một khẳng định mãi đứng ở bình diện tâm thức Hy Lạp chỉ biết nghĩ theo phương thức duy bản thể.
Ngược lại, đầu thời Trung cổ, Richard thành St. Victor tìm ra một ý niệm về ngôi vị dẫn khởi từ bên trong Kitô giáo khi ngài định nghĩa ngôi vị như spiritualis naturae incommunicabilis existentia [hiện hữu riêng một cách không thể thông truyền được của bản tính thiêng liêng]. Định nghĩa này chính xác thấy rằng trong ý nghĩa thần học của nó, “ngôi vị” không nằm ở bình diện yếu tính, nhưng nằm ở bình diện hiện hữu. Do đó, Richard đem lại một thúc đẩy lớn cho một nền triết học về hiện hữu vốn không được coi như chủ đề của triết học trọn thời cổ xưa. Cổ thời, triết học hoàn toàn bị giới hạn vào bình diện yếu tính. Thần học kinh viện khai triển nhiều phạm trù về hiện hữu từ phần đóng góp này của đức tin Kitô giáo vào tâm trí con người. Thiếu sót của nó là nó giới hạn các phạm trù này vào Kitô học và tín lý Chúa Ba Ngôi và không làm chúng sinh hoa trái trong toàn bộ phạm vi của thực tại thiêng liêng. Đối với tôi, điều này xem ra cũng là giới hạn của Thánh Tôma về vấn đề này, nghĩa là, bên trong thần học, cùng với Richard thành St. Victor, tuy ngài hành xử trên bình diện hiện hữu, nhưng coi toàn diện sự việc như ngoại lệ thần học, có thể nói như thế. Tuy nhiên, trong triết học, ngài vẫn trung thành với phương thức khác của triết học tiền Kitô giáo. Sự đóng góp của đức tin Kitô giáo vào toàn bộ tư tưởng nhân bản chưa được thể hiện; nó vẫn trước nhất tách biệt khỏi nó như một ngoại lệ thần học, mặc dù chính ý nghĩa của yếu tố mới này đặt nghi vấn đối với toàn bộ tư duy con người và đặt nó vào một diễn trình mới.
Điều trên đem chúng ta tới hiểu lầm thứ hai vốn không cho phép các hiệu quả của Kitô học được thể hiện hoàn toàn. Hiểu lầm lớn thứ hai là coi Chúa Kitô như chỉ là luật trừ hữu thể học độc đáo duy nhất cần phải đươc xử sự như thế. Luật trừ này là đối tượng của một suy đoán hữu thể học rất đáng lưu ý, nhưng nó vẫn phải ở trong một hộp tách biệt như một luật trừ và không được phép trà trộn với phần còn lại của tư duy con người. Tôi tin rằng, ở đây, điều hữu ích là chúng ta tự nhắc nhở mình nhớ tới tầm nhìn thông sáng về phương pháp luận do Teilhard de Chardin khai triển trong một lãnh vực hoàn toàn khác. Ngài nêu câu hỏi về bản chất sự sống, “phải chăng nó chỉ là một tình cờ, trên hành tinh nhỏ xíu giữa vũ trụ mênh mông, hay nó là dấu hiệu cho thấy hướng đi của thực tại như một toàn thể?” Ngài sử dụng việc khám phá ra phóng xạ (radium) như một điển hình để giải đáp câu hỏi, “Người ta nên hiểu yếu tố mới như thế nào? Như một dị thường, một hình thức khác thường của vật chất?...Như một điều kỳ lạ hay như một khởi đầu của khoa vật lý học mới mẻ?”. Khoa vật lý hiện đại, Cha Teilhard viết tiếp, “sẽ không thể nẩy sinh nếu các nhà vật lý học cứ nhấn mạnh đến việc hiểu tính phóng xạ như một điều dị thường.” (7)
Một điều gì đó cò tính quyết định về phương pháp để tất cả suy nghĩ của con người trở nên hiển thị ở đây. Điều xem ra ngoại lệ dường như trong thực tế rất thường là triệu chứng cho chúng ta thấy sự thiếu sót của lược đồ trước đây của chúng ta về trật tự, giúp chúng tôi mở toang được lược đồ này và chinh phục một lĩnh vực thực tế mới. Ngoại lệ cho chúng ta thấy rằng chúng ta đã xây dựng các tủ áo của chúng ta quá nhỏ, và chúng ta phải mở toang chúng ra và tiếp tục để nhìn thấy toàn bộ.
Đây là ý nghĩa của Kitô học từ nguồn gốc của nó: những gì được tiết lộ trong Chúa Kitô, đấng mà đức tin chắc chắn trình bày như duy nhất, không chỉ là một ngoại lệ suy lý; những gì được tiết lộ trong sự thật là điều khó hiểu về nhân vị thực sự muốn nói. Kinh thánh phát biểu điểm này bằng cách gọi Chúa Kitô là Ađam cuối cùng hoặc "Ađam thứ hai." Do đó, nó coi Người là người thực sự hoàn thành ý niệm nhân vị, theo đó hướng ý nghĩa của hữu thể này lần đầu tiên được đưa ra ánh sáng. Tuy nhiên, nếu đúng là Đấng Kitô không phải là ngoại lệ hữu thể học, nếu ngược lại, từ vị thế ngoại thường của Người, Người là sự hoàn tất toàn bộ hữu thể nhân bản, thì khái niệm Kitô học về ngôi vị là một dấu hiệu để thần học hiểu ra sao về ngôi vị. Trên thực tế, ý niệm Ngôi vị này, hay đơn giản chiều kích đã trở thành hiển thị tại đây, luôn hoạt động như một tia sáng trong lịch sử trí thức và đã thúc đẩy việc phát triển, ngay cả khi từ lâu, nó đã đi đến chỗ ngưng đọng trong thần học.
Sau khi hai hiểu lầm căn bản này đã bị bác bỏ, câu hỏi vẫn còn đó, công thức có nghĩa nào tích cực, "Đấng Kitô có hai bản tính trong một ngôi vị?" Tôi phải thừa nhận ngay rằng một câu trả lời thần học vẫn chưa chín mùi hoàn toàn. Trong những cuộc đấu tranh vĩ đại của sáu thế kỷ đầu tiên, thần học đã tìm ra điều ngôi vị không là, nhưng nó đã không làm rõ với cùng một sự dứt khoát chữ đó có nghĩa gì một cách tích cực. Vì lý do này, tôi chỉ có thể cung cấp một số gợi ý nhằm chỉ ra hướng trong đó việc suy tư có lẽ nên tiếp tục. (8) Tôi tin có thể đưa ra hai điểm. a) Chính bản chất của tinh thần đặt chính nó vào mối tương quan, tức khả năng nhìn thấy chính nó và người khác. Hedwig Conrad-Martius nói về sự phản hồi (retroscendence) của tinh thần: tinh thần không chỉ ở đó; nó quay trở lại với chính nó, có thể nói như thế; nó biết về chính nó; nó tạo thành một sự hiện hữu kép không những chỉ hiện hữu, mà còn biết về chính nó, có chính nó. Sự khác biệt giữa vật chất và tinh thần, do đó, hệ ở việc này là vật chất là điều, "das auf sich Geworfole" (điều được ném lên chính nó), trong khi tinh thần là "das sich selbst Entwerfende" (điều tự ném mình ra, tự hướng dẫn hoặc tự thiết kế) tức không những chỉ ở đó, mà bản thân nó còn vượt quá chính nó, trong việc nhìn về phía người khác và nhìn lại chính nó. (9) Tuy nhiên điều này có thể quá chi tiết - chúng ta không cần phải điều tra nó ở đây-sự cởi mở, tính tương quan với toàn thể, nằm trong yếu tính của tinh thần. Và chính trong điều này, tức là, nó không những hiện hữu, mà còn vươn ra ngoài chính nó, nó đến với chính nó. Nhờ siêu việt chính mình, nó có chính nó; bằng cách hiện hữu với người khác, trước tiên nó trở thành chính nó, nó đến với chính nó. Nói cách khác một lần nữa: hiện hữu với người khác là hình thức hiện hữu của nó với chính nó. Người ta được nhắc nhở về một tiên đề thần học căn bản có thể áp dụng ở đây một cách đặc biệt, tức câu nói của Chúa Kitô, "Chỉ có ai đánh mất mình mới tìm lại được nó” (x. Mt 10:36). Quy luật nền tảng của hiện sinh con người, quy luật mà Mt. 10:36 hiểu trong bối cảnh ơn cứu rỗi, khách quan định tính cho bản chất của tinh thần có thể đến với chính nó và hiện thực hóa sự viên mãn của chính nó chỉ bằng cách đi ra khỏi chính nó, bằng cách đi đến một điều không phải là chính nó.
Chúng ta phải tiến thêm một bước nữa. Tinh thần là hữu thể đó, hữu thể có khả năng nghĩ về, không những chính nó và hữu thể nói chung, nhưng đấng hoàn toàn khác, Thiên Chúa siêu việt. Đây có lẽ là dấu hiệu thực sự phân biệt tinh thần con người với các hình thức ý thức khác được tìm thấy nơi động vật, tức là, tinh thần con người có thể suy tư về đấng hòan toàn khác, tức ý niệm Thiên Chúa. Thành thử, chúng ta có thể nói: Đấng khác nhờ đó tinh thần đến với chính nó cuối cùng là đấng hoàn toàn khác mà với Người chúng ta lắp bắp sử dụng chữ "Thiên Chúa." Nếu đúng như thế, thì những gì đã nói ở trên có thể được làm rõ hơn trong chân trời của đức tin và chúng ta có thể nói: Nếu nhân vị càng hiện hữu với chính nó và là chính nó, càng có khả năng vươn ra ngoài chính nó, càng hiện hữu với người khác, thì ngôi vị càng là chính nó khi nó càng hiện hữu với đấng hoàn toàn khác, tức Thiên Chúa.
Nói cách khác, tinh thần đến với chính nó trong người khác, nó trở thành chính nó cách trọn vẹn trọn vẹn khi nó càng hiện hữu với người khác, với Thiên Chúa. Và một lần nữa, nói vòng vo cách khác, vì ý niệm này xem ra quan trọng đối với tôi: tính tương quan với người khác tạo nên nhân vị. Nhân vị là biến cố hay hữu thể của tính tương quan. Tính tương quan của ngôi vị càng nhắm vào mục tiêu sau cùng này, vào siêu việt, một cách toàn diện và trực tiếp, thì ngôi vị càng là chính nó.
Dưới ánh sáng trên, chúng ta có thể thăm dò phương thức thứ hai: theo chứng từ đức tin, trong Chúa Kitô, có hai bản tính và một ngôi vị, tức Ngôi Lời. Tuy nhiên, điều này có nghĩa trong Người, hiện hữu với người khác được thể hiện cách triệt để. Tính tương quan với người khác luôn là nền tảng có trước cho mọi ý thức như ý thức đã mang hiện hữu của Người. Nhưng việc hiện-hữu-với-người-khác một cách toàn diện như thế không triệt tiêu hiện-hữu-với-chính-Người của Người. Dĩ nhiên, người ta sẽ thừa nhận rằng thuật ngữ được lựa chọn, “una persona-duae naturae” [một ngôi vị-hai bản tính] vẫn mãi có tính tình cờ (accidental) và không phải là không có nhiều vấn đề. Nhưng điều có tính quyết định phát xuất từ nó đối với ý niệm ngôi vị và đối với việc hiểu các hữu thể nhân bản là, theo phán đoán của tôi, vẫn hoàn toàn rõ ràng. Trong Chúa Kitô, trong con người hoàn toàn hiện hữu với Thiên Chúa, hiện sinh của con người không bị triệt tiêu, nhưng tiến tới khả thể cao nhất của nó, một khả thể hệ ở chỗ tự siêu việt chính nó thành tuyệt đối và hệ ở việc tích hợp tính tương quan của riêng nó vào tính tuyệt đối của tình yêu thần linh.
Như một hậu quả, việc định nghĩa một cách năng động về nhân vị phát sinh từ Chúa Kitô, Ađam mới. Chúa Kitô là mũi tên định hướng, có thể nói như thế, xác định điều hữu thể nhân bản hướng tới, mặc dù, bao lâu lịch sử còn diễn tiến, mục tiêu này sẽ không bao giờ vươn tới được hoàn toàn. Đồng thời, điều rõ ràng là một định nghĩa như thế về hữu thể nhân bản cho thấy tính lịch sử của nhân vị. Nếu ngôi vị là tính tương quan với thể vĩnh cửu, thì tính tương quan này hàm nghĩa “hữu thể đang trên đường” theo cách của lịch sử con người.
Để kết thúc, ý niệm thứ ba. Trong phán đoán của tôi, Kitô học có một nghĩa nữa để hiểu ý niệm “ngôi vị” theo nghĩa thần học của nó. Nó thêm ý niệm “chúng ta” vào ý niệm “tôi” và “anh”. Chúa Kitô, mà Sách Thánh gọi là Ađam sau cùng, nghĩa là, hữu thể nhân bản dứt khoát, xuất hiện trong các chứng từ đức tin như là không gian hoàn toàn bao trùm trong đó, cái “chúng ta” của các hữu thể nhân bản tụ họp nhau lên đường về với Cha. Người không những là tấm gương để noi theo, nhưng Người là không gian tích hợp trong đó, cái “chúng ta” của các hữu thể nhân bản tụ họp nhau hướng về cái “ngài” của Thiên Chúa. Ở đây, một điều gì đó xuất hiện vốn chưa được nhìn thấy một cách đầy đủ trong nền triết học hiện đại, kể cả trong nền triết học Kitô giáo. Trong Kitô giáo, không đơn giản có một nguyên tắc đối thoại theo nghĩa hiện đại của mối tương quan “tôi-anh” thuần túy, cả về phần nhân vị vốn có chỗ đứng trong cái “chúng ta” lịch sử vốn mang nó; lẫn về phần Thiên Chúa, Đấng, ngược lại, vốn không phải là cái “tôi” đơn giản, nhưng là cái “chúng ta” gồm Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Ở cả hai phía, không có cả cái “tôi” thuần túy lẫn cái “anh” thuần túy, nhưng ở cả hai phía, cá “tôi” được tích hợp vào cái “chúng ta” lớn hơn. Chính điểm cuối cùng này, tức, ngay cả Thiên Chúa cũng không thể được nhìn như cái “tôi” thuần túy và đơn giản được nhân vị hướng tới, là khía cạnh nền tảng của ý niệm thần học về ngôi vị. Nó minh nhiên bác bỏ nền quân chủ thần linh theo nghĩa của cổ thời. Nó minh nhiên bác bỏ việc định nghĩa Thiên Chúa như một chế độ quân chủ thuần túy và đơn nhất về số lượng. (10) Ý niệm Kitô giáo về Thiên Chúa, trên nguyên tắc, đã dành cùng một phẩm giá cho tính đa nguyên và tính đơn nhất. Trong khi cổ thời coi tính đa nguyên là sự sa đoạ của tính đơn nhất, thì đức tin Kitô giáo, vốn là một đức tin ba ngôi, coi tính đa nguyên như thuộc về tính đơn nhất có cùng một phẩm giá. (11)
Cái “chúng ta” ba ngôi này, sự kiện ngay cả Thiên Chúa cũng chỉ hiện hữu như một cái “chúng ta” cùng một lúc dọn sẵn không gian cho cái “chúng ta” phàm nhân. Tương quan của Kitô hữu với Thiên Chúa không đơn giản là cái “tôi và ngài”, như Ferdinand Ebner nghĩ một chiều, nhưng, như phụng vụ cầu nguyện cho chúng ta mỗi ngày, “per Christum in Spiritu Sancto ad Patrem” [Nhờ Chúa Kitô trong Chúa Thánh Thần tới Chúa Cha]. Chúa Kitô, đấng là một, ở đây là cái “chúng ta” trong đó, Tình Yêu, tức Chúa Thánh Thần, tụ tập chúng ta và điều này đồng thời có nghĩa được cột chặt với nhau và đướng hướng dẫn tới cái “ngài” chung của một Chúa Cha.
Việc lòng đạo Kitô giáo nhấn mạnh tới thực tại “chúng ta”, xuất hiện trong công thức ba chiều “Nhờ Chúa Kitô trong Chúa Thánh Thần tới Chúa Cha” và cột chúng ta vào cái “chúng ta” của Thiên Chúa và vào cái “chúng ta” của các hữu thể đồng nhân bản, đã xảy ra như một hệ quả của bước ngoặt nhân học trong học thuyết về Chúa Ba Ngôi của Thánh Augustinô và là một trong những khai triển quan trọng nhất của Giáo hội phương Tây. Bằng nhiều cách căn bản, nó ảnh hưởng đến cả khái niệm Giáo hội lẫn sự hiểu biết về ngôi vị nhưng bây giờ bị đẩy vào cái "tôi và anh" bị thu hẹp một cách duy cá nhân và cuối cùng đánh mất cả cái "anh" trong lúc thu hẹp này. Đó thực sự là một kết quả của học thuyết về Chúa Ba Ngôi của Thánh Augustinô khi cho rằng các ngôi vị của Thiên Chúa hoàn toàn khép kín vào nội thẳm Thiên Chúa. Hướng ra bên ngoài, Thiên Chúa trở thành một cái "tôi" đơn giản và toàn bộ chiều kích "chúng ta" mất hết chỗ đứng của nó trong thần học. (l2) Cái "tôi" và "anh" bị cá nhân hóa ngày càng thu hẹp lại cho đến cuối cùng, thí dụ như trong Triết lý siêu việt của Kant, "bạn" không còn nữa. Nơi Feuerbach (và do đó ở một chỗ người ta ít ngờ nó nhất) sự san bằng cái "tôi" và "anh" này thành một ý thức siêu việt đơn nhất nhường chỗ cho bước đột phá đi vào thực tại ngôi vị. Như thế, nó đã tạo động lực để suy nghĩ sâu sắc hơn về nguồn gốc của hữu thể chúng ta mà đức tin công nhận một lần vĩnh viễn như được tiết lộ trong lời của Chúa Giêsu Kitô.
Communio 17 (Mùa Thu, 1990).Bản tiếng Anh của Micheal Waldstein
Bài báo này đăng lại một bài thuyết giảng tại hội nghị về việc hiểu ngôi vị trong lý thuyết giáo dục và các khoa liên hệ. Hình thức của bài thuyết trình được duy trì với một vài sửa đổi nho nhỏ. Nguồn gốc này giải thích tính phác thảo và bản chất sơ khởi của bản văn. Ghi chú của tác giả.
Bài này là bản dịch chương “Zum Personenverständnis in der Theologie” của Joseph Ratzinger, Dogma und Verkündigung, (Munich: Erich Wewel Verlag, 1973), 205-223.
(1) Công thức sau cùng của Phương Tây là una essentia-tres personae [một yếu tính-ba ngôi vị]; Tertullian viết, una substantia--tres personae [một bản thể-ba ngôi vị], Thánh Augustinô, una essentia-tres substantiae [một yếu tính-ba bản thể].
(2) C. Andresen, “Zur Entstehung und Geschichte des trinitarischen Personbegiffs,"[Về nguồn gốc và lịch sử của ý niệm ba ngôi về ngôi vị] ZNW 52 (1961): 1-38. Các bản văn giáo phụ trích dẫn dưới đây lấy từ bài báo của Andresen.
(3) Bản văn trích dẫn bởi Andresen, đã dẫn, 12.
(4) Adv. Prax. 12, 1-3; Corpus Christianorum, II, 1172tt; Andresen, 10-11.
(5) Adv. Prax. 11,7-10 đã dẫn, 1172. Theo phán đoán của tôi điều quan trọng là điều tra các tiền lệ của giáo sĩ Do Thái của lối giải thích ý nghĩa vai tuồng (prosopographic) này. Ta tìm thấy nhiều tư liệu đáng lưu ý có liên quan trong E.Sjöberg, “Geist im Judentum,” [tinh thần trong đạo Do Thái] ThWNT 6.385tt. Sjöberg chứng minh rằng trong văn chương giáo sĩ Do Thái (rabbinic), Chúa Thánh Thần thường được mô tả bằng các phạm trù ngôi vị: Người nói, la, khuyên răn, tiếc thương, khóc lóc, hân hoan, an ủi v.v...Người cũng được mô tả như nói với Thiên Chúa. Sjöberg nhận định về việc này “rằng các công cụ văn phong như ngôi vị hóa và bi kịch hóa có tính đặc trưng trong văn chương giáo sĩ Do Thái” và “phản ứng có tính ngôi vị của Chúa Thánh Thần luôn được liên kết với các lời nói trong Sách Thánh” (tr.386). Phân tích kỹ hơn các bản văn có lẽ sẽ cho thấy các khai triển giáo phụ về ý niệm ngôi vị không lấy khởi điểm từ khoa phê bình văn học thời cổ, nhưng từ khoa giải thích của giáo sĩ Do Thái này.
(6) Về hậu cảnh lịch sử của cuộc tranh luận tiếp theo, xin xem A. Grillmeier, “Person II” [ngôi vị II] LThK 8.290-292 với thư tịch.
(7) Trích dẫn từ Cl. Tresmontant, Einfürung in das DenkenTeilhard de Chardins [Giới thiệu về tư duy của Teilhard de Chardin] (Munich, 1961), 41tt.
(8) Về những điều tiếp theo, xem đóng góp có tính huấn giáo của B. Welte, “Homoousios hemin” trong Das Knozil von Chalcedon [Công đồng Canxêđoan](Vol 3; Würzburgh 1954) 51-80; H. Conrad-Martius, Das Sein [Hiện hữu](Munich, 1957). Về thời kỳ giáo phụ, nên đặc biệt nhớ tới Thánh Maximô Hiển tu, nhờ ngài, việc tích cực soi sáng cho ý niệm Kitô học về ngôi vị đã được thúc đẩy xa hơn; xem H.U. von Balthasar, Kosmische Liturgie: Das Welbild Maximus’des Bekenners [Phụng vụ vũ trụ: Hình ảnh thế giới của Maximus Hiển tu] (ấn bản thứ hai, Einsiedein, 1961), 232-253.
(9) H. Conrad-Martius, Das Sein, 133
(10) Xem E. Peterson, “Der Monotheismus als politisches Problem” [Chủ nghĩa độc thần như một vấn đề chính trị] trong Theologische Traktate (Munich:1951) 45-147.
(11) Xem J. Ratzinger, Einführung in das Christentum [dẫn nhập vào Kitô giáo] (ấn bản 11; Munich, 1970), 92;139tt.
(12) Về học thuyết của Thánh Augustinô về Ba Ngôi cho tới năm 391, xin xem O. du Roy, L’Intélligence de la foi en la Trinité selong St. Augustin [Việc hiểu đức tin vào Chúa ba Ngôi theo Thánh Augustinô] (Paris, 1966); về việc khai triển hơn nữa, xin xem M. Schmaus, Die Psychologische Trinitätslehre des heiligen Augustinus [Học thuyết Tâm lý về Chúa Ba Ngôi của Thánh Augustinô] (ấn bản 2; Münster, 1967). Ngày nay, dĩ nhiên, tôi sẽ không phán đoán một cách nhiêm ngặt như tôi đã làm trong một bài thuyết giảng trên đây, vì đối với Thánh Augustinô, ‘lý thuyết tâm lý học về Ba Ngôi” vẫn chỉ là một cố gắng để hiểu điều gì được cân bằng nhờ các nhân tố của truyền thống. Bước ngoặt được Thánh Tôma tìm ra nhờ tách biệt học thuyết về Thiên Chúa duy nhất và học thuyết thần học về Ba Ngôi có tính sâu sắc hơn. Nó dẫn Thánh Tôma tới việc coi công thức “Thiên Chúa là một ngôi vị” là hợp pháp, mặc dù nó từng bị coi là lạc giáo trong Giáo Hội sơ khai (Summa Theologica III, 3,3 ad 1). Về chủ đề “chúng ta”, xin xem H. Mühlen, Der Heilige Geist als Person [Chúa Thánh Thần như một ngôi vị] (ấn bản 2; Münster, 1967).
VietCatholic TV
TT Zelensky: Nga áp sát quân ở biên giới. Mỹ bất ngờ tấn công dữ dội ở Iraq hạ được trùm khủng bố IS
VietCatholic Media
03:34 16/03/2025
1. Tổng thống Zelenskiy cảnh báo: Putin tăng cường quân đội ở biên giới để chuẩn bị cho cuộc tấn công mới
Trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine đang diễn ra, Putin đang tăng cường quân đội tại biên giới giữa Mạc Tư Khoa và Ukraine trong mưu toan tiến vào khu vực Sumy ở đông bắc, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết vào tối Thứ Bẩy, 15 Tháng Ba.
Tổng thống Zelenskiy đã bác bỏ tuyên bố của Putin rằng quân đội Kyiv ở khu vực Kursk của Nga đã bị lực lượng Nga bao vây nhưng đã cảnh báo về những gì Mạc Tư Khoa có thể làm ở khu vực Ukraine ngay bên kia biên giới.
Cả Nga và Ukraine đều không muốn thể hiện dấu hiệu yếu kém khi các cuộc đàm phán tiếp tục về lệnh ngừng bắn tiềm năng trong 30 ngày mà Hoa Kỳ đang cố gắng làm trung gian. Cả hai đều muốn tối đa hóa vị thế đàm phán của mình trước khi các cuộc đàm phán hòa bình đầy đủ diễn ra.
Nga đã có những tiến bộ kể từ giữa năm ngoái, trong khi Ukraine phải đối mặt với những thất bại chính trị với Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Donald Trump, người muốn kết thúc chiến tranh nhanh chóng và đã thể hiện thiện chí hợp tác với Putin, bất chấp những lo ngại từ các đồng minh Âu Châu và Kyiv.
Ukraine, quốc gia phụ thuộc vào viện trợ quân sự của Mỹ để phòng thủ trước cuộc xâm lược của Nga bắt đầu vào tháng 2 năm 2022, lo ngại Tổng thống Donald Trump sẽ buộc nước này phải thỏa hiệp đau đớn với Putin mà không bảo đảm an ninh trong tương lai khỏi những gì mà nước này coi là mối đe dọa sống còn do Mạc Tư Khoa gây ra.
Các blogger quân sự ủng hộ Nga nằm trong số các nhà phân tích phản đối tuyên bố của Putin kháo rằng quân đội Ukraine bị bao vây ở Kursk, nơi họ tiến hành một cuộc tấn công vào tháng 8 năm 2024.
Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Hoa Kỳ, cho biết trong đánh giá hôm thứ Sáu rằng điều này cho thấy Mạc Tư Khoa đang bịa đặt các tuyên bố nhằm tác động đến bối cảnh chính trị và thông tin.
Trong diễn từ gởi quốc dân đồng bào tối Thứ Bẩy, 15 Tháng Ba, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy Tổng thống Zelenskiy cho biết Tổng tư lệnh Oleksandr Syrskyi đã cập nhật cho ông tình hình các khu vực tiền tuyến ở Donetsk và những nơi khác.
Tổng thống Zelenskiy cho biết tình hình đã được “ổn định” tại Pokrovsk, một địa điểm chiến lược mà Nga đã chiến đấu quyết liệt để chiếm giữ bằng chi phí lớn về quân số và trang thiết bị.
Tổng thống Ukraine đã cố gắng xoa dịu mối lo ngại về vận mệnh của các binh sĩ ở Kursk sau các báo cáo cho rằng quân đội của ông đang ở thế yếu ở khu vực của Nga.
Ông cho biết nhiều lực lượng Nga đã rút lui và lực lượng Kyiv vẫn đang tiếp tục ngăn chặn quân của Putin, bao gồm cả các nhóm từ Bắc Hàn.
Vào tháng 12, Ukraine và Nam Hàn cho biết Bình Nhưỡng đã điều động khoảng 10.000 đến 12.000 quân nhân đến miền Nam nước Nga để chống lại lực lượng Ukraine. Cả Mạc Tư Khoa và Bình Nhưỡng đều chưa xác nhận việc điều động này.
Tổng thống Zelenskiy đã mạnh mẽ bác bỏ các báo cáo về việc bao vây nhưng cảnh báo quân đội Nga đang tăng cường hiện diện ở biên giới phía đông Ukraine, cho thấy ý định của Putin là tấn công Tỉnh Sumy, ở phía biên giới.
Tổng thống Zelenskiy nói thêm rằng các đồng minh của Kyiv phải hiểu Putin đang lên kế hoạch gì và rằng ông ta sẽ phớt lờ những nỗ lực ngoại giao nhằm chấm dứt chiến tranh.
Eitvydas Bajarūnas, nghiên cứu viên thỉnh giảng tại Trung tâm Phân tích Chính sách Âu Châu, gọi tắt là CEPA, nói với Newsweek rằng đề xuất ngừng bắn vẫn chưa đạt được mục tiêu dài hạn của Putin là kiểm soát toàn bộ Ukraine, nhưng nền kinh tế đang gặp khó khăn và quân đội mệt mỏi của Nga có thể khiến một lệnh ngừng bắn ngắn hạn có ích cho Điện Cẩm Linh.
Ông Bajarūnas cho biết thêm rằng một yếu tố quan trọng có thể là Trung Quốc, đồng minh thương mại chính của Nga, nếu ủng hộ đề xuất ngừng bắn của Hoa Kỳ, có thể gây áp lực buộc Putin phải tuân thủ.
[Newsweek: Putin Ramping Up Troops on Border for New Attack: Zelensky]
2. Thủ lĩnh Nhà nước Hồi giáo bị hạ sát trong cuộc không kích ‘chính xác’ của Iraq và Mỹ
Theo Washington và Baghdad, một chiến dịch chung giữa Iraq và Hoa Kỳ đã tiêu diệt một thủ lĩnh của Nhà nước Hồi giáo ở Iraq và Syria.
Bộ Tư lệnh Trung ương Hoa Kỳ, gọi tắt là CENTCOM cho biết trong một tuyên bố rằng Abdallah Makki Muslih al-Rufay'i, còn được gọi là Abu Khadija, chịu trách nhiệm về các hoạt động, hậu cần và lập kế hoạch của Nhà nước Hồi giáo và chỉ đạo “một phần đáng kể tài chính cho tổ chức toàn cầu của nhóm này”.
CENTCOM cho biết, ông ta đã bị tiêu diệt cùng với một thành viên IS khác trong một “cuộc không kích chính xác” tại tỉnh Al Anbar, phía tây Iraq.
Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani cho biết Khadija bị coi là “một trong những kẻ khủng bố nguy hiểm nhất ở Iraq và thế giới.” Khadija đã bị lực lượng an ninh Iraq và lực lượng chỉ huy trung ương Hoa Kỳ tiêu diệt, Sudani cho biết trên X vào thứ sáu.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã công bố cuộc tấn công và cho biết Khadija đã “bị các chiến đấu cơ dũng cảm của chúng ta truy đuổi không ngừng nghỉ”. Tổng thống Donald Trump cho biết chiến dịch này được thực hiện với sự phối hợp của chính phủ Iraq và chính quyền khu vực người Kurd.
Nhà nước Hồi giáo đã chiếm giữ những vùng đất rộng lớn ở Syria và miền bắc Iraq vào năm 2014. Trong khi Iraq tuyên bố đã bị đánh bại vào năm 2017, mạng lưới thánh chiến vẫn tiếp tục hoạt động, với một nhóm IS nhận trách nhiệm về một vụ tấn công chết người vào một phòng hòa nhạc ở Mạc Tư Khoa vào năm ngoái.
Trong bài đăng trên X, Sudani ca ngợi “những chiến thắng đáng chú ý của Iraq trước các thế lực đen tối và khủng bố”.
Tổng tư lệnh quân đội Hoa Kỳ, tướng Michael Erik Kurilla cho biết Khadija là “một trong những thành viên ISIS quan trọng nhất trong toàn bộ tổ chức ISIS toàn cầu”.
[Politico: Islamic State leader killed in ‘precision’ Iraq-US strike]
3. Điều gì sẽ xảy ra nếu Ukraine không từ bỏ vũ khí hạt nhân?
Một chuyên gia hạt nhân hàng đầu đã cảnh báo rằng cuộc chiến giữa Nga và Ukraine đã leo thang thành một “cuộc khủng hoảng hạt nhân”, với những tác động sâu rộng đến khả năng răn đe hạt nhân, không phổ biến vũ khí hạt nhân, giải trừ quân bị và tương lai của năng lượng hạt nhân hòa bình. Ông nói với Newsweek rằng cuộc xung đột hiện đã bước sang năm thứ tư này có thể đã được ngăn chặn nếu Ukraine vẫn giữ lại kho vũ khí hạt nhân thời Liên Xô.
Ukraine thừa hưởng kho vũ khí hạt nhân lớn thứ ba thế giới sau sự sụp đổ của Liên Xô vào năm 1991. Khoảng 30.000 vũ khí hạt nhân được phân bổ trên khắp Belarus, Kazakhstan, Nga và Ukraine, trong đó Ukraine sở hữu gần 1.900 đầu đạn hạt nhân chiến lược và hàng ngàn vũ khí hạt nhân chiến thuật.
Tuy nhiên, ba năm sau, Kyiv đã chọn phi hạt nhân hóa, ký Bản ghi nhớ Budapest và chuyển giao vũ khí cho Nga. Đổi lại, Ukraine được hứa hẹn bảo đảm an ninh từ Nga, Hoa Kỳ và Vương quốc Anh.
Vào thời điểm đó, quyết định của Ukraine được hoan nghênh rộng rãi vì nó giúp đất nước này bảo đảm được sự hỗ trợ tài chính từ phương Tây. Nhưng với việc Nga đã công khai vi phạm Bản ghi nhớ Budapest—đầu tiên là sáp nhập Crimea từ Ukraine vào năm 2014 và bằng cách phát động một cuộc xâm lược toàn diện vào đất nước này vào năm 2022—một số người hiện đặt câu hỏi liệu Kyiv có tính toán sai những gì có thể xảy ra của việc giải trừ quân bị hay không. Hôm 15 Tháng Giêng, vừa qua, Tổng thống Zelenskiy cho rằng những nhà lãnh đạo Ukraine đã ký vào Bản ghi nhớ Budapest nên bị truy tố ra tòa và bị bỏ tù.
Năm 1993, nhà khoa học chính trị John Mearsheimer đã xuất bản bài bình luận có tiêu đề “The Case for a Ukrainian Nuclear Deterrent” nghĩa là “Khả năng răn đe bằng hạt nhân của Ukraine” cho rằng vũ khí hạt nhân là điều bắt buộc để duy trì hòa bình với nước láng giềng Nga. Ba thập niên sau, ông vẫn giữ nguyên lập trường đó.
“Nếu Ukraine giữ lại vũ khí hạt nhân, Nga sẽ không xâm lược vào năm 2022”, Mearsheimer, Giáo sư tại Phân Khoa “Khoa học Chính trị” thuộc Đại học Chicago, nói với Newsweek. “Vũ khí hạt nhân là biện pháp răn đe tối thượng”.
Mearsheimer cho biết rất có khả năng Kyiv sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân để tự vệ trong trường hợp Nga xâm lược, là điều mà Ukraine coi là “mối đe dọa sống còn”.
“Tôi nghĩ người Nga sẽ nhận ra điều đó và do đó sẽ không xâm lược vào năm 2022”, ông nói.
“Tất nhiên, đây là lý do tại sao tôi lập luận rằng việc Ukraine giữ lại vũ khí hạt nhân là hợp lý, bởi vì tôi nghĩ rằng trong một cuộc chiến tranh thông thường, Ukraine khó có cơ hội đánh bại người Nga”, ông nói thêm.
Mariana Budjeryn, cộng tác viên nghiên cứu cao cấp tại Trung tâm Belfer của Đại học Harvard và là tác giả của cuốn Inheriting the Bomb: The Collapse of the USSR and the Nuclear Disarmament of Ukraine, nghĩa là “Sự Sụp Đổ Của Liên Xô Và Sự Giải Trừ Quân Bị Của Ukraine” đã mô tả cuộc xung đột hiện nay đang bị Nga leo thang thành một “cuộc khủng hoảng hạt nhân” thông qua các mối đe dọa hạt nhân liên tục, ra tín hiệu và sử dụng biện pháp đe dọa của nhà độc tài Vladimir Putin.
Budjeryn đồng ý với Mearsheimer rằng một hệ thống răn đe hạt nhân hoàn thiện của Ukraine có thể ngăn chặn Nga tiến hành một cuộc xâm lược quy mô lớn.
Cựu cố vấn Tòa Bạch Ốc Fiona Hill, một thành viên của nhóm soạn thảo bản đánh giá năng lực phòng thủ của Anh, đã cảnh báo trong tuần này rằng “có một sự rạn nứt thực sự trong mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và các đồng minh của nước này tại thời điểm này”. Bà nhấn mạnh rằng vụ giải trừ quân bị của Ukraine trớ trêu thay cuối cùng không làm thế giới ít vũ khí hạt nhân hơn mà trái lại. Bà nói với podcast Foreign Affairs rằng hành vi của Putin đã khiến “nhiều khả năng” các nước Âu Châu, Nhật Bản và Nam Hàn sẽ “vội vã sở hữu vũ khí hạt nhân” vì lo ngại họ không còn có thể dựa vào Hoa Kỳ nữa.
[Newsweek: What If Ukraine Hadn't Given Up Its Nuclear Weapons?]
4. Putin lại đang chơi Tổng thống Donald Trump (một lần nữa)
Sau khi các nhà đàm phán Ukraine đồng ý với đề xuất ngừng bắn do Hoa Kỳ làm trung gian vào đầu tuần này, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cho biết quyết định hiện đang ở trong tay Putin.
Nhưng đó là một quả bóng dễ chơi hơn nhiều người nghĩ đối với nhà lãnh đạo Nga. Ông không hung hăng với cú đánh mạnh mạo hiểm, chấp nhận rủi ro cao để giành điểm nhanh chóng. Thay vào đó, ông nhanh nhẹn tung một cú đánh cao và sâu, đưa ra các điều kiện và trì hoãn cho các cuộc đàm phán ngừng bắn.
Đúng là một Putin kinh điển.
Nhà lãnh đạo Nga đã chứng kiến các tổng thống Hoa Kỳ đến rồi đi và thường xuyên, ông ta khéo léo làm cạn kiệt sức lực và sự chú ý của họ để đạt được nhiều thứ mà ông ta muốn. Câu hỏi lớn hiện nay là Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump sẽ đáp trả như thế nào. Ông ta là người vội vã chấm dứt chiến tranh với Ukraine, cố hết sức để đánh bóng danh tiếng được trân trọng của mình như một nhà đàm phán khéo léo.
Trong khi đó, Putin đã nắm được nhược điểm của những người đối đầu ở Washington — và vào thứ năm, ông đã chứng minh rằng mình hiểu được tâm lý của Tổng thống Donald Trump. Khen ngợi người đàn ông này trong khi đánh lạc hướng ông ta; vỗ nhẹ vào đầu ông ta — điều mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đầy nhiệt huyết gần như đã quên mất trong cuộc họp tại Phòng Bầu dục vào tháng trước, khiến ông ta bị đuổi khỏi Tòa Bạch Ốc một cách vội vã.
Không có lời tuyên bố cứng rắn nào của Nga có thể khơi dậy sự tức giận của nhà lãnh đạo Hoa Kỳ, thay vào đó là sự hoan nghênh của một thầy giáo dành cho ý tưởng và nỗ lực của Tổng thống Donald Trump.
Thỏa thuận ngừng bắn tạm thời là “đúng đắn” và “chúng tôi ủng hộ nó”, nhà lãnh đạo Nga cho biết, nhưng than ôi, có rất nhiều điểm bế tắc. Các đơn vị Ukraine gần như đã bị bao vây trong một điểm nhô ra ở khu vực Kursk của Nga và có thể bị buộc phải “đầu hàng hoặc chết”, ông giải thích. Tại sao họ lại phải được thả ra? “Nếu chúng ta ngừng giao tranh trong 30 ngày, điều đó có nghĩa là gì? Rằng mọi người ở đó sẽ ra đi mà không chiến đấu?”
Trong thời gian tạm dừng chiến sự, liệu Ukraine có thể huy động quân đội mới và nhận vũ khí từ phương Tây không? “Giám sát sẽ được tổ chức như thế nào? Đây đều là những câu hỏi nghiêm chỉnh.” Sau đó, ông nói thêm: “Tôi nghĩ chúng ta cần nói chuyện với các đồng nghiệp người Mỹ của mình… Có thể gọi điện thoại cho Tổng thống Donald Trump và thảo luận vấn đề này với ông ấy.”
Tất cả đều được rút ra từ chiến lược mà ông và Ngoại trưởng cáo già Sergey Lavrov đã sử dụng nhiều lần: Làm lu mờ, trì hoãn, làm rối tung, thêm vào một số câu hỏi kiểu “thế còn chuyện này thì sao”, tỏ ra ngọt ngào một cách buồn bã, nhưng chắc chắn phải đưa ra một món hời.
Chỉ một ngày trước đó, Lavrov đã có một buổi học chuyên sâu kéo dài một tiếng rưỡi về ngoại giao theo phong cách Putin, đây đáng lẽ phải là lời cảnh báo đối với Tòa Bạch Ốc.
Những người đối thoại với ông — một bộ ba người bạn đồng hành do cựu phát thanh viên Fox News, Thẩm phán Andrew Napolitano dẫn đầu — là những người dễ bảo, gật đầu và cười khúc khích khi ông phàn nàn về việc bị buộc phải sử dụng phòng vệ sinh chung ở Scandinavia. Họ gừ gừ đồng tình khi ông than phiền một cách buồn bã về tất cả những bất công mà phương Tây đã dành cho đất nước yêu chuộng hòa bình của ông: Những cáo buộc sai trái về việc đầu độc nhà lãnh đạo phe đối lập Alexei Navalny, cố gắng giết điệp viên hai mang người Nga Sergei Skripal và con gái ông ta, hoặc bắn hạ chuyến bay 17 của Malaysia Airlines.
Ông cho biết tất cả đều do những lời hứa bị vi phạm và những hành vi ác ý của Âu Châu và NATO.
Nhưng khi Lavrov liên tục đưa ra lời né tránh và lạc đề, bài giảng buồn bã của ông chứng minh rằng — giống như Putin đã nhấn mạnh ngày hôm qua — Nga có kế hoạch chơi khăm Tổng thống Donald Trump, giống như họ đã làm với cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama khi nói đến Syria, sử dụng chiến thuật trì hoãn để ngăn Mỹ tấn công khách hàng của họ vì đã sử dụng vũ khí hóa học.
Tất nhiên, không giống như Obama, trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Tổng thống Donald Trump đã ra lệnh không kích vào một căn cứ không quân của chính phủ Syria để đáp trả một cuộc tấn công bằng vũ khí hóa học. Vì vậy, Putin chắc chắn đã cân nhắc đến việc Tổng thống Donald Trump tức giận có thể làm nhiều điều bất ngờ. Do đó, ông đã cân nhắc cẩn thận phản ứng của mình đối với đề xuất ngừng bắn.
Và cho đến nay, vở kịch có vẻ đang diễn ra theo đúng kế hoạch. Đối với Tổng thống Donald Trump, phản ứng của Putin là “rất hứa hẹn”.
“Tôi rất muốn gặp hoặc nói chuyện với ông ấy. Nhưng chúng ta phải nhanh chóng hoàn tất thỏa thuận ngừng bắn”, Tổng thống Donald Trump nói với các phóng viên hôm thứ Năm.
Điều đó sẽ là âm nhạc với đôi tai của Putin. Củ cà rốt đang phát huy tác dụng, và ông có thể làm chậm sự háo hức của Tổng thống Donald Trump đối với một thỏa thuận.
Theo cựu nhà ngoại giao Nga Boris Bondarev, nhà lãnh đạo Điện Cẩm Linh cũng sẽ ước tính rằng tiếng sủa của Tổng thống Donald Trump sẽ tệ hơn là vết cắn của ông ta. “Ông ta sẽ thấy cách Tổng thống Donald Trump đe dọa Canada, nhưng khi Ottawa đáp trả bằng thuế quan trả đũa, ông ta bắt đầu lùi bước và đàm phán”, Bondarev nói với POLITICO.
Nhà lập pháp Ukraine Yehor Cherniev cho biết ông cũng không ngạc nhiên trước phản ứng của Putin. Phát biểu với POLITICO, ông cho biết: “Điều đó có thể dự đoán được vì chúng tôi hiểu rằng Putin không muốn nói đồng ý, nhưng không thể nói không vì phản ứng có thể xảy ra của Tổng thống Donald Trump. Tôi nghĩ ông ấy chỉ đang cố gắng kéo dài thời gian, và đó là lý do tại sao ông ấy đề xuất một số điều kiện bổ sung cho lệnh ngừng bắn 30 ngày.”
Tuy nhiên, ông vẫn hy vọng rằng Tổng thống Donald Trump sẽ thúc đẩy Putin đưa ra quyết định: “Chúng ta sẽ xem điều gì sẽ xảy ra trong những ngày tới vì tôi thấy hôm qua Tổng thống Donald Trump đã nói về các lệnh trừng phạt bổ sung đối với ngành dầu khí của Nga. Putin thường có thói quen cho bạn một số hy vọng rằng ông ấy sẽ nói đồng ý, nhưng sau đó trì hoãn để sử dụng thời gian để đạt được mục tiêu của mình. Tôi hy vọng rằng phản ứng của Tổng thống Donald Trump sẽ khá nhanh chóng.”
Nếu không thì chúng ta sẽ phải trải qua một quá trình dài.
Và các lựa chọn của Tổng thống Donald Trump để buộc Putin phải làm bất cứ điều gì đều không tốt. Đầu tuần này, ông đã đe dọa sẽ gây áp lực kinh tế lên Nga nếu Putin không đồng ý ngừng bắn: “Tôi có thể làm những điều về mặt tài chính mà sẽ rất tệ cho Nga. Tôi không muốn làm điều đó vì tôi muốn có hòa bình. Theo nghĩa tài chính... chúng ta có thể làm những điều rất tệ cho Nga. Nó sẽ tàn phá.”
Nhưng Nga đã bị trừng phạt theo mọi cách kể từ khi tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine cách đây ba năm.
Một mục tiêu có thể là đội tàu ngầm, đã giúp Mạc Tư Khoa tránh được các lệnh trừng phạt hiện hành đối với xuất khẩu dầu. Nhưng điều đó cũng sẽ làm trầm trọng thêm tổn thương cho người tiêu dùng Mỹ vốn đang phải vật lộn với giá bán lẻ cao bằng cách thúc đẩy giá dầu toàn cầu tăng đột biến.
Washington cũng có thể thử và mở rộng lệnh cấm đối với các tổ chức tài chính Nga sử dụng hệ thống giải quyết giao dịch tài chính SWIFT, cho đến nay chỉ bao gồm một số ít ngân hàng Nga. Nhưng điều đó sẽ là một sự bất tiện, không phải là một đòn giáng mạnh.
“Tổng thống Donald Trump quan tâm nhiều hơn đến thỏa thuận này so với Ukraine,” Bondarev nói. “Điều đó tạo đòn bẩy cho Putin.”
[Politico: Putin is playing Trump (again)]
5. Người đàn ông bị tình nghi hạ sát nhà hoạt động nổi tiếng ở Odessa đã bị bắt giữ, chính quyền cho biết
Vài giờ sau khi nhà hoạt động nổi tiếng người Ukraine Demyan Hanul bị bắn chết ở Odesa, lực lượng thực thi pháp luật đã bắt giữ một nghi phạm tiềm năng.
Hanul, 31 tuổi, là một nhân vật công chúng nổi tiếng, một blogger và là người sáng lập ra tổ chức phi chính phủ Street Front. Ông đã tham gia vào cuộc cách mạng EuroMaidan và các cuộc đụng độ ngày 2 tháng 5 chống lại lực lượng thân Nga ở Odessa.
Nhà hoạt động này đã tích cực tham gia các cuộc biểu tình ủng hộ Ukraine, gây quỹ bác ái cho quân đội và các chiến dịch phá dỡ các tượng đài Liên Xô và đế quốc tại thành phố.
Ông bị bắn chết ở trung tâm Odessa vào ngày 14 tháng 3.
Sau vụ giết người, kẻ nổ súng đã bỏ trốn khỏi hiện trường. Theo Bộ trưởng Nội vụ Ihor Klymenko, một vũ khí được cho là đã được sử dụng đã được tìm thấy trong căn nhà nơi nghi phạm ẩn náu.
Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU tuyên bố nghi phạm được cho là một kẻ đào ngũ 46 tuổi.
Phản ứng trước vụ giết người, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết hàng chục quan chức thực thi pháp luật đã tham gia vào cuộc điều tra.
“Tôi đã chỉ thị cho Bộ trưởng Nội vụ, nhà lãnh đạo Cơ quan An ninh, quyền Bộ Trưởng Tư Pháp huy động mọi lực lượng và phương tiện cần thiết để xác minh mọi sự việc”, Tổng thống Zelenskiy nói.
SBU không loại trừ khả năng Nga có liên quan đến vụ giết người.
Hanul trước đó đã báo cáo về các mối đe dọa đến tính mạng của mình. Vào tháng 7 năm 2024, ông tuyên bố các nguồn tin từ Nga đã tiết lộ thông tin cá nhân về người thân của ông và rằng một khoản tiền thưởng 10.000 đô la đã được đưa ra cho một cuộc tấn công vào ông.
[Kyiv Independent: Man suspected of murdering prominent Odesa activist detained, authorities say]
6. Tòa án Rumani cho biết Georgescu được tự do thử vận may trong các cuộc bầu cử tổng thống khác
Tòa án tối cao Rumani tuyên bố lệnh cấm đối với ứng cử viên theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan Călin Georgescu tham gia các cuộc bầu cử tổng thống nước này sẽ không kéo dài mãi mãi.
Chính quyền đã cấm ứng cử viên thân Nga này tham gia bỏ phiếu vào tháng 5 sau khi phán quyết ông đã không tuân thủ các quy tắc bầu cử khi giành chiến thắng trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử tổng thống. Kết quả đó đã bị hủy bỏ vào tháng 11 năm ngoái.
Trong lý luận được công bố vào thứ sáu, Tòa án Hiến pháp Rumani cho biết “mức độ tuân thủ các nguyên tắc và giá trị hiến pháp của các ứng cử viên” được đánh giá theo từng trường hợp cụ thể.
Điều đó có nghĩa là Georgescu có thể có cơ hội khác vào lần tới — miễn là anh ta chơi theo đúng luật.
Trong đơn kháng cáo lên tòa án, Georgescu - người ban đầu được cho là đã được thúc đẩy ứng cử thông qua hoạt động gây ảnh hưởng trên TikTok do Nga hậu thuẫn - đã nhấn mạnh rằng việc trục xuất ông khỏi cuộc bầu cử lại có thể vĩnh viễn tước đi quyền hiến định của ông để ứng cử.
Tòa án phán quyết rằng toàn bộ quá trình bầu cử tổng thống năm 2024 là sai sót vì nó làm suy yếu cơ hội bình đẳng cho các đối thủ cạnh tranh và làm tổn hại đến tính minh bạch và công bằng của chiến dịch bầu cử, bao gồm cả việc tài trợ.
Tuyên bố nêu rõ rằng Georgescu bị cấm tham gia cuộc bầu cử lại do “không tuân thủ các quy định pháp lý liên quan đến thủ tục bầu cử - điều cần thiết cho nền dân chủ và pháp quyền”.
Bất chấp phán quyết cuối cùng, cái bóng của Georgescu có thể sẽ bao trùm cuộc bỏ phiếu vào tháng 5. Các cuộc đụng độ giữa những người ủng hộ ông và cảnh sát đã xảy ra vào Chúa Nhật khi ủy ban bầu cử công bố lệnh cấm, sau đó được tòa án tối cao duy trì.
Georgescu đã giành được sự ủng hộ có ảnh hưởng hơn ở nước ngoài. Lần đầu tiên người ta thấy cả Nga lẫn Mỹ đều đồng thanh ủng hộ cho một ứng cử viên. “Làm sao một thẩm phán có thể chấm dứt nền dân chủ ở Rumani?”, cố vấn tổng thống Hoa Kỳ tỷ phú Elon Musk đã tweet vào thứ Hai để phản đối việc cấm Georgescu tranh cử. Thư ký báo chí của Putin cho biết việc ngăn cản Georgescu tái tranh cử là “vi phạm mọi chuẩn mực dân chủ ở trung tâm Âu Châu”.
Mạc Tư Khoa phủ nhận việc họ tác động đến cuộc bỏ phiếu đầu tiên vào tháng 11. Trong khi tại Hội Nghị An Ninh Munich, Phó tổng thống Mỹ James David Vance cực lực lên án việc Rumani hủy bỏ kết quả của bỏ phiếu hồi tháng 11 mà theo đó Georgescu sẽ lên làm Tổng thống.
Người dân Rumani sẽ bỏ phiếu trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử tổng thống mới vào ngày 4 tháng 5, vòng bầu cử thứ hai dự kiến diễn ra vào ngày 18 tháng 5.
[Politico: Georgescu free to try his luck in other presidential elections, Romanian court says]
7. Tổng thư ký NATO mở đường khôi phục quan hệ với Nga sau chiến tranh Ukraine
Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết Âu Châu và Hoa Kỳ cuối cùng nên bình thường hóa quan hệ với Nga sau khi cuộc giao tranh ở Ukraine kết thúc.
“Quan hệ với Nga có thể được bình thường hóa nếu chiến tranh có thể dừng lại ở Âu Châu theo từng bước, và ở Hoa Kỳ cũng vậy, từng bước, khôi phục quan hệ bình thường với Nga”, Rutte cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg vào thứ sáu.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo NATO nói thêm rằng liên minh phải tiếp tục gây áp lực lên Mạc Tư Khoa để bảo đảm họ tham gia nghiêm chỉnh vào các cuộc đàm phán ngừng bắn đang diễn ra.
“Chúng ta hoàn toàn chưa đạt được điều đó”, ông nói, ám chỉ đến bất kỳ sự bình thường hóa quan hệ nào. “Đó là lý do tại sao chúng ta có lệnh trừng phạt. Chúng ta đừng ngây thơ về người Nga. Nhưng về lâu dài, Nga vẫn ở đó, và Nga sẽ không biến mất”.
Tuyên bố của Rutte được đưa ra một ngày sau khi ông gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Tòa Bạch Ốc, nơi hai người thảo luận về kế hoạch ngừng bắn của Hoa Kỳ tại Ukraine, hơn ba năm kể từ khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện.
Nhà lãnh đạo NATO từ chối bình luận về tính khả thi của kế hoạch ngừng bắn 30 ngày, nhưng gọi đây là “kế hoạch rất thông minh” và cho biết ông “hài lòng” với những diễn biến này.
“Chính quyền Hoa Kỳ hiện đang đối thoại với người Nga để xem họ đứng ở đâu về vấn đề này, và đây sẽ là đường lối từng bước. Nhưng điều này thực sự đang phát triển trong vài giờ và vài ngày tới, vì vậy rất khó để dự đoán khi nào điều đó sẽ xảy ra”, ông nói.
Rutte nói thêm rằng mặc dù “có nhiều cách” để cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine, “sẽ rất khó để NATO tham gia với tư cách là NATO.”
Tổng thư ký cho biết cuộc trò chuyện tại Phòng Bầu dục với Tổng thống Donald Trump là “rất tích cực”, vì Rutte cảm thấy “cam kết hoàn toàn rõ ràng” đối với liên minh quốc phòng từ tổng thống Hoa Kỳ.
[Politico: NATO chief opens door to restoring Russia relations after Ukraine war]
8. Liên Hiệp Âu Châu chống lại áp lực từ Hung Gia Lợi, gia hạn lệnh trừng phạt Nga
Liên minh Âu Châu đã đạt được thỏa thuận với Hung Gia Lợi về việc gia hạn lệnh trừng phạt đối với hơn 2.400 thực thể và cá nhân chủ yếu là người Nga chỉ vài giờ trước khi lệnh này hết hạn vào ngày 15 tháng 3, một quan chức Liên Hiệp Âu Châu nắm rõ về các cuộc đàm phán cho biết với tờ Kyiv Independent.
Liên Hiệp Âu Châu đã chuẩn bị cho một cuộc đối đầu về vấn đề này, đây chỉ là cuộc đấu tranh ngoại giao mới nhất giữa khối phần lớn ủng hộ Ukraine và thành viên ủng hộ Điện Cẩm Linh nhất của khối này.
Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban đã nhiều lần phản đối viện trợ quân sự cho Ukraine và cảnh báo rằng tư cách thành viên Liên Hiệp Âu Châu của Ukraine sẽ “phá hủy” Hung Gia Lợi.
Ông vẫn duy trì mối quan hệ với Putin bất chấp cuộc xâm lược toàn diện của Nga, khuếch đại các câu chuyện về Điện Cẩm Linh ở Âu Châu.
Để đổi lấy việc Hung Gia Lợi bãi bỏ quyền phủ quyết, Liên Hiệp Âu Châu đã đồng ý xóa tên bốn cá nhân khỏi danh sách vào ngày 14 tháng 3, ít hơn một nửa số lượng ban đầu mà Budapest yêu cầu.
“Chúng tôi biết rất rõ rằng các lệnh trừng phạt của chúng tôi đang có hiệu quả. Chúng đang cắn và làm tê liệt nền kinh tế Nga”, Anita Hipper, phát ngôn viên của Liên Hiệp Âu Châu về các vấn đề đối ngoại cho biết sau khi gia hạn.
“Và đây chính xác là hiệu ứng mong muốn, bởi vì điều chúng tôi muốn đạt được là bảo đảm rằng Ukraine mạnh mẽ và Nga không có tiền và nhiên liệu để đưa vào cỗ máy chiến tranh của mình.”
Danh sách trừng phạt, được gia hạn thêm sáu tháng nữa, bao gồm Putin, Ngoại trưởng Sergey Lavrov, cựu Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych, cũng như các thành viên của Duma Quốc gia Nga và những cá nhân chịu trách nhiệm về các cuộc bầu cử và trưng cầu dân ý giả mạo ở các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm của Ukraine.
Những cá nhân có liên quan đến vụ bắt cóc và cưỡng ép nhận con nuôi trẻ em Ukraine, những hành động tàn bạo ở Bucha và Mariupol, cũng như các quan chức cao cấp, quân nhân và chỉ huy nhóm Wagner cũng nằm trong số 2.400 cá nhân và tổ chức có tên trong danh sách.
Hung Gia Lợi đã yêu cầu xóa tên năm cá nhân nữa khỏi danh sách nhưng đã hủy bỏ yêu cầu này sau các cuộc đàm phán mở rộng với các quan chức Liên Hiệp Âu Châu sau khi họ đồng ý chưa trừng phạt Thượng Phụ Kirill trong lần trừng phạt này.
Thượng phụ Kirill, tên thế tục là Vladimir Gundyayev, đã công khai ủng hộ cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine và được coi là đồng minh thân cận của Điện Cẩm Linh. Tình báo kinh tế Liên Hiệp Âu Châu cho rằng Thượng phụ Kirill sở hữu số tài sản kếch xù lên đến 4,5 tỷ Mỹ Kim. Đó là số tiền riêng của ông ta. Tuy nhiên, Liên Hiệp Âu Châu muốn đóng băng các tài khoản của Kirill vì số tiền trong các tài khoản của ông ta gấp nhiều lần con số 4,5 tỷ Mỹ Kim mà các nguồn tin tình báo cho rằng ngoài tiền của ông ta còn có tiền của trùm mafia Vladimir Putin, Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, và các quan chức khác đưa cho Kirill giữ giùm.
[Kyiv Independent: EU resists pressure from Hungary, extends Russia sanctions]
9. Ngoại trưởng Đan Mạch gửi Tổng thống Donald Trump: Quốc kỳ Greenland không thể được vẽ bằng sao và sọc
Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen đã phản pháo lại những bình luận gần đây của Ông Donald Trump khi cho rằng kết quả bầu cử mới nhất của Greenland là “tốt” cho lợi ích của Hoa Kỳ.
Rasmussen cho biết trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Đan Mạch 2 vào hôm Thứ Sáu, 14 Tháng Ba, rằng: “Việc kết luận rằng chúng ta sẽ có một Greenland độc lập vào ngày mai, với lá cờ trắng có thể được vẽ thêm sao và sọc là một sự hiểu lầm về cuộc bầu cử ở Greenland”.
Đảng Dân chủ trung hữu đã đánh bại liên minh cánh tả cầm quyền trong cuộc bầu cử tại Greenland hôm thứ Ba, trong khi một đảng thân Hoa Kỳ đã ghi nhận kết quả tốt nhất từ trước đến nay.
Đảng Dân chủ, tự nhận mình là ủng hộ doanh nghiệp, đã tăng gấp ba lần kết quả của cuộc bầu cử trước đó vào năm 2021, giành được khoảng 30 phần trăm số phiếu bầu. Đảng này ủng hộ nền độc lập của Greenland — nhưng chỉ dần dần.
Tổng thống Donald Trump đưa ra bình luận này trong cuộc gặp với Tổng thư ký NATO Mark Rutte vào thứ năm, đồng thời nói thêm rằng lãnh đạo đảng chiến thắng, Jens-Frederik Nielsen, là “một người rất tốt”.
Tổng thống Donald Trump nhắc lại quan điểm rằng việc sáp nhập Greenland “sẽ xảy ra”.
Tuy nhiên, nhà lãnh đạo mới của Greenland, Nielsen đã phản đối mạnh mẽ những bình luận của Tổng thống Donald Trump.
“Chúng tôi không muốn là người Mỹ. Không, chúng tôi không muốn là người Đan Mạch. Chúng tôi muốn là người Greenland và chúng tôi muốn có nền độc lập của riêng mình trong tương lai,” Nielsen nói với Sky News. “Và chúng tôi muốn tự mình xây dựng đất nước của mình.”
Tổng thống Donald Trump đã gây chấn động quốc tế vào Tháng Giêng khi ông nói rằng việc Hoa Kỳ kiểm soát hòn đảo lớn nhất thế giới, một vùng lãnh thổ của Đan Mạch, là “hoàn toàn cần thiết” vì an ninh của Hoa Kỳ, và từ chối loại trừ khả năng sử dụng biện pháp cưỡng chế kinh tế hoặc quân sự để giành quyền kiểm soát hòn đảo này.
Đan Mạch đáp trả bằng cách tuyên bố sẽ chi 2 tỷ euro để tăng cường phòng thủ ở Bắc Cực, trong khi Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen sắp xếp một loạt các cuộc họp ngoại giao với các nhà lãnh đạo Âu Châu khác nhằm nỗ lực giữ vùng lãnh thổ này tránh xa khỏi tay Tổng thống Donald Trump.
[Politico: Danish FM to Trump: Greenland’s flag can’t be painted with stars and stripes]
10. Ukraine và Liên Hiệp Âu Châu tăng cường hợp tác an ninh mạng khi mối đe dọa từ Nga gia tăng
Ukraine và Liên Hiệp Âu Châu đã có những bước đi nhằm tăng cường hợp tác về an ninh mạng khi các cuộc tấn công hỗn hợp của Nga nhằm làm suy yếu sự ủng hộ dành cho Kyiv và căng thẳng trên khắp lục địa tiếp tục gia tăng.
Tuần này, các cơ quan an ninh mạng của Ukraine và Âu Châu đã ký một biên bản ghi nhớ tại Diễn đàn khả năng phục hồi mạng quốc tế Kyiv để hỗ trợ nghiên cứu chung, đổi mới và các dự án do Liên Hiệp Âu Châu tài trợ trong các dự án an ninh mạng xuyên biên giới.
Trung tâm Năng lực An ninh mạng Âu Châu, chịu trách nhiệm phát triển an ninh mạng của Âu Châu, quản lý hàng tỷ đô la tiền tài trợ của Liên Hiệp Âu Châu thông qua các chương trình Digital Europe và Horizon Europe.
Trong khi Ukraine phải đối mặt với những hạn chế vì là thành viên không thuộc Liên Hiệp Âu Châu, Kyiv hy vọng bản ghi nhớ này sẽ thúc đẩy hai bên xích lại gần nhau hơn trong lĩnh vực an ninh mạng.
Serhii Prokopenko, phó giám đốc an ninh mạng tại Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, phát biểu với tờ Kyiv Independent: “Chúng tôi hy vọng có thể thu hút các doanh nghiệp Ukraine tham gia vào các chương trình hỗ trợ này, cho phép họ tương tác hiệu quả hơn với các doanh nghiệp Âu Châu và cùng nhau phát triển”.
Mạng lưới báo chí điều tra EBU gần đây đưa tin, trích dẫn lời 20 quan chức chính phủ, quân đội và tình báo từ 10 quốc gia, các hoạt động hỗn hợp của Nga ở Âu Châu đang trở nên thường xuyên và hung hăng hơn, đặc biệt là kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện.
Phó Trợ lý Tổng thư ký NATO phụ trách Đổi mới, Công nghệ hỗn hợp và An ninh mạng James Appathurai phát biểu với EBU rằng: “Chúng tôi thấy người Nga ngày càng muốn gây ra thêm những rủi ro — và khi tôi nói rủi ro, ý tôi không phải là rủi ro đối với họ; mà là rủi ro đối với chúng ta, rủi ro đối với nền kinh tế của chúng ta, đối với sự an toàn của công dân chúng ta”.
Prokopenko cho biết các cuộc tấn công mạng và tấn công lai của Nga vào hậu phương Ukraine, tức là ngoài chiến trường, cũng như nhằm vào các đối tác Âu Châu để làm suy yếu sự hỗ trợ cho Kyiv, “đều xuất phát từ cùng một tác nhân đe dọa, do đó trao đổi kỹ thuật cho phép chúng ta cùng nhau lập kế hoạch”.
Prokopenko nói với tờ Kyiv Independent rằng ông đã gặp Giám đốc ECCC Luca Tagliaretti và đồng ý sẽ sớm phối hợp một kế hoạch làm việc. “Bản ghi nhớ đóng vai trò là một thỏa thuận khung cho phép cả hai bên bắt đầu hợp tác thực tế”, Prokopenko cho biết.
Ông cũng hy vọng các tổ chức chính phủ, trường đại học và doanh nghiệp của Ukraine sẽ có thể tham gia vào các chương trình được cung cấp thông qua nguồn tài trợ của Liên Hiệp Âu Châu. Đạo luật Đoàn kết An ninh mạng của Liên Hiệp Âu Châu hiện đang kêu gọi các công ty ứng phó sự cố, mà các công ty Ukraine đang hy vọng sẽ tham gia.
“Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ quân sự và trí tuệ nhân tạo của Ukraine, tất cả những điều sáng tạo đang nổi lên ở Ukraine trong bối cảnh chiến tranh, cũng được người Âu Châu quan tâm và chúng tôi cũng sẽ tương tác với họ theo hướng này”, ông nói.
[Kyiv Independent: Ukraine, EU move to deepen cybersecurity cooperation as Russian threat rises]
Thánh Ca
Thánh ca Chúa Nhật III Mùa Chay C
Lm. Thái Nguyên
06:53 16/03/2025